همزمانی تصویب این طرح با سالگرد اغتشاشات در ایران و نیز نزدیک بودن تصویب آن به موعد پایان کامل تحریم‌های تسلیحاتی ایران در عرصه موشکی و پهپادی نشان می‌دهد واشنگتن درصدد است به بهانه‌های حقوق بشری و نیز با ارائه چهره‌ای تهدیدآفرین از ایران، فشار‌های خود را علیه تهران افزایش دهد. طرح نخست، تولید و صادرات موشک‌ها و پهپاد‌های ایران را هدف قرار می‌دهد و بر افرادی که در این روند دخیل هستند، تحریم اعمال می‌کند و طرح دوم مقامات ارشد جمهوری اسلامی ایران را به دلیل «نقض حقوق بشر و حمایت از تروریسم»، تحت تحریم قرار می‌دهد. تصویب این طرح‌ها در مجلس نمایندگان امریکا نشانگر تداوم و گسترش سیاست خصمانه ایالات‌متحده در مقابل ایران است؛ سیاستی که با وجود برخی جهت‌گیری‌های مقطعی، همواره در طول بیش از چهار دهه گذشته همواره علیه ایران اعمال شده است. امریکا طی چهل‌وچند سال اخیر بیشترین سیاست‌ها و اقدامات یکجانبه را علیه جمهوری اسلامی ایران به شکل‌های مختلف مانند اعمال گسترده‌ترین تحریم‌ها، تهدید نظامی، به راه انداختن کارزار‌های سیاسی و دیپلماتیک و جنگ روانی صورت داده است. به رغم بی‌نتیجه ماندن سیاست‌ها و اقدامات یکجانبه امریکا علیه ایران، واشنگتن همچنان اصرار بر تداوم این رویکرد غیرقانونی و برخلاف منشور سازمان ملل علیه تهران دارد و در دوره ریاست جمهوری بایدن جنگ ترکیبی علیه ایران را به بهانه‌های مختلف تشدید کرده است.
از جمله اقدامات امریکا علیه ایران تلاش برای ایجاد و دامن‌زدن به ناآرامی‌ها و اغتشاشات در ایران با ادعای حمایت از مردم ایران به ویژه زنان و ادعا‌های موهوم حمایت از حقوق بشر در ایران است. بروز اغتشاشات سال ۲۰۲۲ در ایران به بهانه مرگ مهسا امینی، موجب شد دشمنان خارجی جمهوری اسلامی به ویژه امریکا از آن به مثابه فرصتی برای مداخله در امور داخلی ایران و نیز تحریک هر چه بیشتر آشوب‌ها استفاده کنند. در مرحله بعد بلوک غرب به خصوص ایالات‌متحده و اتحادیه اروپا در چند مرحله مقامات و نهاد‌های بسیاری را در ایران به بهانه مشارکت در مقابله با اغتشاشات تحریم کردند. این تحریم‌ها که به بهانه حمایت از مردم ایران صورت گرفت نه فقط به مثابه مداخله آشکار در امور داخلی یک کشور مستقل بوده و کاملاً برخلاف قوانین بین‌المللی و منشور ملل متحد محسوب می‌شود، بلکه نشانه دیگری از رویکرد غیرصادقانه غربی‌ها در قبال ملت ایران است. در برهه کنونی نیز واشنگتن به دنبال سوءاستفاده از موقعیت سالگرد اغتشاشات سال ۲۰۲۲ در ایران با تصور ایجاد زمینه برای ایجاد موج جدیدی از ناآرامی‌ها در ایران است.
از سوی دیگر امریکا که مدعی نگرانی از پایان کامل تحریم‌های تسلیحاتی ایران در اکتبر ۲۰۲۳ است، اکنون ناامیدانه تلاش می‌کند از یک سو با همکاری متحدان اروپایی خود زمینه تداوم این تحریم‌ها را فراهم آورد و از سوی دیگر کنگره ایالات‌متحده نیز با تصویب طرح اخیر در مجلس نمایندگان خواهان تشدید اقدامات دولت بایدن از طریق اعمال تحریم‌های جدید و سایر تدابیر برای جلوگیری از صادرات تسلیحاتی ایران به ویژه در عرصه پهپادی و موشکی است. با این حال تجربه سال‌های اخیر به خوبی نشان می‌دهد این گونه اقدامات راه به جایی نمی‌برد و مانع توسعه موشکی و پهپادی ایران نمی‌شود. در عین حال اقدام اخیر مجلس نمایندگان که البته اقدامی دوحزبی است، نشانه موضع خصمانه امریکا و تلاش برای بحران‌سازی در ایران است.
