نظم و انضباط در دین مبین اسلام از چنان اهمیت و ضرورتی برخوردار است که ایمان بدون آن کامل نمی‌شود. نماز پنج‌گانه‌ای که در شبانه‌روز می‌خوانیم به خوبی نمایانگر این اهمیت است. آنچه در ادامه می‌آید بخشی از محتوای دوره سبک زندگی با موضوع اخلاق و سیره معصومین (ع) می‌باشد که در مؤسسه نورالمجتبی (ع) تدریس و مشروح آن در وب‌سایت این مؤسسه نیز منتشر شده است.
یک اصل مهم در زندگانی اهل‌بیت (ع)، اصل نظم و انضباط است. دقیقاً همان موضوعی که حضرت امیر مؤمنان (ع) در واپسین ساعات عمر شریفش بدان سفارش کرد: «شما، همه فرزندان، عیال و هر که را نامه‌ام به دست او برسد، سفارش می‌کنم به تقوای الهی و رعایت نظم در کارهایتان.» نظم، مایه پیشرفت کارها، رشددهنده و تعالی‌بخش هر امری و موجب ترقی آنهاست. از این رو حضرت امیر (ع) به نظم اهمیت ویژه‌ای داده است.
می‌توان رد پای نظم را در نخستین روز زندگانی مشترک حضرت امیر المؤمنین (ع) و حضرت فاطمه زهرا (س) مشاهده کرد. هنگامی که پیامبر اکرم (ص) به آن‌ها فرمود: کار بیرون با علی (ع) و کار خانه با فاطمه است. این برنامه زاینده نظم در زندگی مشترک زن و شوهر است.
بهترین شاهدانی که می‌توان از سخنان اهل‌بیت (ع) برای بیان اهمیت این موضوع یاد کرد، کلام حضرت امیر (ع) به فرزندانش است که در ابتدای مقاله به آن اشاره شد. حضرت در آخرین وصیت‌های خود به فرزندانش فرمود: «أُوصِیکما بِتَقوَى اللَّهِ وَ نَظمِ أَمرِکم» - «شما را سفارش می‌کنم به تقوای الهی و رعایت نظم در کارهایتان.»
توصیه به نظم در کنار تقوا، خاصه در آن لحظات حساس، اهمیت و تأثیر والای نظم را نشان می‌دهد. حضرت امیر (ع) در حکمت ۳۹۰ از کتاب نهج‌البلاغه شیوه درست مدیریت زمان را توضیح می‌دهند: «مؤمن وقت خود را در شبانه‌روز به سه بخش تقسیم می‌کند: بخشی را صرف مناجات با پروردگارش می‌کند و قسمتی از آن به تأمین و اصلاح معاش زندگی خود مشغول است و وقتی را نیز به استراحت و بهره‌گیری از لذت‌های حلال و نیکو می‌گذراند.»
در این حدیث نمونه موفقی از نظم و مدیریت زمان به چشم می‌خورد: ساعتی برای مناجات، ساعتی برای کار و ساعتی نیز برای تفریح حلال. در روایتی امام حسین (ع) از پدر بزرگوارش امیرمؤمنان (ع) می‌پرسد: پیامبر (ص) وقت خود را در منزل چگونه صرف می‌کرد؟ حضرت می‌فرماید: «هنگامی که به خانه می‌آمد زمان خود را سه قسمت می‌کرد: یک بخش را برای [عبادت]خدا می‌گذاشت و بخشی را به خانوده‌اش اختصاص می‌داد و وقتی را نیز برای خود می‌گذاشت.»
از مهم‌ترین مشکلاتی که بشر امروز به آن گرفتار است، نبود برنامه‌ریزی و بهره‌مندی نادرست از وقت است. اختصاص عمده وقت به کار یا فعالیت‌های منزل یا اموری دیگر و وا ماندن از بقیه فعالیت‌ها موجب اختلال در بخش‌های دیگر زندگی می‌شود. این عارضه امروزه فراوان گریبانگیر ماست. بر این پایه معصومان (ع) تأکید بسیاری به موضوع وقت‌شناسی و هدر ندادن وقت و نظم دادن به کارها داشته‌اند. در اهمیت این امر حضرت امیر المؤمنین (ع) می‌فرماید: «مؤمن وقتش [به کار و فعالیت]پُر است.» مشغولیت مؤمن یعنی وقت خود را هدر نمی‌دهد و از امور حاشیه‌ای غیرضرور اجتناب می‌کند. موضوعی که دامن‌گیر جامعه ما شده و اکثراً بدان گرفتارند. بسیاری نمی‌توانند زندگی منظم داشته باشند. شیوع بیماری‌های روحی و روانی و انواع افسردگی‌ها نیز عمدتاً محصول بی‌نظمی در زندگی است. به ویژه جوانان و ویژه‌تر، آن دسته از جوانان که پا در زندگی مشترک می‌گذارند بیشتر در معرض این آسیب قرار دارند. صرف آنکه زمان عبادت و ساعت کار و وقتی را که به استراحت و خانواده اختصاص دارد با هم درنیامیزیم، راهکار مؤثر و موفقی برای منظم و هدفمند بودن زندگی است.
