جوان آنلاین:برنامـه‌های تبلیغـاتی نـامـزدهـای چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری از روز چهارم تبلیغات وارد مرحله جدیدی شده است. در این دوره سازمان‌صداوسیما ابتکار عمل جدیدی به خرج داده که آن برگزاری میزگرد‌های تخصصی با حضور نامزد و مشاوران او و سه تن از کارشناسان آن حوزه است. این میزگرد‌ها در سه حوزه فرهنگی، سیاست خارجی و اقتصادی برگزار و به صورت زنده پخش می‌شود. روز پنج‌شنبه سه برنامه از این میزگرد‌ها برگزار شد. میزگرد سیاست خارجی با حضور حجت الاسلام مصطفی‌پورمحمدی، میزگرد فرهنگی با حضور محمـد‌باقر قالیباف و میزگرد اقتصـادی با حضور مسعود پزشکیان که در روزهـای آتی هم دیگـر‌قسمت‌هـای این میزگـرد‌ها پخش می‌شود.
اقتصاد را به من بسپارند، خراب می‌کنم!
پزشکیان، احمد‌میدری اقتصاددان و معاون رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی دولت روحانی و حسین‌عبده تبریزی اقتصاددان و مشاور عباس آخوندی در وزارت راه و شهرسازی را به عنوان مشاوران خود به میزگرد اقتصادی صداوسیما برده بود تا پاسخ سؤالات داووددانش‌جعفری، یحیی‌آل‌اسحاق و حجت‌الاسلام‌محمدحسین‌حسین‌زاده‌بحرینی را که به عنوان کارشناس حضور داشتند، بدهند.
پزشکیان در بخشی از برنامه گفت: «اگر من را مسئول اقتصاد بگذارید قطعاً خراب می‌کنم؛ باید مشاور و کارشناس متخصص، مسئول اقتصاد شود.» پزشکیان شخصیتی است که به صداقت شناخته می‌شود. او با همین صداقت هم در کمپین انتخاباتی خود و در همین مناظره به صراحت اعلام کرد که اقتصاد بلد نیست. در این مناظره هم عمده پاسخ سؤالات کارشناسان را دو مشاور پزشکیان دادند و حتی زمانی که حسین‌زاده بحرینی درباره مسئله قیمت‌گذاری بنزین از پزشکیان سؤال پرسید و خواستار پاسخ شفاف او به سؤال خود شد، باز پزشکیان فقط به کلیاتی بسنده کرد و بقیه پاسخ را به مشاورانش ارجاع داد. این صداقت و اینکه خود را متخصص همه چیز ندانستن، رفتار شایسته‌ای است که پزشکیان از خود - آن هم در زمانی که باید از مردم رأی بگیرد- بروز می‌دهد. این امر شایسته قدردانی است، اما اینجا پرسش مهمی نهفته است که قابل چشم‌پوشی نیست. صداقت یک رفتار اخلاقی شخصی است که شایسته قدردانی است، اما صداقت لزوماً نمی‌تواند رنگ حقیقت به یک موضوع و ایده بزند. آیا این ایده که رئیس‌جمهور لازم نیست تخصص در همه حوزه‌ها یا به عبارت دیگر اشراف در همه حوزه‌ها داشته باشد و صرفاً همین که مدیر باشد و بتواند هماهنگی انجام دهد، کافی و درست است؟
با بالا گرفتن انتقادات، جریان اصلاحات به حمایت از پزشکیان برخاست. آذر منصوری رئیس جبهه اصلاحات با حمایت از رویکرد پزشکیان نوشت: «ایران به طبیبی نیاز دارد که امید کاذب نمی‌دهد. آنها که از ساختار اقتصاد سیاسی ایران امروز آگاه‌اند می‌دانندکه بدون اصلاح این ساختار هر وعده‌ای عوامفریبی است. دکتر پزشکیان به درستی می‌خواهد پس از ارائه دلایل و علت این بیماری دست به درمان بزند. بنابراین دروغ نمی‌گوید و امید کاذب نمی‌فروشد. ایران به چنین طبیبی نیاز دارد». محمد فاضلی، جامعه‌شناس نزدیک به جریان اصلاحات و اعتدال‌گرایان که در دولت روحانی هم دستی بر آتش مدیریت در وزارت نیرو داشت، در همین زمینه و در دفاع از رویکرد پزشکیان نوشت: «آقای پزشکیان، رویه درستی را که می‌گویید "من کارشناس نیستم و کارشناسان باید بررسی و اجماع کنند تا مسئله را تعریف و حل کنند" ادامه دهید. بالاخره باید فهم و رویه شود که رئیس‌جمهور پست سیاسی است و تخصصی نیست و نباید خودش را متخصص هر عرصه‌ای بداند. رئیس‌جمهور هماهنگ کننده کلان است.»
این سخنان با هدف جبران ضعف‌های پزشکیان گفته می‌شود که امید نمی‌دهد و واقعیت را می‌گوید، اما اتفاقاً رئیس‌جمهور باید تکلیف مردم را با مقوله‌هایی مثل امید روشن کند. بنابراین می‌توان این سخنان را سرپوش گذاشتن بر ضعف‌های پزشکیان فهم کرد.
