ایران از جمله کشور‌هایی است که با راه‌اندازی هر شغل بخشی از بیکاری خود را از بین می‌برد، بنابراین سرمایه‌گذاری در صنایعی که بتواند در کمترین زمان بیشترین شغل را ایجاد کند در اولویت کار‌ها قرار دارد. آمار‌ها نشان می‌دهد تولید پنج تن ماهی سردآبی یک شغل به صورت مستقیم و دو شغل به صورت غیرمستقیم ایجاد می‌کند. لرستانی‌ها که برای شیلات و آبزی‌پروری سرمایه‌گذاری خوبی کرده‌اند، در حال حاضر بیش از ۱۷هزار نفر به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم در بخش شیلات استان فعالیت دارند. هم‌اکنون بیش از ۷۰۰ مزرعه پرورش ماهی در لرستان وجود دارد که سالانه حدود ۳۰ هزار تن ماهی از این مزارع تولید و به بازار‌های فروش داخلی و خارجی عرضه می‌شود و چنانچه به ظرفیت‌های آبزی پروری آن توجه بیشتری شود، می‌تواند نویدبخش افزایش چند برابری تولید و اشتغال باشد.
بومی‌شدن علم شیلات
سالانه ۵۰۰ کیلو خاویار در لرستان تولید می‌شود که براساس یک برنامه زمان‌بندی شده طی چهار سال آینده این رقم به ۱۵ تن افزایش خواهد یافت. این‌ها بخشی از صحبت‌های مدیرکل شیلات لرستان است که می‌گوید: «در حال حاضر پنج مجتمع تولید ماهیان خاویار در لرستان فعال است و سالانه علاوه بر تولید خاویار در آنها۱۵۰ تن گوشت ماهی نیز تولید می‌شود. در لرستان سه مجتمع پرورش ماهیان خاویاری در حال ساخت است که دو مجتمع از آنها در شهر گنبد کوهدشت و یک مجتمع بزرگ نیز در شهر سپیددشت قرار دارد.»
کیارش بیرانوند ادامه می‌دهد: «مجتمع پرورش ماهیان خاویاری در سپیددشت یکی از بزرگ‌ترین طرح‌های آبزی‌پروری کشور است که ۹ هکتار مساحت دارد و سالانه ۲ هزار تن گوشت ماهی و ۱۰ تن خاویار در آن تولید خواهد شد.» چندی پیش وقتی رئیس حوزه ریاست سازمان جهاد کشاورزی لرستان در همایش آموزشی مروجین شیلات شرکت کرده بود با بیان اینکه حدود ۳۲ هزار تن ماهی خوراکی هم اکنون در استان تولید و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال به ۳۵ هزار تن افزایش یابد، می‌گوید: «لرستان یکی از استان‌های پیشرو در آبزی‌پروری می‌باشد که علم شیلات در آن بومی شده، به نحوی که از تولیدکنندگان برتر تخم چشم زده و بچه ماهی کشور است و در زنجیره پرورش ماهی تا عمل آوری و رسیدن بر سر سفره مردم، ظرفیت‌های خوبی دارد.» مهدی بهاروند با اشاره به اینکه آبزی‌پروری، صید و ترویج آبزی مصرفی سه وظیفه عمده سازمان شیلات کشور است و در استان‌ها نیز باید به صورت ویژه دنبال شود، می‌افزود: «در حال حاضر مجتمع‌های بزرگ آبزی‌پروری لرستان در حال تکمیل است که با آغاز به کار آنها حدود ۱۰هزار تن به ظرفیت استان افزوده خواهد شد.»
به گفته این مسئول، اکنون مجتمع‌های آبزی‌پروری ویژه تولید خاویار در شهر‌های کوهدشت، رومشکان و پلدختر در حال ساخت است که پیش‌بینی می‌شود لرستان طی چهارسال آینده، رتبه یک تولید خاویار را بین استان‌های غیرساحلی کشور به خود اختصاص دهد. وی با بیان اینکه تولید گوشت خاویار در کل کشور حدود ۳ هزار و ۵۰۰ تن است، تصریح می‌کند: «ظرفیت تولید خاویار لرستان حدود ۱۶تن است که این رقم با تکمیل و تولید مجتمع‌های در دست ساخت، به اندازه کل کشور افزایش خواهد یافت. در دولت سیزدهم توجه ویژه‌ای به توسعه صنعت آبزی‌پروری شده است و اکنون اعتبارات خوبی برای پروژه‌های شیلاتی منظور می‌شود بنابراین باید برنامه‌ریزی‌های لازم جهت افزایش تولید آبزیان در استان صورت گیرد.»
