جوان آنلاین: تزریق روحیه امید به بیماران خاص و صعب‌العلاج یکی از حیاتی‌ترین عناصر در بهبود کیفیت زندگی آنان است. این بیماران اغلب با شرایطی دشوار و طاقت‌فرسا مواجه‌اند که نه تنها جسم، بلکه روان آنها را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. در این میان، امید به زندگی می‌تواند مانند نوری در تاریکی عمل کند و مسیر زندگی را روشن‌تر سازد. در ادامه، به ۱۰ راهکار مهم برای ایجاد و تقویت این روحیه در بیماران خاص و صعب‌العلاج می‌پردازیم.
ایجاد ارتباط انسانی معنادار: یکی از مهم‌ترین راه‌های افزایش امید در بیماران، برقراری ارتباط انسانی صمیمانه است. زمانی که بیمار حس کند تنها نیست و افرادی در اطرافش هستند که به او اهمیت می‌دهند، احساس حمایت می‌کند. تماس‌های روزانه از سوی اعضای خانواده، دیدار‌های منظم دوستان یا حتی ارتباط صادقانه و همدلانه با پرستار و پزشک، می‌تواند بیمار را به ادامه مسیر دلگرم کند. به عنوان مثال، بیماری که هر روز تماس تصویری با نوه‌اش دارد، احساس نزدیکی و امید بیشتری را تجربه می‌کند. یا بیماری که هر روز از همسرش پیامی کوتاه و محبت‌آمیز دریافت می‌کند، انگیزه بیشتری برای تحمل درد‌ها دارد.
ارائه حمایت روانی و عاطفی حرفه‌ای و خانوادگی: مشاوره روانشناسی و حضور اطرافیان همدل می‌تواند از تنهایی، اضطراب و افسردگی جلوگیری کند. گفت‌و‌گو‌های صمیمی با یکی از اعضای خانواده یا همراهی در سکوت می‌تواند حال بیمار را بهتر کند. در یک نمونه، بیماری که با روانشناس خود به‌طور منظم صحبت می‌کرد، توانست از یک دوره افسردگی شدید عبور کند. همچنین وقتی خواهر بیمار تصمیم گرفت هر هفته همراه او در جلسات درمانی حاضر شود، بیمار احساس کرد تنها نیست و بیشتر برای درمان انگیزه پیدا کرد.
تعیین اهداف کوچک و قابل دستیابی: تمرکز بر اهداف کوچک مانند پیاده‌روی کوتاه، خواندن یک کتاب، یا پختن یک غذای ساده می‌تواند روحیه بیمار را تقویت کند. وقتی بیمار موفق به انجام این کار‌های ساده می‌شود، احساس موفقیت و پیشرفت در او تقویت می‌شود. برای نمونه، بیماری که هدف گذاشته بود هفته‌ای یکبار به پارک برود، پس از مدتی حس سرزندگی بیشتری داشت. یا بیماری که تصمیم گرفت هر روز تنها یک پاراگراف کتاب بخواند، پس از مدتی نه تنها کتاب را تمام کرد، بلکه حس کنترل و رشد شخصی در او ایجاد شد.
تسهیل درک بهتر از روند بیماری و درمان: وقتی بیمار از طریق زبان ساده و قابل فهم با روند بیماری خود آشنا شود، ترس‌هایش کاهش می‌یابد. برگزاری جلسات آموزشی یا تهیه بروشور‌های تصویری ساده می‌تواند کمک کند. مثلاً بیماری که پس از درک عملکرد داروهایش دیگر از مصرف آنها واهمه ندارد، مشارکت بهتری در درمان خود خواهد داشت. همچنین پزشکی که برای بیمار مبتلا به‌ام‌اس، با نقاشی و توضیحات ساده فرایند پیشرفت بیماری را شرح دهد، باعث خواهد شد بیمار با آرامش بیشتری با شرایط خود کنار بیاید.