اما بعد از میزگرد اقتصادی هم خود پزشکیان به انتقادات استفاده از کارشناسان پاسخ داد و در شبکه ایکس نوشت: «اگر به دنبال منافع یک اقلیت باشیم، معنای اجماع ایجاد هم‌نظری و یکدست‌سازی است. اگر دنبال منافع ملی باشیم، شنیدن تمام نظرات کارشناسی و رسیدن به بیشترین تفاهم روی راه حل‌ها در میان تنوع نظرات، یک دستاورد است. من روش دوم را برگزیده‌ام و دیدگاه اول را منشأ مشکلات کشور می‌دانم».
البته برخی، این دفاع‌ها را دستاوردسازی از «هیچ» توصیف کردند. یکی از فعالان رسانه‌ای منتقد جریان حامی پزشکیان در این زمینه نوشت: «هرچند در اصل سعی دارند با زرنگ بازی، ندانستن و برنامه نداشتن را کارشناس محوری جا بزنند، اما نه اشاره‌ای به لزوم تسلط به برخی مسائل کلان اداره کشور از سوی این مثلاً هماهنگ‌کننده می‌کنند و نه چگونگی تصمیم‌گیری او بین دو پاسخ مختلف کارشناسی!». آل اسحاق هم که به عنوان کارشناس در این برنامه حاضر بود خطاب به پزشکیان گفت: «نمی‌شود شما به عنوان فرمانده همه موارد را به کارشناس حواله دهید!».
اما در مقابل این رویکرد که اصلاح‌طلبان امروز مدافع آن هستند ایده دیگری هم وجود دارد که باز اصلاح‌طلبان در سال‌های گذشته مدافع آن بودند. بله درست است که رئیس‌جمهور به عنوان یک شخص نمی‌تواند در همه امور متخصص باشد، اما اشراف باید داشته باشد تا اسیر شبه‌مشاوره‌ها و شبه کارشناسان نشود. به عبارت دیگر، اگر رئیس‌جمهور اشراف کافی نداشته باشد و همین آقای پزشکیان فردا رئیس‌جمهور شود، چه تضمینی وجود دارد که تحت تأثیر و نفوذ و خدای ناکرده فریب مشاوران قرار نگیرد. نکته دیگر اینکه اگر اختلاف کارشناسی در موضوعی ایجاد شود که در عمده موضوعات هم چنین است آن‌وقت آقای رئیس‌جمهور چگونه تصمیم خواهد گرفت. اینکه تا دیروز اصلاح‌طلبان می‌گفتند که رئیس‌جمهور باید برنامه اقتصادی داشته باشد، اما امروز رئیس‌جمهور را یک تنظیم‌کننده و هماهنگ‌کننده کارشناسان، متخصصان و مدیران می‌دانند مخاطب را با این پرسش روبه‌رو می‌کند که آیا اصلاح‌طلبان به دنبال در دست گرفتن دولت به واسطه مسعود پزشکیان هستند یعنی پزشکیان ویترین باشد و اصلاح‌طلبان صحنه‌گردان واقعی دولت؟ می‌گویند لازم نیست پرزیدنت، متخصص باشد و تنها مدیر هماهنگ کننده است، و توضیح نمی‌دهند چگونه از ایده قبلی خود عبور کردند. اصلاح‌طلبان باید این گذر را به افکار عمومی توضیح دهند.
در واقع وقتی یک رئیس‌جمهور به میزانی بیش از نیاز و ضرورت تحت تأثیر مشاوران و متخصصانی که در اطراف خود به کار می‌گیرد باشد، ممکن است کسی مانند شکوری‌راد که زمانی درباره ٨٠شهید بسیجی- انتظامی در سال ۱۴۰۱ می‌گفت «این‌ها که صدا و سیما بهشون شهید می‌گوید کسانی هستند که رفتند داخل معترضان قرآن و پرچم آتش بزنند، گلوله خوردند»، به او در جایگاه معاون تبلیغات از جنس همین مشاوره‌ها بدهد که در هیچ عقل سالمی جا نمی‌گیرد. اخیراً شکوری‌راد به عنوان معاون تبلیغات ستاد پزشکیان منصوب شده است.
واگذاری زمین‌های ۱۰ هکتاری به وزرای دولت اصلاحات در لواسان
دکتر پزشکیان در ویدئویی که از او منتشر شده به ماجرای دریافت خانه و زمین‌های آنچنانی وزرای دولت اصلاحات پرداخته و گفته «وزیر که بودم به وزیران خانه می‌دادند. حتی بردند و خانه‌ها را به ما نشان دادند. گفتند با شما کنار می‌آییم و هرکدام بخواهید در اختیارتان قرار می‌دهیم. بعد فکر کردم اگر بخواهم خونه بگیرم، خودم کار می‌کنم و خانه می‌خرم. چرا باید از این‌ها خانه بگیرم؟ در همین لواسان کنار سد لتیان به ما ۱۰ هکتار زمین پیشنهاد دادند و می‌گفتند این زمین‌ها آینده دارد، بیایید این زمین‌ها را بگیرید. ولی هیچ وقت از دولت نه سهم گرفتم و نه سهمیه. همین الان هم نه جایی سهمیه داریم و نه امتیازی. این‌ها ارزش ندارد. دوستان ما که شهید شدند، و آنها که در این انقلاب زندگی خود را گذاشتند، رفتند و بچه هایشان ماندند.