افزایش تولیدات استان
معاون اقتصادی استاندار لرستان معتقد است، براساس برنامه چهارساله برای بخش آبزی‌پروری این استان تا پایان دولت سیزدهم، ظرفیت تولید آبزیان در لرستان به دوبرابر افزایش یابد. سیروس ابراهیمی با تأکید بر اینکه یکی از ظرفیت‌های توسعه اقتصادی لرستان، آبزی‌پروری است و به‌واسطه داشتن رودخانه‌های فراوان، طی سالهای اخیر شاهد رشد چشمگیر آبزی‌پروری در این استان بوده‌ایم، ادامه می‌دهد: «با بهره‌برداری از واحد‌های آبزی‌پروری در دست تکمیل «چم چیت» دورود، «سپیددشت» و «عمارت»، حدود ۹ هزار تن در سال به ظرفیت تولید آبزیان استان افزوده خواهد شد.»
وی با اشاره به ظرفیت صادرات آبزیان استان عنوان می‌کند: «لرستان علاوه بر تأمین ماهی موردنیاز خود می‌تواند صادرکننده ماهی به سایر استان‌های کشور و حتی کشور‌های همسایه باشد.» ابراهیمی، عمده تولید ماهیان گرمابی استان در ۲۰مجتمع پرورشی سایت «تنوردر» بخش «سیلاخور» شهرستان دورود صورت می‌گیرد و این مجتمع‌ها توان تولید چهار گونه ماهی از جمله کپور معمولی، آمور و فیتوفاگ را دارند. معاون اقتصادی استاندار لرستان می‌گوید: «میزان تولید این مجتمع‌ها در سال ۱۴۰۱ با رشد ۵/۱۲ درصدی، ۲۲هزار و ۹۹۹ تن بوده است. در حال حاضر استان لرستان ظرفیت تولید ۳۲ هزار تن‌ماهی را داراست که ۲۶ هزار تن از این مجموع سردابی و ۶ هزار تن هم گرمابی و طبیعی است.»
کمبود‌ها هم دیده شود
در کنار اتفاقات خوب نباید کمبود‌ها و نیاز‌ها را فراموش کنیم. در حال حاضر کشور‌های صنعتی و پیشرفته با سرعت فزاینده‌ای به توسعه زیرساخت‌های صنعت آبزی‌پروری خود اقدام کرده‌اند و طی سالهای اخیر توانسته‌اند توسعه کمی سطح تولید خود در پرورش ماهی‌های سردآبی مانند قزل‌آلا، به سطح فناوری‌های بسیار نوینی در این صنعت دست یابند. در حال حاضر سازمان شیلات تنها رویه‌ای را که در این حوزه در پیش گرفته، توسعه کمی و اعطای پروانه‌های بهره‌برداری جدید است و این توسعه کمی بدون کوچک‌ترین توجه به آمایش سرزمینی در جریان است، در حالی که بسیاری از واحد‌های قدیمی این صنعت، امروز به دلایل مختلف از جمله آلوده‌شدن اکثر واحد‌های پرورش ماهی قزل‌آلا به ویروس و به دلیل بهای تمام شده بسیار بالا یا ورشکسته شده‌اند یا در آستانه ورشکستگی قرار دارند.
از سوی دیگر واردات رسمی بی‌رویه و قاچاق ماهی تیلاپیا به کشور عملاً حکم تیر خلاص به واحد‌های پرورش قزل‌آلای کشور را داشته است، چراکه واحد‌های تولیدی طی این سال‌ها به‌دلایل مختلفی مانند اعطای مجوز‌های خرد پرتعداد، عدم حمایت جدی و واقعی از سوی شیلات، بی‌توجهی شیلات به تکنولوژی‌های روز دنیا در این صنعت و بی‌تحرکی مطلق در توسعه کیفی و افزایش بهره‌وری واحد‌های تولید قزل‌آلا تلفات بسیار بالای واحد‌های تولیدی به دلیل آلودگی تخم‌های وارداتی، آلودگی مزارع پرورش ماهی به ویروس‌های خارجی، ناتوانی مالی پرورش‌دهندگان قزل‌آلا از خرید تجهیزات روز دنیا و به کارگیری تکنولوژی‌های نوین این صنعت، بهره‌وری بسیار پایین این واحد‌ها به‌دلیل وابستگی به شیوه‌های تولید به سبک دهه ۴۰ و... باعث بحرانی‌شدن وضعیت فعالان این حوزه طی این سال‌ها شده است.
