بر اساس مطالعات انجام گرفته و نقشههای تهیه شده به منظور تغییر و تفکیک عرصههای منابع طبیعی و پوشش گیاهی، استان سمنان دارای ۳۵۲ هزار هکتار جنگل، ۳ میلیون و ۷۴۱ هزار هکتار مرتع و ۵ میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار عرصههای بیابانی است که در نهایت ۹ میلیون و ۳۰۰ هزار هکتار از استان شامل عرصههای منابع طبیعی و ملی است.
در طرح کاشت یک میلیارد درخت در استانهای ایران هم سهم سمنان ۱۰ میلیون اصله نهال است که باید به طور متوسط سالانه ۲میلیون و ۵۰۰هزار اصله نهال را بکارد.
تولید ۲۰ هزار اصله نهال گلدانی
جنگلها حدود ۱۴ درصد از سطح استان را زیر پوشش قرار دادهاند که به پنج دسته تقسیم میشوند.
جنگلهای حاشیه شمالی سمنان از گونههای جنگلی پهن برگ مانند بلوط و راش هستند. جنگلهای سوزنی برگ با گونههای غالب ارس همراه با گونههای پیرو که به صورت بوتهای و کم ارتفاع هستند.
شهرستانهای سمنان فعالیت خوبی را در عرصههای مختلف شروع کردهاند و در همین راستا اجرای عملیات نهالکاری، مراقبت و آبیاری در ۱۰۰ هکتار از عرصههای بیابانی منطقه شورقاضی گرمسار آغاز شده است.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان گرمسار با بیان اینکه در راستای اجرای طرحهای مدیریت مناطق بیابانی گامهای بزرگی برداشتهایم، میگوید: «جلوگیری از بیابانزایی و انتشار ریزگردها مهمترین هدف اجرای طرحهای نهالکاری در مناطق بیابانی است. اجرای اینگونه پروژهها بهویژه در کانونهای درجه یک فرسایش بادی گرمسار هر ساله طبق طرح مصوب و با تخصیص اعتبارات استانی و ملی در حال اجراست.»
به گفته محمد معین، این پروژه در منطقه شورقاضی ایوانکی و در سطح ۱۰۰ هکتاری با گونههای تاغ وآتریپلکس با تخصیص ۶ میلیارد و ۹۰۰ میلیون ریال از محل اعتبارات ملی اجرا میشود.
وی ادامه میدهد: «کاهش انتشار ریزگردها و فرسایش بادی، جلوگیری از افزایش گرد و غبار، تولید اکسیژن و ترسیب کربن از دیگر فواید نهالکاری و توسعه پوشش گیاهی در نواحی بیابانی است و کمبود اعتبارات مهمترین و اصلیترین چالش این بخش به شمار میرود.»
معین با تأکید بر اینکه این منطقه فاقد پوشش گیاهی است و امیدواریم این نهالکاری موجب افزایش پوشش گیاهی و حفاظت خاک در منطقه گردد، میگوید: «تولید ۲۰ هزار اصله نهال گلدانی در دستور کار قرار دارد.»
مهار طوفان با بادشکنهای زنده
طرح کاشت یک میلیارد اصله نهال در چهار بخش احیای جنگلها و مراتع طبیعی، زراعت چوب، کنترل گسترش بیابانها و طوفانهای شن و گرد و غبار و بخش آخر افزایش سرانه فضای سبز است.
در همین رابطه تولید ۲۰ هزار اصله نهال در گلخانه اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان گرمسار در فروردین ماه سال جاری با گونههای اکالیپتوس و آکاسیا شروع و اجرایی شده است.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان گرمسار با بیان اینکه نهالهای تولید شده در جهت نیل به اهداف بخشهای زراعت چوب و کنترل گسترش بیابانها و طوفانهای شن است، میگوید: «در این کار از طریق احداث بادشکن زنده با استفاده از گونه اکالیپتوس و افزایش سرانه فضای سبز با کاشت تلفیقی آکاسیا با سایر گونههای بومی و مناسب فضای سبز شهری پیش میرویم. ما در این طرح مناطقی را که مستعد نهالکاری است مشخص کردیم و از نظر زمانی و مکانی مشخص است چه فعالیتهایی انجام شود. نقاط ضعف و قوت آسیب شناسی شده است تا این طرح با کمترین اشتباه انجام شود.»
معین ادامه میدهد: «نهالهای تولید شده در طول سال جاری مراقبت و نگهداری شده است و در پایان سال و همزمان با روز درختکاری و هفته منابع طبیعی با مشارکت جوامع محلی و شوراها و دهیاریها، همیاران طبیعت، شهرداریهای گرمسار و ایوانکی، شهرکهای صنعتی و در قالب طرحهای مدیریت منابع طبیعی در شهرستان کشت و پرورش داده میشوند.»
پرورش ۱۱۰ هزار نهال در دامغان
سمنانیها تصمیم گرفتهاند تکتک شهرستانهایشان را در راستای اجرای عظیمترین طرح مردمی کاشت درخت در کشور فعال کنند تا بتوانند دینشان را به این حرکت عظیم ادا کنند.
بر همین اساس و برای عملی شدن پروژه تولید و کاشت یک میلیارد درخت در استانهای مختلف، تعداد ۱۱۰ هزار اصله نهال نیز در نهالستان تولید نهال بیابانی حسنآباد دامغان تولید شد.
به گفته رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری دامغان طرحی که در این شهرستان اجرا میشود، به مدت چهار سال ادامه خواهد داشت. وی میگوید: «سهم استان سمنان ۱۰ میلیون اصله نهال طی چهار سال و بهطور متوسط سالانه ۲میلیون و ۵۰۰هزار اصله نهال است.»
علی اکبر عباسی راد ادامه میدهد: «در همین راستا در سال جاری تعداد ۱۰۰ هزار اصله نهال سنجد و تعداد ۱۰ هزار اصله نهال توت در ایستگاه تولید نهال بیابانی حسن آباد دامغان تولید شده است. نهالها در جهت نیل به اهداف بخشهای زراعت چوب، احداث بادشکن اطراف مزارع، افزایش سرانه فضای سبز و همچنین جهت توزیع در هفته منابع طبیعی و آبخیزداری تولید و نگهداری میشد.»
وی از تولید ۳۵ هزار نهال گلدانی از نوع تاغ و اتریپلکس و همچنین ۵۰۰ هزار نهال ریشهای تاغ جهت استفاده در پروژههای بیابانزدایی خبر داده و اضافه میکند: «این تعداد نهال بیابانی بهمنظور تثبیت خاک و جلوگیری از فرسایش بادی، تغذیه سفرههای آب زیرزمینی، مهار هجوم ماسههای روان به روستا و سکونتگاهها و تعدیل آب و هوای منطقه تولید میشود و در پروژههای بیابانزدایی مورد استفاده قرار میگیرد.»
لازم به ذکر است ایستگاه تولید نهال بیابانی حسن آباد دامغان در سال ۱۳۵۴ به منظور جلوگیری از تهاجم شنهای روان به روستاها و اراضی کشاورزی همجوار تأسیس شده که در حال حاضر فعال بوده است و یکی از ایستگاههای مهم در امر تأمین نهالهای گلدانی و ریشهای از قبیل تاغ، گزشاهی، اسکمبیل، قره داغ، آتریپلکس و... برای استفاده در استان و حتی استانهای همجوار است.