توصیه‌های غذایی قبل از سفر
- مدتی قبل از سفر اربعین و مخصوصاً در روز‌های نزدیک به شروع سفر، خود را برای این نوع مسافرت آماده کنید.
- اگر عادت به پیاده‌روی و تحرک بدنی ندارید، قبل از سفر روز‌ها به پیاده‌روی بپردازید. می توانید این کار را از مدت کم آغاز کنید و زمان آن را به تدریج افزایش دهید.
- مدتی قبل از سفر ساعات خواب و بیداری خود را تنظیم کنید و خود را به کم‌خوابی عادت دهید.
- اگر هنگام اجابت مزاج دچار یبوست هستید، قبل از سفر مدتی از توصیه‌های خوراکی لینت‌دهنده طبع پیروی کنید. مصرف خیسانده هفت عدد انجیر خشک و ۱۰ عدد آلو در آب و عسل قبل از غذا، اضافه کردن روغن زیتون و سبوس گندم یا برنج در غذاها، مصرف میوه‌جات و سبزیجات تازه، ماساژ دور ناف با روغن زیتون و کرچک روزی دو بار در جهت عقربه‌های ساعت، از جمله مواردی است که انجام آن‌ها قبل از شروع سفر، یبوست را برطرف می‌کند.
توصیه‌های غذایی در طول سفر
- هیچ وعده غذایی به علت نبود وقت یا علل دیگر نباید حذف شود، به امید اینکه غذای آن وعده توسط فرد نگهداری شود و بعداً استفاده کند، چون در شرایط نگهداری نامناسب، هم غذا فاسد می‌شود و هم به هم خوردن ساعت عادات غذایی، فرد را دچار مشکل می‌کند.
- مقداری خشکبار از جمله بادام، پسته، فندق، مویز، توت خشک و انجیر خشک و در صورت امکان مقداری نان خشک همراه داشته باشید و در صورت گرسنگی میل کنید.
- در طول سفر از نوشیدن آب‌های باز و غیر‌بسته‌بندی پرهیز شود. آب‌های غیر‌بسته‌بندی باید جوشانده و مصرف شوند.
- مصرف چای و قهوه جای آب را نمی‌گیرد. چای به دلیل خاصیت ادرار‌آوری می‌تواند باعث کاهش آب بدن شود. از مصرف زیاده از حد آن پرهیز کنید.
- اگر در طول پیاده‌روی تشنگی بر شما غالب شد و تمایل به نوشیدن آب داشتید، دفعتاً و به میزان زیاد آب (مخصوصاً آب یخ) ننوشید. ابتدا کمی استراحت کنید تا بدن کمی آرامش پیدا کند و بعد به تدریج و جرعه جرعه آب بنوشید. در طول روز آنقدر آب بنوشید که حجم ادرارتان تقریباً معادل حجم ادراری شود که در حالت معمول دارید.
- در صورت امکان در کنار غذا از پیاز استفاده کنید تا احتمال بروز مسمومیت کاهش یابد. قبل و بعد از غذا کمی نمک (و در صورتی که برای‌تان امکان دارد، به اندازه یک عدس سنگ نمک) بخورید. این کار بدن شما را پاکسازی و از ابتلا به مسمومیت‌ها و بیماری‌ها پیشگیری‌می کند. مخلوط کردن کمی نمک با یک قاشق غذاخوری آب لیموترش بعد از غذا از ابتلا به بیماری‌های عفونی جلوگیری می‌کند.
- اگر بیمار دیابتی هستید، در طول سفر همواره ظرف کوچکی از عسل طبیعی در کوله‌پشتی خود داشته باشید و هنگام افت قند خون، یک قاشق مرباخوری از آن را زیر زبان بگذارید و آرام بمکید و از مصرف شکلات، نوشابه، قند‌های مضر و مصنوعی در چنین مواقعی پرهیز کنید.
