همه ما از دیرکردن و وقت نشناسی متنفریم. دیر کردن و تأخیر کلافه کننده است. فرقی نمیکند این دیررسیدن مهمانی شام باشد یا کنفرانس، قهوه عصرانه باشد یا سفر کوتاه و بلند. در هر صورت دیرکردن یا دیر رسیدن آزار دهنده است.
یک نفر از سایر کارهای خود دست میکشد که به موقع برسد، اما دیگری چنین اولویتی ندارد و در زمانبندی دچار مشکل است. یک نفر زودتر از خواب بیدار میشود، اما دیگری بیشتر میخوابد و دیرتر به قرار میرسد و این اختلاف در همه زمینهها وجود دارد. اینکه یک نفر اولویت خود را هر چیزی غیر از وقت شناسی قرار میدهد برای دیگران آسیبزا و حتی دردسرآفرین است.
«دیر رسیدن» عادتی است که انگار بعضیها نمیتوانند آن را از سرشان بیندازند و همه ما اشخاصی را میشناسیم که انگار هرگز وقتشناس نیستند. عمدتاً افراد خوش قول و وقت شناس با دوستانی که همواره سر همه وعدهها دیر حاضر میشوند، سخت قرار میگذارند. اگر قرار به سفر باشد که مقصد را به عنوان دیدار تعیین میکنند. اگر هم قرارهای کوتاه روزمره باشد به نسبت ساعت تأخیر، وعده قرار را جلوتر نهایی میکنند.
همه اینها شاید برگردد به عدم مدیریت زمان توسط افراد که باعث میشود خوش وعده در قرار و وعدهها نباشند. بارها و بارها برای همه ما پیش آمده که زمان تعیین شده سر وعده حاضر بودیم و وقتی با فرد مورد نظر تماس گرفتیم متوجه شدیم هنوز از مبدأ حرکت نکرده است.
متخصصان میگویند: شاید عادتِ دیر رسیدن در چند عامل ریشه داشته باشد، از جمله درک فرد از مفهوم زمان، مدیریت زمان و شخصیت فرد.
هوگو اسپایرز، استاد علوم شناختی اعصاب در یونیورسیتی کالج لندن و از نویسندگان مقالهای که سال ۲۰۱۷ در نشریه هیپوکمپوس منتشر شد در مصاحبه با «لایوساینس» گفت: احتمالاً سازوکاری در مغز هست که موجب میشود برخی افراد دیر به جلسات و قرارها برسند؛ زیرا زمان رسیدن را کمتر از وقتی که واقعاً طول میکشد تا برسند، در نظر میگیرند.
به گفته اسپایرز، هیپوکمپوس ناحیهای از مغز است که در درک بعضی جنبههای زمان مانند یادآوری زمان انجام کاری و برآورد مدت زمانی که هر کار طول میکشد، نقش دارد. پژوهشی که در نشریه «بازنگری علوم اعصاب نیچر» منتشر شد، نشان میدهد سلولهای عصبی هیپوکمپوس نقش «سلولهای زمانی» را بازی میکنند که در درک و خاطره ما از رویدادها اثر دارند؛ اما اینکه چرا برخی افراد دائماً زمان را کمتر از مقدار واقعی برآورد میکنند، دقیقاً مشخص نیست. با این همه بعضیها فارغ از این موضوع، اخلاقاً پایبند وقتشناسی نیستند. وقت ناشناسی نوعی بیاحترامی و بیملاحظهگی نسبت به دیگران است و با خود بینظمی، بیثباتی، خودبزرگبینی و بیاعتمادی را به دنبال دارد.
یکی از خصلتهای آدمهای خوب وقت شناسی است. وقتشناسی خصوصیات زیادی از شخصیت شما را نشان میدهد. شاید بهتر باشد که برای تمامی قرارها ضربالعجل تعیین کنیم تا از این طریق برای زمانهای خود بهتر برنامهریزی کنیم.