دکتر حسن انصاری در پی فوت پروفسور ویلفرد مادلونگ در کانال تلگرامی خود نوشت: کتاب خلافت محمد (ص) اثر پروفسور مادلونگ که نتیجه بیش از ۲۰ سال پژوهش و تحقیق نویسنده دانشمند آن است یک اثر ماندگار در تاریخ مطالعات مربوط به صدر اول اسلام است.
نویسنده دانشمند این کتاب همه منابع اصلی را با دقت خوانده و از زیر نگاه تیزبین خود گذرانده و روایتی خواندنی و مستند و در عین حال تحلیلی از سیر خلافت در اسلام تا پایان عصر حضرت امیر (ع) به دست داده است. این کتاب تاکنون به زبان عربی ترجمه نشده و متأسفانه گاهی آگاهانه مورد غفلت قرار گرفته است. شنیده‌ام حتی از برخی کتابخانه‌های عربی هم سانسور شده است. نویسنده به‌روشنی در این کتاب بیان می‌کند که سقیفه حاصل یک برنامه‌ریزی حساب‌شده و کودتایی علیه خلافت مسلم خاندان پیامبر (ص) بود و روشن می‌کند که چگونه روند خلافت در دوران ابوبکر و عمر به حوادث خونین دوران عثمان انجامید.
مهم‌ترین بخش این کتاب دوران خلافت پنج‌ساله حضرت امیر را پوشش می‌دهد و در آن مادلونگ مدققانه به علل و اسباب سه جنگ دوران حضرت و دسیسه‌ها و عهدشکنی‌های مخالفان حضرت و رفتار اصولی و عدالت خواهانه و مبتنی بر وفاداری بر سنت پیامبر از سوی حضرت می‌پردازد. خواننده این کتاب به‌دقت در جریان جزئیات حوادث تاریخی منتهی به سه جنگ جمل، صفین و نهروان و حوادث منتهی به شهادت حضرت امیر و تا دوران خلافت امام مجتبی (ع) و روی کار آمدن معاویه قرار می‌گیرد و روایتی مبتنی بر منابع و به دور از داوری‌های شتاب‌زده را در آن معاینه می‌بیند. البته ممکن است با برخی از نظرات نویسنده و در نوع تحلیل او از مسائل موافق نباشیم، اما بی‌گفتگو تاکنون کتابی بدین پایه از اعتبار و جامعیت در این زمینه نوشته‌نشده است.
کتاب و مقاله تاکنون به زبان‌های اروپایی درباره موضوعات مرتبط با خلافت اولیه کم منتشر نشده است. اما متأسفانه بسیاری از آن‌ها به نحوی جانب‌دارانه است و تأثیر منابع اموی یا روایات زبیری در آن‌ها بسیار مشهود است. برای نخستین بار استاد مادلونگ براساس نگاهی بی‌طرف روایتی از داستان خلافت را به زبان انگلیسی عرضه می‌کند که البته در کلیت آن روایت شیعی از خلافت را تأیید و حقانیت و البته مظلومیت بی‌مانند حضرت امیر (ع) را مورد تصدیق قرار می‌دهد.
پی‌نوشت: عکس تصویری از پروفسور ویلفرد مادلونگ در کنار دکتر حسن انصاری می‌باشد که در سال ۲۰۱۶ انداخته شده است.