پرده دوم
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای که ۲۳ شهریور در تارنمای اتحادیه اروپا منتشر شد، اعلام کرد سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان طی نامه‌ای به وی به عنوان هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام اعلام کردند، تحریم‌های موشکی علیه ایران را که باید در چارچوب بند‌های غروب آفتاب برجام در تاریخ ۱۸اکتبر۲۰۲۳ برداشته شود، رفع نخواهند کرد. بورل با اشاره به ادعا‌های مطرح‌شده از سوی سه کشور اروپایی درباره عدم‌پایبندی ایران به تعهدات برجامی افزود: «آن‌ها اشاره کردند که نگرانی‌های خود را مبنی بر عدم‌پایبندی ایران به تعهدات خود در چارچوب برجام اعلام کرده و این موضوع را به کمیسیون مشترک برجام تحت مکانیسم حل اختلاف (DRM) ارجاع داده بودند.» بورل گفته است: «وزیران امور خارجه (تروئیکا) اعلام کردند ایران از سال۲۰۱۹ به این توافق پایبند نبوده و معتقدند این موضوع از طریق سازوکار حل اختلاف برجام حل نشده است، بنابراین آن‌ها قصد خود را برای عدم‌برداشتن گام‌های مربوط به لغو تحریم‌های بیشتر در تاریخ ۱۸اکتبر۲۰۲۳ اعلام کردند.»
وزارت امور خارجه انگلیس نیز با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد به همراه فرانسه و آلمان، تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران را به قوانین داخلی خود منتقل خواهند کرد و تحریم‌های اتحادیه اروپا و بریتانیا را که مهلت آن‌ها در اکتبر ۲۰۲۳ به پایان می‌رسد (بند‌های غروب آفتاب برجام) حفظ می‌کنند.
مطابق مفاد قطعنامه۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل که در ژوئیه ۲۰۱۵ صادر شد، محدودیت‌های اعمال‌شده این سازمان در خصوص فعالیت‌های موشکی ایران در اکتبر۲۰۲۳ منقضی خواهند شد، بنابراین اقدام تروئیکای اروپایی در زمینه حفظ تحریم‌های موشکی (حتی بدون کلید زدن مکانیسم ماشه) نقض قطعنامه۲۲۳۱ است و به معنای تداوم سیاست غرب در حفظ فشار بر ایران از طریق برجام تلقی می‌شود.
امریکا که برخلاف برجام در می ۲۰۲۸ به طور یکجانبه از برجام خارج شد، اکنون مدعی نگرانی از پایان کامل تحریم‌های تسلیحاتی ایران در اکتبر ۲۰۲۳ است، ناامیدانه تلاش می‌کند از یک سو با همکاری متحدان اروپایی خود زمینه تداوم این تحریم‌ها را فراهم آورد و از سوی دیگر کنگره ایالات‌متحده نیز با تصویب طرح اخیر در مجلس نمایندگان که تولید و صادرات موشک‌ها و پهپاد‌های ایران را هدف قرار داده و بر افرادی که در این روند دخیل هستند، تحریم اعمال می‌کند، خواهان تشدید اقدامات دولت بایدن از طریق اعمال تحریم‌های جدید و سایر تدابیر برای جلوگیری از صادرات تسلیحاتی ایران به ویژه در عرصه پهپادی و موشکی است. امریکا در دوره زمامداری دونالد ترامپ در اکتبر ۲۰۲۰ نیز تلاش بی‌ثمری را برای جلوگیری از لغو تحریم‌های تسلیحانی ایران صورت داد که با شکست کامل و به ویژه مخالفت روسیه و چین به عنوان دو عضو گروه ۱+۴ مواجه شد. اکنون واشنگتن بر این تصور است که با کمک اروپایی‌ها خواهد توانست تحریم‌های موشکی ایران را همچنان حفظ کند، در حالی که تروئیکای اروپایی تاکنون به رغم وعده‌های متعددی که پس از خروج امریکا از برجام داده بود، نه فقط آثار تحریم‌های یکجانبه ضدایرانی را خنثی نکرده بلکه در دوره ریاست جمهوری جو بایدن به شریک امریکا برای تشدید فشار‌ها علیه ایران تبدیل شده و این موضوع نشان‌دهنده تداوم عهدشکنی اروپایی‌هاست.
اتحادیه اروپا و تروئیکای اروپایی با فرار به جلو همواره ایران را به نقض عهد و زیر پا گذاشتن تعهدات برجامی خود متهم کرده‌اند. در حالی که اقدامات ایران در زمینه کاهش تدریجی تعهدات برجامی صرفاً واکنشی به نقض عهد‌های مکرر غربی‌ها در زمینه برجام بوده است. تهران در زمینه پیامد‌های عهدشکنی تروئیکای اروپایی در خصوص مفاد برجام به ویژه بند‌های غروب آفتاب هشدار داده است. سیدمهدی حسینی‌متین، کاردار سفارت ایران در لندن می‌گوید: عدم‌اجرای بند‌های غروب آفتاب برجام، اشتباه بزرگی خواهد بود. وی با تأکید بر اینکه ساختار برجام باید حفظ شود، مخالفت با رفع تحریم‌ها و عدم‌اجرای مفاد قطعنامه را به ضرر طرف‌های اروپایی توصیف و تصریح کرد آن‌ها باید پاسخگو باشند.
