لرستان از نظر موقعيت جغرافيايي و قرارگيري در مسير ترانزيتي شمال به جنوب و شرق به غرب كشور، جايگاه ممتازي در صنعت حمل و نقل دارد اما تاكنون به دليل فقدان زيرساخت‌هاي ريلي، آنطور كه بايد نقش چنداني در اين زمينه ايفا نكرده است. از مجموع بيش از 8 هزار كيلومتر راه ايجاد شده در لرستان بيش از ۶ هزار كيلومتر روستايي است و حدود ۲ هزار كيلومتر مابقي هم، اين استان را به خوزستان، كرمانشاه، همدان، ايلام، مركزي، اصفهان و چهارمحال و بختياري وصل مي‌كند. اما احداث راه‌آهن و اتصال لرستان به شبكه سراسري خطوط ريلي، علاوه بر افزايش ايمني و راحتي در تردد، موجب تحول صنعت حمل ونقل اين استان خواهد شد و اتصال تهران و نيمه شمالي كشور به بندر امام خميني(ره) در جنوب را تسهيل مي‌كند. با اين تفاسير با اينكه سال‌هاست در مورد اين پروژه صحبت مي‌شود و حتي دولت سيزدهم هم عنوان كرد يكي از طرح‌هاي مهمش در لرستان تكميل راه‌آهن آن است، اما هنوز اتفاق خاصي در اين زمينه رخ نداده و با وجود اختصاص اعتبارات در سفرهاي استاني، قطار در ايستگاه اول جا خوش كرده است. جالب اينكه قرار است رئيس‌جمهور در سفر دومش به لرستان دوباره اين پروژه را كلنگ‌زني كند.
راه‌آهن لرستان كه اوايل دهه 70 كلنگش به زمين خورده بود تا بتواند راه گشاي حل مشكلات حمل ونقلي اين استان شده و بخش شمالي كشور را به جنوب متصل كند، مثل هزاران پروژه ديگر كلنگش آنقدر روي زمين ماند كه مسئولان فكر كردند بايد كلنگ جديدي براي آن بخرند!
اواخر سال ۸۹ بود كه اين پروژه مجوز كميسيون ماده ۳۲ را گرفت تا پروژه‌هاي ريلي لرستان از يك خوان مهم عبور كند و اين بار ديگر بهانه عدم توجيه اقتصادي پروژه به دستاويز مسئولان تبديل نشود.
حدود يكسال از اخذ مجوز ماده ۳۲ پروژه كه گذشت تازه مسئولان براي آغاز عمليات اجرايي اين خط ريلي مهم محمود احمدي‌نژاد رئيس‌جمهوري وقت را به لرستان دعوت كردند تا مراسم آغاز عمليات اجرايي آن را در مهرماه سال ۹۰ برگزار كنند.
بعد از رفتن رئیس جمهور مسئولان هم به دفاتر كارشان برگشتند و هر چند كارگران جسته گريخته كمي كار مي‌كردند اما اين پروژه با گذشت سه سال كاملاً تعطيل شده تا همه باور كنند حرف هيچ كس حرف نيست.
دولت يازدهم و دوازدهم هم كاري از پيش نبرد تا اينكه در جريان سفر هيئت دولت سيزدهم و با قرار گرفتن راه‌آهن لرستان در ليست پروژه‌هاي سفر، بار ديگر اميد به تكميل اين پروژه ريلي قوت گرفت تا اين مطالبه ۳۰ ساله ظرف سه سال و در دولت سيزدهم به مرحله افتتاح برسد.
مسيري كه در حرف مهم است
وزير سابق راه و شهرسازي در جريان سفر هيئت دولت و در بازديد از پروژه راه‌آهن لرستان، اين پروژه را به عنوان يكي از مهم‌ترين پروژه‌هاي راه‌آهن كشور مطرح كرد و گفت: «احداث اين پروژه علاوه بر اينكه خواسته مردم لرستان بوده، يك پروژه ملي هم است.»
مرحوم رستم قاسمي با بيان اينكه پروژه راه‌آهن دورود- خرم‌آباد جزو كريدورهاي اصلي راه‌آهن كشور است، افزود: «قرارداد ساخت اين پروژه با قرارگاه خاتم بسته شده بود ولي متأسفانه ظرف چند سال گذشته به دليل مشكلات مالي اين پروژه تقريباً تعطيل شده است.»
