جوان آنلاین: هنوز روشن نیست دور چهارم مذاکرات ایران و امریکا چرا به تعویق افتاده، ولی نشانه‌هایی جدی وجود دارد که دلیل تعلیق مذاکرات، چیزی فراتر از دلایل «فنی و لجستیکی» است. مارکو روبیو، وزیر خارجه امریکا گفته ایران باید بین موشک‌های بالستیک و جنگ یکی را انتخاب کند و غنی‌سازی اورانیوم، حمایت از تروریسم و برنامه موشک‌های دوربرد خود را متوقف کند؛ موضعی که وزیر خارجه ایران، آن را «لفاظی حداکثری» خوانده و تأکید کرده که ایران به عنوان یکی از مؤسسان ان‌پی‌تی، کاملاً حق داشتن چرخه کامل سوخت هسته‌ای را دارد.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا جمعه شب در دفتر بیضی کاخ سفید با مایک والتز و اسکات بسنت وزیر خزانه‌داری و روبیو، وزیر امور خارجه دیدار کرد، همان دفتری که ظاهراً خشم ترامپ از مایک والتز را به اوج رساند و سرانجام باعث شد ترامپ او را برکنار کند. واشینگتن‌پست روز شنبه از قول مقامات ارشد و مشاوران ترامپ فاش کرد که والتز از همان اوایل دولت ترامپ با بقیه مقامات ارشد، از جمله بر سر اینکه آیا اقدام نظامی علیه ایران را دنبال کنند یا خیر، درگیر بوده است. والتز در جریان ملاقات بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل با ترامپ در دفتر بیضی در اوایل فوریه ۲۰۲۵، به دلیل موافقت با نخست‌وزیر اسرائیل درباره اینکه زمان حمله به ایران فرا رسیده است، ترامپ را عصبانی کرد. دو منبع گفته‌اند که والتز پیش از دیدار نتانیاهو با ترامپ در دفتر بیضی کاخ سفید، «هماهنگی‌های تنگاتنگی با نتانیاهو در مورد گزینه‌های نظامی علیه ایران» داشته و می‌خواسته که سیاست امریکا را قبل از دیپلماسی با ایران، به سمتی ببرد که ترامپ احساس خوشایندی به آن نداشته است؛ چیزی که سرانجام باعث شد که ترامپ او را روز پنج‌شنبه برکنار کند. در حالی که به نوشته واشینگتن‌پست، مارکو روبیو، جایگزین موقت والتز به راحتی دیدگاه‌های قدیمی خود را کنار گذاشته و به عنوان سخنگوی قدرتمند ترامپ ظاهر شده، ولی لفاظی جمعه شب روبیو که منجر به واکنش عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران شد، نشان داد که بعد از سه دور مذاکره و در حالی که مذاکرات روز شنبه تعلیق شد، بایستی با احتیاط بیشتری به پویایی‌های مذاکرات ایران و امریکا نگاه کرد.
روبیو: عبور از والتز یا تداوم او؟!
عباس عراقچی طی چهار هفته گذشته مصرانه تأکید کرده که «موضوع ما فقط هسته‌ای است و هیچ موضوع دیگری را وارد نمی‌کنیم» و این را هم روشن کرده که این موضع ایران «در این سه دور (مذاکره) رعایت شده»، ولی مارکوروبیو، وزیر خارجه امریکا روز جمعه در تازه‌ترین موضع‌گیری خود گفت که ایران باید بین موشک‌های بالستیک و جنگ یکی را انتخاب کند. او که در گفت‌و‌گو با فاکس‌نیوز صحبت می‌کرد، همچنین گفت که ایران باید از غنی‌سازی اورانیوم و برنامه موشکی دوربرد خود دست بکشد و حمایت از تروریسم، را متوقف کند. وزیر خارجه امریکا گفته است: «ایران باید از حمایت تروریست‌ها دست بکشد. آنها باید کمک به حوثی‌ها در یمن را متوقف کنند، تولید موشک‌های دوربرد را که هیچ هدفی جز حمل کلاهک هسته‌ای ندارند، متوقف کنند و همچنین باید از غنی‌سازی دست بکشند.» او تأکید کرده است: «اگر جمهوری اسلامی به‌دنبال یک برنامه‌صلح‌آمیز هسته‌ای غیرنظامی است، یعنی قصد دارد مانند بسیاری از کشور‌های دیگر نیروگاه هسته‌ای برای تولید برق داشته باشد، راه مشخصی برای آن وجود دارد: ساخت رآکتور و واردات اورانیوم غنی‌شده برای سوخت این رآکتورها. ده‌ها کشور در جهان همین مسیر را طی