- در طول سفر از پرخوری و روی هم خوری پرهیز کنید. از مصرف غذا‌های سرخ شده و چرب، تند، بسیار شور یا بسیار شیرین و غذا‌هایی که در مکان نامناسب و بدون پوشش و رعایت حداقل اصول بهداشتی تهیه می‌شود، پرهیز کنید.
- هر روز صبح ناشتا کمی آب جوش و عسل میل کنید تا علاوه بر تقویت و پاکسازی دستگاه گوارش، از بروز سرماخوردگی پیشگیری شود.
- اگر خاکشیر همراه خود برده باشید، به ترکیب فوق یک تا دو قاشق خاکشیر اضافه کنید تا از بروز یبوست نیز جلوگیری شود.
- در طول روز نیز برای جلوگیری از سرماخوردگی می‌توانید شربتی از عسل و آب لیموترش تازه تهیه و به عنوان یک نوشیدنی سالم میل کنید.
- ریختن آب لیموترش تازه روی غذاها از بروز ناسازگاری‌های غذایی جلوگیری می‌کند.
- در صورت بروز سرماخوردگی و آبریزش بینی نیز چکاندن قطره‌ای آب‌لیموی‌ترش تازه در سوراخ‌های بینی، آبریزش بینی را تخفیف‌می دهد.
- در صورت بروز گلودرد، گلو را با آب ولرم، کمی نمک و کمی آب‌لیموی‌ترش تازه غرغره کنید.
- در شرایط سرماخوردگی، ماسک یک بار مصرف را با کمی آب لیمو‌ی‌ترش تازه آغشته کنید و بر صورت بگذارید.
رفع تشنگی
چند روز قبل از سفر مقداری تخم خرفه تهیه و نیم کوب کنید و در یک ظرف پهن بریزید و روی آن را با کمی دوغ ترش بپوشانید و بگذارید خشک شود. مجدداً دوغ اضافه کنید و بگذارید خشک شود. این کار را سه تا هفت بار تکرار کنید و در نهایت تخم خرفه خشک شده نهایی را در سفر همراه خود داشته باشید. مصرف روزانه یک قاشق از این تخم خرفه در طول پیاده‌روی از تشنگی مفرط شما جلوگیری خواهد کرد.
رفع گرفتگی عضلات
- اگر در طول سفر به علت پیمودن راه طولانی دچار خستگی عضلانی شدید، یکی از بهترین راه‌ها برای برطرف کردن آن روغن مالی کردن کل بدن در حمام است. به این ترتیب که قبل از غذا به حمام بروید و با روغن مناسب کل بدن را ماساژ دهید. بعد از حمام مدتی استراحت کنید و سپس غذا بخورید. ممکن است لازم باشد برای برطرف شدن کامل خستگی این کار چند بار تکرار شود. روغن مالی ناخن‌ها و ماساژ دادن پا‌ها در آب ولرم و نمک نیز به رفع خستگی پا‌ها کمک می‌کند. اگر کمی حنا به همراه خود برده باشید می‌توانید در مخلوط آب و نمک کمی حنا اضافه کنید و پا‌های خود را تا ساق پا در آن بگذارید و ماساژ دهید تا خستگی و گرفتگی عضلانی برطرف شود.
- اگر درد مفاصل دارید، مقداری روغن شتر مرغ یا روغن زیتون همراه خود داشته باشید و روزی چند مرتبه مفاصل خود را با روغن‌ها چرب کنید و با دستمال پارچه‌ای ببندید.
پیاده‌روی
- بهتر است کفشی که برای این سفر انتخاب می‌کنید، نرم و راحت و ترجیحاً بدون بند و از قبل مدتی پوشیده شده باشد.
- حتماً یک جفت دمپایی راحت و نرم تهیه کنید و در طول سفر همراه داشته باشید تا در صورت ایجاد مشکل برای پای‌تان (تاول زدن و عرق‌سوز شدن) بتوانید از آن استفاده کنید.
- لباس‌تان طوری انتخاب شود که به صورت لایه لایه بوده و قابلیت کم و زیاد کردن در طول راه را داشته باشد.