به گفته اين مسئول، قبل از سفر رئيس‌جمهور به لرستان بحث فعال كردن پروژه راه‌آهن دورود- خرم‌آباد در جلسه‌اي مطرح و براي فعال‌سازي آن اعتباراتي پيش‌بيني شده است.
بعد از آن و درست در اواسط سال گذشته بود كه معاون وزير راه و شهرسازي وقتي به لرستان رفته بود تا در مراسم آغاز به كار مجدد پروژه راه‌آهن اين استان حضور داشته باشد با اشاره به اينكه همه دوستان مي‌دانند يكي از مسيرهاي اصلي در ترانزيت كشور، مسير تهران به خوزستان به صورت ريلي و جاده‌اي است كه بايد احيا شود؛ گفت: «اين مسير از نظر حمل و نقلي با صرفه‌ترين، ارزان‌ترين و بهترين راه براي اتصال آب‌هاي جنوب به مركز كشور است.»
خيراله خادمي با تأكيد بر اينكه اين پروژه در برنامه كاري وزارت راه و شهرسازي است اما به دلايل اعتباري و مسائل ديگر مدتي متوقف بود، ادامه داد: «با حضور رئيس‌جمهور در استان و تأكيد در جلسه هيئت دولت، مجدد مؤظف شديم عمليات اجرايي راه‌آهن لرستان را شروع كنيم.»
دوباره كلنگ‌زني
حقيقت اين است كه پروژه راه‌آهن لرستان دو مشكل اساسي دارد. نخست قراردادي بود كه با پيگيري استاندار و نمايندگان و مديران قرارگاه خاتم‌الانبياء و همكاري سازمان برنامه و بودجه بايد حل مي‌شد و مشكل دوم هم مثل تمام پروژه‌هاي ديگر، تأمين اعتبار براي آن بود.
اما همان موقع معاون وزير راه و شهرسازي با بيان اينكه استاندار لرستان براي حل مشكل قراردادي اين پروژه بيش از ۱۰ بار به سازمان مديريت و برنامه‌ريزي مراجعه كرده است، افزود: «ريشه اصلي توقف پروژه مشكل قراردادي آن بود كه پس از حل مسئله، قرارداد آن به وزارتخانه ابلاغ شد و ما هم به قرارگاه خاتم ابلاغ كرديم.»
به گفته خادمي، در بحث مالي هم تأمين اعتبار پروژه در قالب ساير منابعي كه در اختيار وزير راه بود پيش‌بيني شد و با تأكيد وزير از محل منابع تهاتري كه در اختيار است منبع خوبي در كنار بودجه خود پروژه اختصاص يافته است. مرحله اول اين اعتبارات هم ابلاغ شده و اميدواريم مراحل بعدي كه مصوب است نيز پرداخت شود.
بنابر اعلام وزارت راه، در سال 1401 تا سقف ۵۰۰ ميليارد تومان اعتبار در مرحله اول مصوب شد، اعتبار سالانه پروژه هم ۲۰۰ ميليارد است و اگر تخصيص آن گرفته شود ۷۰۰ ميليارد تومان براي سال گذشته منابع به لرستان مي‌رسيد.
جالب اينكه معاون وزير راه و شهرسازي با بيان اينكه حداكثر زماني كه سازمان برنامه و بودجه براي تكميل مسير ريلي دورود- خرم آباد داده‌اند، ۴۰ ماه است، گفت: «بايد در اين مدت پروژه را تكميل کنیم و تحويل دهيم. هدف پروژه هم اين نيست كه فقط به خرم‌آباد برسد و حتماً بايد به ريل جنوب متصل شود.»
اما موضوعي كه باعث شده تا لرستاني‌ها به اتمام اين پروژه هيچ اعتمادي نداشته باشند اين است كه اخيراً احمدرضا دالوند معاون عمراني استانداري لرستان در جلسه بررسي پروژه‌هاي عمراني كه با حضور علي نيكزاد نايب رئيس مجلس در پلدختر برگزار شد، گفت: «به زودي در سفر دوم رئيس‌جمهور به لرستان راه‌آهن پلدختر- انديمشك كلنگ‌زني خواهد شد!»
يعني همه چيز از اول بايد شروع شود و مسئولان در خانه كلنگ‌زني قرار دارند.
