سرویس اقتصادی جوان آنلاین: این ارقام نشان می‌دهد که ۱۰۰ میلیون در سال بین دهک اول و دهم شهری فاصله است که اگر همین فاصله در دهه‌ها تکرار شده باشد بی‌شک فاصله دارایی قابل‌ملاحظه‌ای بین این دو دهک شکل گرفته‌است که زمینه استفاده بیشتر از امکانات کشور را برای دهک ثروتمند پدید می‌آورد از این‌رو جای دارد مدل توزیع یارانه نقدی و پنهان را که در سال بیش از ۱۰۰۰ هزار میلیارد تومان می‌باشد، در جامعه تغییر بنیادین داد.
در شرایطی که رئیس‌جمهور ۶۰ میلیون نفر از مردم ایران را مستحق دریافت کمک‌های حمایتی معرفی کرده‌است، گزارش‌های رسمی مرکز آمار در رابطه با هزینه و درآمد خانوار شهری ایرانی در سال ۹۷ نشان می‌دهد که به‌طور متوسط هر خانوار شهری در برابر هزینه‌ها کمتر از ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان در حدود ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان درآمد داشته‌است، این بدان معنی است که به‌طور میانگین خانوار شهری در هر ماه از سال ۹۷ با مازاد درآمد ۳۰۰ هزار تومانی بعد از پوشش هزینه‌ها روبه‌رو بوده‌است.
به گزارش «جوان»، هر چند اخیرا رئیس‌جمهور ۶۰ میلیون نفر ایرانی را مستحق دریافت حمایت از سوی دولت معرفی کرده‌است، اما گزارش مرکز آمار در رابطه با بررسی هزینه و درآمد خانوار شهری در سال ۹۷ نشان می‌دهد که خانوار شهری به‌طور میانگین در سال مذکور از درآمدی بالا‌تر از هزینه‌هایشان برخوردار بوده‌اند، البته از آنجایی که فاصله هزینه و درآمد دهک دهم شهری (ثروتمندترین دهک) با دهک نهم بسیار قابل ملاحظه است، برخی از کارشناسان می‌گویند بهتر است مرکز آمار و بانک مرکزی خیلی روی میانگین هزینه‌ها و درآمد خانوار شهری و روستایی مانور ندهد، زیرا تصویر به دور از واقعیت به سیاستگذار انعکاس می‌دهد.
اختلاف ۶۰ میلیون تومانی طبقه نهم و دهم در هزینه‌ها
وضعیت دهک دهم ثروتمند جامعه ایرانی در حقیقت از دهک نهم فاصله بسیار فاحشی دارد، حال چه برسد با سایر طبقات هزینه‌ای، از همین‌رو اگر در سیاستگذاری‌ها عموماً متوسط هزینه و درآمد خانوار‌های شهری و روستایی لحاظ شود، تصویر مناسبی از واقعیت را درک نخواهیم کرد. به طور نمونه طبق گزارش بانک مرکزی، متوسط هزینه ناخالص سالانه یک خانوار شهری دهک دهمی (ثروتمندترین دهک) در سال ۹۵ تقریباً بالغ بر ۱۲۴ میلیون تومان بوده‌است؛ این در حالی است که دهک نهم به طور تقریبی نصف هزینه دهک دهم را صرف هزینه‌های خود در این سال کرده‌است، حال تصور کنید فاصله هزینه‌ای دهک دهم (ثروتمندترین) با دهک یکم (فقیرترین) اقشار جامعه در این سال بالغ بر ۱۱۵ میلیون تومان بوده‌است.
آمار فوق از این حیث مطرح شد که بگوییم توزیع ثروت و بازتوزیع ثروت نیاز به اصلاحات اساسی دارد، اما، چون با انباشت ثروت کلان در برخی از طبقات روبه رو هستیم این موضوع فرصتی است برای اخذ مالیات و بازتوزیع این مالیات در جامعه. به گزارش تسنیم، براساس آمار‌های احصا شده از طرح هزینه درآمد خانوار ایرانی در سال ۹۷ توسط مرکز آمار ایران، میانگین کل هزینه یک خانوار شهری در سال ۹۷ در هر ماه ۳ میلیون و ۲۷۶ هزار تومان بوده‌است. همچنین کل درآمد میانگین خانوار ایرانی نیز حدود ۳ و میلیون ۶۰۰ هزار تومان بوده‌است. جزئیات این آمار‌ها نشان می‌دهد، درحالی که هزینه خانوار دهک اول (فقیرترین دهک) حدود یک میلیون و ۱۰۰ هزار تومان در ماه (۱۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان در سال) بوده، اما درآمد این خانوار‌ها حدود ۸۸۰ هزار تومان در ماه (۱۰ میلیون و ۵۶۰ هزار تومان درسال) بوده‌است.
کدام دهک‌ها کسری بودجه دارند؟
در حالی میانگین درآمد یک خانوار شهری ایرانی ۶/۳ میلیون تومان بوده، هزینه‌های خانوار شهری دهک اول حدود ۲۵۰ هزار تومان از درآمد‌ها بیشتر بوده‌است. پیش افتادن هزینه‌ها از درآمد‌ها در دهک دوم به میزان ۱۳۷ هزار تومان و. در دهک سوم نیز درآمد‌های یک میلیون ۹۳۲ هزار تومانی حدود ۱۷ هزار تومان از هزینه‌های یک میلیون و ۹۴۹ هزار تومانی کمتر بوده‌است. همچنین میانگین درآمد خانوار دهک دهم نیز بیش از ۱۰ میلیون تومان و هزینه این خانوار حدود ۸ میلیون تومان بوده‌است، این بدان معنی است که ثروتمندترین دهک خانور شهری در سال ۹۷ در حدود ۱۲۰ میلیون تومان درآمد و ۹۶ میلیون تومان هزینه داشته و به‌طور تقریبی درآمد‌های سالانه این دهک ۲۴ میلیون تومان بیشتر از هزینه‌هایش بوده‌است.
رشد کسری بودجه در دهک‌های پایین جامعه طی سال ۹۷
در سال ۱۳۹۶ مابه‌التفاوت درآمد ماهانه خانوار‌های شهری دو دهک اول و خانوار‌های روستایی چهار دهک اول نسبت به هزینه‌شان منفی بوده یعنی با کسری بودجه مواجه بوده‌اند که در سال ۱۳۹۷ این وضعیت به خانوار‌های شهری سه دهک اول و خانوار‌های روستایی پنج دهک اول گسترش یافته‌است.
روش جبران یک انحراف
گفتنی است که پیش از این رئیس سازمان برنامه و بودجه مدعی شده‌بود که دولت سالانه به‌طور تقریبی بیش از ۱۰۰۰ هزار میلیارد تومان یارانه پنهان و پیدا توزیع می‌کند، بدین ترتیب با توجه به انحراف توزیع درآمد و به تبع آن دارایی بین دهک‌های مختلف جامعه می‌توان متوجه شد که ثروتمندان در ایران امکان بیشتری در استفاده از یارانه‌ها و امکانات دارا می‌باشند از این رو با ذره‌بین سازمان امور مالیاتی ابتدا باید پایگاه شناسایی دارایی و درآمد اشخاص را تشکیل داد و سپس درصدد اخذ مالیات عادلانه و بازتوزیع عادلانه منابع برآمد.
