عمدتاً خانواده‌های زندانیان هیچ نقشی در ارتکاب جرم از سوی فرد بزهکار ندارند، در حالی که در زمره اولین قربانیان جرم و جنایت در جامعه محسوب می‌شوند. گفته می‌شود اکثر قریب به اتفاق مجرمان و جنایتکاران، دارای خانواده‌هایی از‌هم‌گسیخته و از وجود یک یا هر دو والدین خود محروم بوده‌اند، این در حالی است که تسری این نگاه و تداوم آن در جامعه باعث می‌شود فرزندان این خانواده‌ها نیز در نهایت به همان مسیر برسند و جامعه دچار یک چرخه تکراری تحقق جرم شود.
پرواضح و مشخص است که نقش والدین در آرامش و سلامت روانی فرزندان مورد تأکید همه محققان و اندیشمندان علوم تربیتی است. کودک برای رشد سالم و کامل روانی و شخصیتی و بهره‌مندی از روحیه خوب و رشد پاینده باید دوران کودکی مناسبی داشته باشد و زیر چتر محبت والدین و ارشاد‌های آنان، چه پدر و چه مادر به شخصیت سالم دست یابد و برای زندگی اجتماعی آماده شود. بی‌تردید در نبود هر کدام از چتر‌های حمایتی شاکله زندگی فرزند دستخوش تغییر می‌شود.
شرمساری و کناره گیری از جمع، نگاه بدبینانه اطرافیان، محدود کردن و قطع رابطه اطرافیان با آن‌ها زمینه را برای انزوای خانواده زندانی و در نهایت طرد اجتماعی آن‌ها از جامعه و حتی برچسب‌زنی به آنان را فراهم می‌کند و موجب بروز مشکلات روحی و روانی عدیده برای خانواده زندانی می‌شود. در صورت نبود حمایت‌های فرهنگی و الگو‌های اخلاقی و عاطفی در خانواده، فرزندان این خانواده‌ها ناخواسته در معرض آسیب‌های متعدد از جمله ترک تحصیل و گرایش به رفتارهای پرخطر و بزهکاری قرار خواهند گرفت. بدیهی است غیبت والدین به هر علت که باشد، آثار مخربی دارد. حالا اگر به ویژه در صورتی که زندان مطرح شود، آثار زیانبار بیشتری خواهد داشت و کودک علاوه بر برخوردار نبودن از محبت و نظارت، باید متحمل کنایه‌ها، حرف‌ها و سخن‌هایی باشد که به جرم والدین مرتبط است.
باید باور کنیم کسی که جرمی مرتکب می‌شود و به هر دلیلی به زندان می‌رود، خانواده او مقصر نیستند و نباید مجازات شوند. متأسفانه هر کسی که محکوم به حبس می‌شود و به زندان می‌رود، خانواده او در ساختار اجتماعی و فرهنگی، بیشتر مجازات می‌شوند تا جایی که منبع درآمد خانواده قطع و خانواده این گروه از افراد درگیر مشکلات اقتصادی، اجتماعی و حتی فرهنگی بسیار می‌شوند.
مجازات زندان اگر چه به عنوان یک راه‌حل برای اصلاح، درمان، پیشگیری و رعایت عدالت در جامعه در مواجهه با قانون شکنان و مجرمان پذیرفته شده و ضروری به نظر می‌رسد، اما آسیب‌های ناشی از آن، خانواده زندانی را در ردیف قربانیان واقعی جرم قرار داده است.
روز پنجم خردادماه به عنوان روز ملی حمایت از خانواده زندانیان یا روز نسیم‌مهر نامگذاری شده است؛ روزی که باید در کنار اقدامات مادی متعدد برای آزادی زندانیان، تفکر و نگرش جامعه را نسبت به خانواده این افراد تغییر داد. بزهکار یا بدهکار؟ چه فرقی نمی‌کند به چه دلیلی مرد خانه به زندان افتاده است. یاد بگیریم که خانواده زندانی را مجرم ندانیم.