می‌کنند.» به گفته وزیر خارجه امریکا، «تنها کشور‌هایی که خود اورانیوم را غنی می‌کنند، آنهایی هستند که سلاح هسته‌ای دارند. ایران ادعا می‌کند که نمی‌خواهد به سلاح دست یابد، اما در واقع چیزی را مطالبه می‌کند که بی‌سابقه است؛ تنها کشور فاقد سلاح هسته‌ای در جهان باشد که اورانیوم غنی می‌کند.» وی افزود: «اگر تهران راه کنونی را نپذیرد، ترامپ خیلی روشن گفته است در صورت لزوم از نیروی نظامی برای نابود کردن آن استفاده خواهد کرد.» روبیو همچنین گفته که «ایران باید در همه تأسیساتش، از جمله سایت‌های نظامی‌اش را، چون احتمالاً سلاح هسته‌ای آنجا ساخته می‌شود، به روی بازرسان، از جمله بازرس‌های امریکایی باز کند.» این اظهارات روبیو، به میزان قابل‌توجهی با ارزیابی دیروز واشینگتن‌پست از قول مقام‌های امریکایی متفاوت است که گفته‌اند روبیو «به راحتی دیدگاه‌های قدیمی خود را کنار گذاشته و به عنوان سخنگوی قدرتمند ترامپ ظاهر شده است» و نشان می‌دهد که روند مذاکراتی که بین تهران و واشینگتن در پشت میز مذاکرات جریان دارد را بایستی در پیوند با موضع سخت و علنی مذاکره‌کنندگان در پشت تریبون‌ها جمع‌بندی کرد.
عراقچی در رسانه مذاکره نمی‌کند
عباس عراقچی وزیر خارجه در واکنش به موضع همتای امریکایی خود، تلویحاً یک بار دیگر این را تکرار کرد که نمی‌خواهد مذاکرات با طرف امریکایی را به جدال رسانه‌ای بدل کند و نوشت: «من به طور اصولی از ارائه استدلال در مورد عناصر کلیدی مذاکره از طریق رسانه‌ها اجتناب می‌کنم.» او گفته است: «ولی آنچه می‌خواهم بگویم این است که تکرار دروغ واقعیت‌های بنیادین را تغییر نمی‌دهد. ایران به عنوان یکی از امضا‌کنندگان مؤسس معاهده ان‌پی‌تی، کاملاً حق داشتن چرخه کامل سوخت هسته‌ای را دارد. علاوه بر این، چندین عضو ان‌پی‌تی وجود دارند که اورانیوم را غنی‌سازی می‌کنند، در حالی که سلاح‌های هسته‌ای را هم کاملاً رد می‌کنند. این باشگاه به غیر از ایران شامل چند کشور آسیایی، اروپایی و امریکای جنوبی نیز می‌شود.»
عراقچی گفته که «یک توافق معتبر و پایدار در دسترس است. تنها چیزی که لازم است اراده سیاسی قاطع و نگرش منصفانه است» و هشدار داده که «از موضع‌گیری حداکثری و لفاظی‌های تحریک‌کننده چیزی به‌جز نابود کردن شانس موفقیت حاصل نمی‌شود.» «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین، با حمایت از موضع عراقچی گفته است: «من ترجیح می‌دهم در این مرحله حساس مذاکرات از اظهارنظر‌های جزئی خودداری کنم، اما عراقچی کاملاً درست می‌گوید.» عراقچی همچنین عصر جمعه در تماس تلفنی با آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد، ضمن تبادل‌نظر و رایزنی راجع به تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی، وی را در جریان آخربن روند مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و امریکا و تمهیدات عمان برای برنامه‌ریزی جهت دور بعدی این مذاکرات قرار داد. وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به تجارب تلخ گذشته و بدعهدی‌های طرف‌های مقابل در ایفای تعهدات‌شان، نیل به تفاهمی متوازن، منصفانه و پایدار را مستلزم خودداری طرف‌های ذی‌ربط از طرح مباحث فراقانونی و مغایر با معاهده منع اشاعه و همچنین اطمینان‌بخشی نسبت به انجام تعهدات‌شان در زمینه خاتمه مؤثر تحریم‌ها و انتفاع اقتصادی ایران دانست و تصریح کرد: رفتار‌ها و گفتار‌های ضدونقیض مقامات امریکا به همراه ادامه تحریم و تهدید علیه ملت ایران، موجب تشدید بی‌اعتمادی و سوءظن نسبت به جدیت امریکا برای پیشبرد مسیر دیپلماسی شده است.