اکنون، اما دکتر پزشکیان که نامزد انتخابات ریاست جمهوری است، از طرف طیفی از همین ویژه‌خوار‌های اصلاحات احاطه شده است. گویی آنها، ایشان را به عنوان یک فرصت برای بازگشت به قدرت می‌بینند. وگرنه پزشکیان نشان داده که مشی رفتاری، فکری و عقیدتی او با این جماعت کمترین نسبتی ندارد. اگرچه او در اردوگاه اصلاح‌طلبی تعریف می‌شود. حال باید دید در صورت پیروزی احتمالی در انتخابات ریاست جمهوری با این جریان قدرت طلب و زیاده خواه چه خواهد کرد.
فیلترینگ برای همه خوب الا ایران
محمدباقرقالیباف هم در میزگرد فرهنگی شبکه دو حاضر شد. در این میزگرد مصطفی غفاری و صدیقه السادات حجازی به عنوان مشاوران قالیباف حضور داشتند. حسین‌انتظامی معاون سابق وزارت ارشاد، الهام یاوری مدیر سابق بنیاد ملی نخبگان و شهاب اسفندیاری رئیس دانشکده صداوسیما هم به عنوان کارشناس حضور داشتند.
در این میزگرد دو مسئله مهم مطرح شد. مسئله اول بازداشت برخی فعالان رسانه‌ای که برخی آن را مرتبط به شکایت‌های قالیباف عنوان کردند که او این مسئله را رد کرد. انتظامی هم از قالیباف در مورد فیلترینگ و جابه‌جایی وزیر ارشاد پرسید و خواستار پاسخ صریح در این زمینه شد. این در حالی است که تصمیم‌گیری در این امور در کشور به صورت جمعی انجام می‌شود و در بازه تبلیغات انتخاباتی نمی‌توان پاسخ صریحی در این موارد داد. مسئله فیلترینگ و ساماندهی فضای مجازی هم متناسب با اصول و سیاست‌های هر کشوری وجود دارد و ایران هم مستثنا از این قاعده کلی نیست.
یک مو از خرس کندن غنیمت است
پورمحمدی هم در میزگرد سیاست خارجی به همراه حجت‌الله ایوبی و مصطفی ابطحی حاضر شد. سیدمحمد‌کاظم‌سجادپور استاد تمام روابط بین‌الملل، ابراهیم‌متقی استاد تمام علوم سیاسی و فؤاد ایزدی استاد مطالعات امریکا به عنوان کارشناس حضور داشتند. پورمحمدی در این میزگرد در ضرورت مذاکره با کشور‌های متخاصم بیان کرد که یک مو کندن از خرس هم غنیمت است. به نظر می‌رسد پورمحمدی در حوزه مذاکرات خارجی تمرکز بیشتری در مناظره‌ها خواهد داشت.
فهم دقیق از میدان دارم
سعیدجلیلی هم در میزگرد سیاسی حاضر شد. او در این برنامه در پاسخ انتقادات ابراهیم متقی استاد دانشگاه تهران که از شیوه مذاکراتی او انتقاد کرد، گفت: «در دوره‌ای که من در وزارت خارجه بودم چه تهدیدی علیه ایران وجود داشت؟ شرق و غرب ما افغانستان و عراق توسط امریکا اشغال شده بود. چرا همان سال‌ها امریکا مجبور شد از عراق خارج شود. این یک فهم دقیق از میدان بود. این یک اجرای قوی در برنامه‌ها بود که دشمن را ناکام گذاشت. در بسیاری کشور‌هایی که فرصت اقتصادی داشتیم سفارت‌خانه نداشتیم. من در سیاست‌خارجی چیزی که دنبال می‌کنم تعداد سفر نیست بلکه نتایج است. اگر رئیس‌جمهوری توانایی ملت خود را بشناسد کشور را معطل انتخاب فلان رئیس‌جمهور نمی‌کند. وقتی تهدید‌ها به حداقل می‌رسد که از مؤلفه‌های قدرت استفاده حداکثری داشته باشیم. لازمه شکوفایی اقتصادی، تعامل گسترده با کل جهان است».
علیرضا زاکانی هم روز پنج‌شنبه به قم رفت و در مدرسه حضرت معصومه (س) به صورت ضمنی به ضرورت اجماع نیرو‌های انقلاب اشاره کرد و گفت: «باید صلاح جبهه انقلاب را از صلاح فردی بالاتر ببینیم. رقابت صورت می‌گیرد و در نهایت اقبال مردم است که نتیجه را مشخص می‌کند. ستاد‌های نامزدها حق تخریب دیگری را ندارند. گاهی می‌بینیم نامزدها با یکدیگر مشکلی ندارند، اما ستاد‌ها به تخریب دیگری مشغول‌اند که نباید چنین اتفاقی رخ دهد».
