شهر تهران به لحاظ خطرپذيري در دنيا رتبه ششم را دارد كه در برابر زلزله‌هايي كه در كشورهاي مشابه ايران از نظر تراكم مانند ژاپن رخ مي‌دهد، مي‌توان پيش‌بيني كرد در صورت رخداد زمين لرزه در تهران، فجايع انساني آن قابل جبران نخواهد بود و زلزله مشهد بايد درس عبرتي باشد براي تهران و تصميم گيران آن. بايد از مسئولان سؤال شود كه تاكنون براي مقاوم‌سازي و مقاومت در برابر زلزله احتمالي چه كرده‌ايم؟
تهران آبستن زلزله
طي 10 سال اخير به دليل بارگذاري‌هاي بيش از حد در ساخت و سازهاي تهران و ايجاد معضل تراكم جمعيتي در اين شهر و نيز فرونشست زمين، مقاومت تهران در برابر زلزله از شش ريشتر به چهار و نيم ريشتر كاهش يافته است و اين بدان معناست كه اگر زلزله‌اي مشابه مشهد که چند روز گذشته رخ داد در تهران به وقوع پيوسته بود، كشور اكنون درگير يك بحران اجتماعي و سياسي بود.
تهران به لحاظ موقعيت پلتيك از اهميت بالاتري در مقاوم‌سازي شهري برخوردار است اما متأسفانه عملكرد مسئولان شهري در سال‌هاي اخير و تهيه نقشه‌هاي جامع از مناطقي كه بيشترين و كمترين خطرپذيري را در برابر زلزله دارد، باعث شده تا آگاهي عمومي در برابر زلزله در شهر تهران به حداقل خود برسد درست مشابه آنچه در مشهد و روستاهاي مجاور آن رخ داد و به دليل عدم رعايت شهرسازي استاندارد و مقام نبودن ساختمان‌ها، تلفات جاني قابل تأمل و ضرر اقتصادي بسياري به شهرها و روستاها وارد آمد.
در شهرهاي توسعه يافته دنيا به ويژه در آسيا كه با خطر زمين لرزه‌هاي مشابه مشهد، روبه‌رو است، همين ميزان ريشتر هيچ خسارتي به همراه ندارد، چراكه شناخت مديران شهري و مردم از جغرافيايي كه در آن زندگي مي‌كنند منجر به افزايش استانداردهاي شهرسازي شده است.
در شهر تهران استانداردهاي شهرسازي تطابقي با شرايط جغرافيايي و سياسي آن ندارد و تراكم فروشي شهرداري و نبود تسهيلات براي مقاوم‌سازي ساختمان‌ها سبب شده تا تهران روي بمبي كه هر ساعت امكان انفجار آن و بلعيدن شهر در خود باشد، ساخته شود.
البته اين شرايط تنها در تهران حاكم نيست و كلانشهرهايي چون اصفهان نيز هرچند از معضل گسل‌هاي متعدد و فرونشست در امان بوده اما بافت‌هاي فرسوده آن هر روز اين شهر تاريخي را به خطر نزديك‌تر مي‌كند.
زلزله مشهد در تهران بيايد فاجعه مي‌شود
دكتر مهدي زارع، استاد زلزله شناسي مهندسي، عضو پژوهشگاه بين‌المللي زلزله شناسي و مهندسي زلزله، عضو وابسته به شاخه زمين شناسي فرهنگستان علوم جمهوري اسلامي ايران و عضو پژوهشگاه بين‌المللي زلزله شناسي گفت: متأسفانه بسياري از شهرهاي ايران در معرض زلزله هستند و راهي جز ايمن‌سازي وجود ندارد. بايد كاري كنيم كه در زمان بروز بحران شايعه‌ها اذهان را متشنج نكند.
تراكم بالاي جمعيت، افزايش تلفات
زلزله‌اي با بزرگاي 6 اگر در نزديكي تهران رخ دهد موجب آسيب‌هاي متفاوت و احتمالاً بيشتري در محدوده تهران و استان تهران خواهد شد. دليل عمده عبارت از اين است كه استان تهران و استان مجاورش (البرز) ميزبان بيشترين تمركز جمعيتي در كشور است.
تجمع جمعيت طي روز در شهر تهران به حدود 13 ميليون نفر مي‌رسد (حدود سه برابر شهر مشهد) و همين موضوع به همراه تمركز بسياري از زير‌ساخت‌هاي مهم در تهران و همچنين فرسوده بودن بسياري از ساختمان‌هاي مهم (نظير آنچه در حادثه پلاسكو ديديم) و البته ساخته شدن بيش از 500 ساختمان بيشتر از 10 طبقه در تهران در دهه اخير كه بيش از دو سوم آنها در خطر‌ناك‌ترين پهنه‌هاي شهر از نظر خطر و ريسك زلزله واقع شده‌اند و از سوي ديگر توسعه شهر تهران بدون توجه به اولويت ايمني و مسئله ريسك زلزله (نظير آنچه در ساخت بزرگراه دو طبقه صدر رخ داد) علاوه بر آسيب‌هاي مهم زيست محيطي، اجتماعي و... همگي در جمعيت افزايش ريسك زلزله عمل كرده است.
ضمن اينكه هفت شهر از 40 شهر با بيشترين جمعيت ايران در همين استان تهران قرار گرفته‌اند و اين نشان مي‌دهد كه مسئله تهران، در مقياس كوچك‌تر در شهرهاي ديگر استان تهران ديده شود.
