سرویس جامعه جوان آنلاین: کودکان امروز بهدلیل گسترش انواع فناوری در اطرافشان، اطلاعات متنوعی کسب میکنند و در نتیجه نسبت به محتوای کتابهای درسی و حتی اشکالات موجود در آن حساسیت بیشتری دارند.
سیستم آموزشی ما کتب درسی و کمک درسی را به دانشآموزان تحمیل میکند. در این سیستم دانشآموزی تربیت میشود که توان نقد و خلاقیت ندارد و این در حالی است که کشور به شهروندان خلاق نیاز دارد.
آموزش بدون کتب درسی
حذف کتب درسی، استفاده از تبلت، کامپیوتر و تلفن همراه از جمله راهکارهای نظام آموزشی نروژ است که در واقع استفاده از فناوری را نه محدود بلکه کنترل میکند، اما در کشورمان با برداشتهای غلطی که صورت میگیرد.
بعضاً مشاهده شده صورت مسئله مواجهه با وسایل ارتباط جمعی پاک یا جابهجا شده است و از ظرفیت این امکانات برای انتقال آموزش بهرهبرداری نمیشود.
کتابهای مختلف در سطوح مختلف
در کشور چین هم کتابهای بسیاری از سوی بخش خصوصی و مؤسسات برگزارکننده آزمونهای استاندارد نوشته میشود. بدین ترتیب دانشآموزان در مقاطع مختلف میتوانند در یک درس مشخص از سه سطح مختلف، سه کتاب متفاوت انتخاب کنند.
پس از کلاسبندی براساس سطح کتاب انتخاب شده همان سطح را هم معلمان تدریس و مورد آزمون قرار میدهند و نتایج در کارنامه و سابق تحصیلی محصل ثبت میشود و در نهایت هر دانشآموز چینی به تناسب علاقه خود فارغالتحصیل میشود و برای دانشگاه پذیرش میگیرد.
کنکورمحوری در ایران
در کشور ما کتب درسی در همه مقاطع حکمرانی میکند. در مدارس معلمان مجبور هستند تنها در چارچوب کتاب درسی حرکت کنند. چرا که این اجبار، همواره از سوی معاونتهای مختلف، ادارات آموزش و پرورش و نیز مدیر مدرسه و حتی اولیای دانش آموزان مورد تأکید و مطالب جدی قرار میگیرد. چون احتمالاً این موضوع بخشی از مافیای صنعت کنکور در ایران است. اغلب دانشآموزان ایرانی تحت فشارهای شدید کنکور محوری و حفظ خط به خط کتابهای درسی هستند تا جایی که گاهی هرگونه اظهارنظر، با عکسالعمل نهچندان مناسب پاسخ داده میشود؛ این فشار روحی و روانی و حتی جسمی تا آنجاست که اغلب دانشآموزان برای موفقیت بیشتر باید در کلاسهای خصوصی و مراکز آزاد کنکور شرکت کنند تا نتیجه دلخواهی بگیرند.
مسیر واقعی گم شده
کنکور محوری باعث شده تا روشهای مرسوم تست زنی در سالهای اخیر وارد دوره ابتدایی هم شود. در این وضعیت خانوادهها مسیر واقعی آموزش فرزندانشان را گم کردهاند و مدارس هم به دنبال آموزش منطقی و کیفی نیستند بلکه نگرانند بازدهی آموزشی آنها که همان قبولی در آزمونهای مختلف است کمتر از سایر مدارس منطقه نشود! به همین دلیل خلاقیت دانشآموزان شکوفا نمیشود و اصول ابتدایی زندگی را نمیآموزند.
اغلب خانوادهها هم دنبال مدارس پرآوازه هستند و موفقیت فرزندشان را در آن میجویند. غافل از اینکه معلمان آن مدارس چه کسانی هستند و چه ویژگیهای برتری نسبت به دیگران دارند.
آموزش دائمی معلمان
معلمان نروژی برای اینکه بتوانند شغل خود را حفظ کنند باید هر سه ماه یک بار به کلاسهای آموزشی بروند و آخرین پیشرفتهای تکنولوژی را بیاموزند.
همچنین دو هفته قبل از شروع سال تحصیلی به دورههای آموزشی برای یادگیری آخرین متد آموزشی همراه با محتوای جدید آموزش الکترونیکی مقطع تحصیلیشان میروند.
به وضعیت تحصیلی هر دانشآموز براساس ویژگیهای شخصی او رسیدگی میشود و امتحانات پایان ترم بیمعناست، زیرا تمام دانشآموزان بر اساس یک معیار سنجیده نمیشوند. دانشآموزی که سخت یاد میگیرد در کلاسهای کم تعداد قرار میگیرد و عدهای مأمور پیگیری وضعیت تحصیلی او میشوند تا علل عدم یادگیری او را دریابند.
محیط زیستیترین سیستم آموزشی
کتب درسی این کشور در مقاطع ابتدایی در دروس پایه بسیاری از مفاهیم را با کاریکاتور و نقاشی آموزش میدهد. جالب اینجاست که نروژ محیط زیستیترین سیستم آموزشی جهان را دارد. ملاحظه محیطزیست در بسیاری از کتب درسی مقاطع مختلف نروژ دیده میشود. موضوعات کتب درسی این کشور حتی در سال آخر دبیرستان هم بسیار اندک ولی عمقی است و دانشآموزان را در چند حوزه محدود به طور گسترده آشنا میکند.
عملیترین دروس
کتب درسی در چین بیشتر بر پایه عملی بودن مطالب میچرخد و موضوعاتی در این کتابها گنجانده میشود که کاربرد آنها در زندگی جوانان محسوس باشد، ولی کتاب فیزیک آنها بسیار ساده و کاربردی است. آشنایی با کارکرد اولیه بسیاری از تجهیزات خانگی و شهری برای آنها توضیح داده شده است.
دفتر تألیف و برنامهریزی کتب درسی وابسته به سازمان پژوهش و برنامهریزی، متولی تدوین و تولید کتابهای درسی ماست. آنها مدعی هستند کتابها را با رویکرد خلاقیت و پرسشگری تغییر دادهاند، اما محتوای کتابها این را نشان نمیدهد. خروجی این نهاد دهههاست که از عدم خلاقیت و پویایی رنج میبرد. گویا ظاهراً حتی زحمت استفاده از تجربیات کشورهای موفق را هم به خودشان نمیدهند وگرنه فارغ التحصیلان مدارس ما پس از ۱۲ سال تحصیل در آموزش و پرورش نباید اینگونه که اکنون هستند، باشند.