- برای این سفر لباس‌های نخی، گشاد و راحت باید انتخاب شود. از انتخاب لباس‌های تنگ و دارای الیاف مصنوعی که امکان عرق سوز شدن و ایجاد حساسیت و ناراحتی پوستی وجود دارد پرهیز شود.
- لباس زیر بهتر است نخی و گشاد انتخاب شود.
- دو جفت جوراب نخی یا حوله‌ای تهیه کنید و در سفرهمراه داشته باشید تا در صورت لزوم جوراب خود را عوض کنید.
- تعریق پا و کثیف بودن جوراب، عواملی هستند که‌می توانند باعث تاول و آسیب زدن به پا‌ها شوند.
- قبل از سفر یک کوله‌پشتی جادار و سبک تهیه کنید و وسایل خود را در طول مسیر پیاده‌روی در آن قرار دهید چرا که به دست گرفتن ساک و کیف دستی شما را خیلی زود خسته خواهد کرد.
- یک دستمال پارچه‌ای نخی یا چیزی مانند چفیه تهیه کنید تا در طول سفر هم بتوانید هنگام خواب سر خود را با آن بپوشانید و هم به عنوان سایه بان، حوله موقتی، روبالشی، پوشش جلوی چشم و بینی در صورت وجود گرد و غبار از آن استفاده کنید.
- کوله‌پشتی برای این سفر بسیار مناسب است، اما کوله‌پشتی خود را سنگین نکنید تا باعث کمردرد و کندی حرکت شما نشود.
- پیاده‌روی طولانی باعث تعریق می‌شود و بوی بد عرق ممکن است همسفران شما را بیازارد، برای از بین بردن آن بعد از استحمام کمی سرکه در نواحی‌ای از بدن‌تان که بیشتر عرق می‌کند بمالید و بعد از پنج دقیقه ناحیه را تمیز کنید.
برای مسافران هوایی
- در مسافرت هوایی در اثر تقلیل فشار هوا در کابین هواپیما، هوا در تمام حفره‌های بدن منبسط می‌شود. انبساط گاز در دستگاه گوارش احتمالاً تا حدی باعث ناراحتی‌می شود که در صورت استفاده از نوشابه‌های گازدار تشدید‌می شود. بلافاصله قبل از پرواز یا در هواپیما از مصرف این نوشابه‌ها پرهیز شود. هنگام صعود هواپیما هوای داخل گوش میانی و سینوس‌ها خارج می‌شود. هنگام فرود به ارتفاع پایین‌تر هوا باید در جهت مخالف به گوش میانی و سینوس‌ها برگردد تا تفاوت فشار یکسان گردد. با بلعیدن و جویدن و خمیازه کشیدن ناراحتی ناشی از این قضیه برطرف می‌شود. اگر مشکلات همچنان باقی بماند، حالت بازدم با دهان و بینی بسته و با فشار (مانور والسالوا) معموال مؤثر است. در کودکان و نوزادان با غذا دادن یا دادن پستانک علائم کاهش می‌یابد.
- رطوبت نسبی داخل کابین هواپیما پایین است و بین ۱۰ تا ۲۰ درصد متغیر است. این رطوبت پایین ممکن است باعث ناراحتی چشم، دهان و بینی شود. با نوشیدن مایعات کافی قبل و هنگام پرواز و مرطوب کردن پوست و استفاده از عینک به جای لنز تماسی (زیرا هنگام پرواز اشک کافی برای لغزنده کردن سطح تماس لنز با قرنیه ترشح نمی‌شود.)می توان از این مشکل جلوگیری کرد.
برای مسافران زمینی
- بلافاصله قبل از حرکت غذا نخورید و با شکم پر سوار اتومبیل نشوید. حین حرکت نیز حتی‌الامکان از خوردن و آشامیدن پرهیز کنید، زیرا حرکتی که بالا و پایین شدن اتومبیل بر بدن شما تحمیل‌می کند، باعث به حرکت درآمدن بیش از حد غذا در بدن می‌شود و هضم را مختل و نفخ و باد ایجاد‌می کند.
متخصص طب سنتی و مدرس دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی تهران
