زمین از همیشه گرمتر شده و افزایش میزان انتشار دیاکسیدکربن آینده این کره خاکی را تهدید میکند. آتش این بحران چنان شعلهور شده که برخی فعالان اجتماعی و روزنامهها به والدین جوان هشدار میدهند فکر بچهدارشدن را از سر خود بیرون کنند، اولاً به این دلیل که تولد هر بچه میتواند مقدار زیادی کربن به زمین تزریق کند و ثانیاً بهدنیا آوردن کودک در این سیاره آتشین بههیچوجه اخلاقی نخواهد بود. اما یافتههای جدید حرف دیگری دارند. آیا واقعاً بچهدارشدن به وخامت حال زمین منجر میشود؟
سیگل ساموئل عضو تحریریه پروژه «آینده درخشان» در وبسایت ووکس به این موضوع پرداخته است. وبسایت ترجمان نیز مقاله سیگل ساموئل را با ترجمه محمد معماریان منتشر کرده است و ما اینجا خلاصه جستارهایی از این مقاله را آوردهایم.
روز به روز به تعداد جوانانی که بهخاطر تغییرات آبوهوایی از بچهدارشدن امتناع میکنند یا میخواهند بچههای کمتری داشته باشند افزوده میشود. صدای آنها ظرف چند سال گذشته بلندتر شده است. زنان بریتانیایی جنبشی به راه انداختهاند به نام «اعتصاب علیه تولد» و اعلام کردهاند تا زمانی که دنیا درباره آبوهوا همصدا نشود و خود را نظم نبخشد، آنها بچهدار نخواهند شد. یکی از اصلیترین نگرانیهایی که این گروه به آن اشاره کردهاند این است که بچهدارشدن باعث بدترشدن اوضاع آبوهوا میشود. منطق آنان به این شکل است که داشتن بچه اقدامی علیه زمین است، زیرا شما یک نفر دیگر را به زمین اضافه میکنید که میزان کربن بیشتری را در آن منتشر میکند.
اما بر اساس گزارش جدید بنیاد «فاندرز پلج» این نکته درست نیست. این بنیاد کارآفرینانی را که میخواهند بخشی از درآمدشان را به مؤسسات خیریه مؤثر اهدا کنند راهنمایی میکند. تحقیق درباره تأثیر تصمیمهایی که بر سبک زندگی مبتنیاند و برای آبوهوا مخربند، غالباً با این مشکل مواجه است که تغییرات احتمالی در سیاستگذاری دولتی در آینده را در نظر نمیگیرد. اما محققان بنیاد فاندرز پلج معتقدند سیاستگذاری آبوهوا قطعبهیقین در زمان زندگی فرزندان و نوههایمان بسیار سختگیرانهتر خواهد شد. پیشرفتها در فناوری پاک دارد راه گذار به انرژی سبز را هموارتر میکند و برخی دولتها از همین حالا به این موضوعات علاقه نشان میدهند. فاندرز پلج در گزارش خود از اهداف و سیاستهای پیشبینیشده کشورها در زمینه آبوهوا بهره نام برده است تا تخمین بزند با پرهیز از طیفی از انتخابهای مربوط به سبک زندگی میتوان از انتشار چند تن کربن جلوگیری کرد. اول اینکه میزان انتشار کربن بهازای هر فرد، در اکثر کشورهای ثروتمند رو به کاهش است. دوم اینکه بسیاری جاها اکنون اهداف آبوهوایی را با الزامات قانونی همراه کردهاند و همچنین برنامههایی برای قیمتگذاری انتشار کربن دارند که در چند دهه آینده، آنها را وادار به کربنزدایی میکند.
وقتی به تغییراتی فکر میکنیم که میتوانیم برای کمک به آبوهوا در سبک زندگیمان ایجاد کنیم، معمولاً مواردی مثل مسافرت هوایی کمتر، رانندگی کمتر و خوردن مقدار گوشت کمتر به ذهنمان میآید و واضح است که همه اینها کارهای خیلی خوبی است که باید انجام شود، اما اقدام عالی دیگری هم وجود دارد که غالباً کمتر از آن یاد میشود: کمک مالی به مؤسسات خیریه در زمینه آبوهوا. از این مطلب نباید به اشتباه اینطور برداشت کرد که شما میتوانید هرچقدر میخواهید کربن منتشر و بعد از کمکهای مالی برای جبران آن استفاده کنید. بهجای اینکه به فکر کمک مالی بهعنوان نوعی جبران باشید، آن را بهعنوان راهی ببینید که بهوسیله آن میتوانید تأثیر مثبت زیادی ایجاد کنید.
علاوه بر نگرانی بابت اینکه بچههای بیشتر اوضاع را وخیمتر میکنند، ترس دیگری جوانان را تحریک میکند که از تصمیم بچهدارشدن چشم بپوشند: ترس از اینکه بچهدارشدن در این روزگار یعنی محکومکردن آن کودک به زندگی مشقتباری در یک سیاره داغ. توجه به این نکته مهم است که نباید با چنین نگرانیهایی سایر افراد را هنگام تصمیم درباره تولیدمثل تحتفشار قرار داد. یکی از مشکلات گفتمان جمعیت و آبوهوا این است که بهراحتی میتوان از آن برای اهداف غیرمترقبهای مانند ترویج مهار جمعیت در مناطق فقیر سوءاستفاده کرد. اخلاقی نیست که برای مقابله با بحرانی که فعالیت کشورهای ثروتمند رقم زده است بخواهیم خانوادههای کشورهای توسعهنیافته را کنترل کنیم؛ و یک چیز دیگر را نیز باید در نظر گرفت. آن مسئله واقعیت آشکاری است، ولی واقعیتی که اغلب اوقات از گفتگوهای مربوط به آبوهوا و کودکان کنار گذاشته میشود این است که بچهها فقط انتشاردهنده کربن نیستند. آنها همچنین بهطور خارقالعادهای انتشاردهنده شادی، معنا و امیدند. این احساسات همان چیزی است که خوشبختانه ما را برمیانگیزد تا شبانهروز برای تغییرات ضروری جهان تلاش کنیم.