الهام گرفتن از تجربه‌های موفق: داستان‌های الهام‌بخش دیگر بیماران که با شرایط مشابه توانسته‌اند زندگی خود را ادامه دهند یا حتی پیشرفت کنند، منبعی از امید و انرژی برای سایر بیماران است. برای نمونه، زنی که با وجود ابتلا به بیماری سخت، به نویسندگی روی آورده بود، الهام‌بخش گروهی از بیماران در جلسات هفتگی آنلاین شد. یا مردی که با وجود نارسایی کلیوی، هر روز در اینستاگرام فعالیت می‌کرد و تجربیاتش را به اشتراک می‌گذاشت، تبدیل به الگوی امیدبخشی برای دیگران شد.
تقویت معنویت و باور‌های درونی بیمار: فعالیت‌های معنوی همچون دعا، و خواندن متون دینی می‌تواند احساس آرامش و امید را در بیماران تقویت کند. بیماری که روز خود را با دعا آغاز کند، روند درمان را با روحیه‌ای آرام‌تر طی خواهد کرد. گفتوگو با مشاوران دینی و مذهبی نیز می‌تواند مسیر معناپذیرتری برای بیماری فراهم آورد. همچنین بیمارانی که در مراسم‌های مذهبی و جلسات گروهی شرکت کنند، معمولاً آرامش درونی بیشتری را گزارش می‌دهند. این نشان می‌دهد تقویت معنویت و باور‌های درونی بیمار چه چقدر می‌تواند مؤثر باشد.
فعالیت‌های خلاقانه برای تخلیه احساسات: نقاشی، نوشتن، نواختن موسیقی یا حتی باغبانی، روش‌هایی برای بیان احساسات و کاهش فشار روانی هستند. برای مثال، بیماری که شروع به نوشتن خاطرات روزانه خود کند، بعد از چند هفته آرامش و پذیرش بیشتری نسبت به بیماری‌اش خواهد داشت. یا کودکی که با بیماری مزمن مواجه باشد و با ساخت کاردستی‌ها در کنار مادرش وقت بگذراند، از فضای استرس‌زا فاصله خواهد گرفت.
حفظ نقش اجتماعی و فردی بیمار: احساس مفید بودن نقش مهمی در امید به زندگی دارد. اگر بیمار هنوز بتواند در تصمیمات خانوادگی یا حتی کار‌های ساده مثل آموزش یک مهارت به دیگران مشارکت کند، حس هویت و ارزشمندی خود را حفظ می‌کند. به عنوان نمونه، پدری که با وجود بیماری در خانه وظیفه کمک به تکالیف درسی فرزندانش را بر عهده گرفته بود، احساس رضایت بیشتری داشت. یا مادری که با وجود درد، بافتنی می‌بافت و به دوستان هدیه می‌داد، حس مفید بودن را در خود تقویت کرده بود.
تأثیر محیط فیزیکی آرامش‌بخش: محیطی که از نظر بصری و صوتی آرامش‌بخش باشد، تأثیر مستقیمی بر روحیه بیمار دارد. استفاده از رنگ‌های ملایم، تصاویر طبیعی، موسیقی ملایم و گل‌های طبیعی در اتاق بیمار، می‌تواند حس خوبی از حضور در لحظه ایجاد کند. مثلاً بیماری که در اتاقی با نور طبیعی و گیاهان زندگی کند، کمتر دچار بی‌حوصلگی و افسردگی خواهد شد. همچنین نصب یک تابلوی نقاشی امیدبخش روی دیوار یا گوش دادن به صدای طبیعت در هنگام خواب، روحیه بیمار را به طرز محسوسی بهبود می‌بخشد.
مشارکت فعال بیمار در تصمیم‌گیری درمانی: زمانی که بیمار در مورد انتخاب روش درمانی خود نظر می‌دهد یا اطلاعات کافی درباره گزینه‌ها دارد، حس کنترل بیشتری بر زندگی خود پیدا می‌کند. برای مثال، بیماری که خودش تصمیم بگیرد، جلسات فیزیوتراپی‌اش را به عصر منتقل کند تا صبح‌ها استراحت بیشتری داشته باشد، مشارکت بهتری در روند بهبودی از خود نشان خواهد داد. یا بیماری که با مشورت تیم درمانی، نوع تغذیه مناسب خود را انتخاب کند، احساس استقلال بیشتری داشته و در نتیجه همکاری بیشتری نشان خواهد داد.
