تلاشهای فرهنگی و سلبی پلیس راهور تهران برای قانونمند کردن موتورسواران هنوز راه به جایی نبرده است. همین قدر که کسی در شهر از دست آنها آرامش ندارد و ۳۷درصد از قربانیان سوانح رانندگی پایتخت موتورسواران هستند خودش تأیید موضوع است. پلیس راهور تهران در آخرین تلاش خود از طرح سهمرحلهای برای برخورد با موتورسواران متخلف خبر داد، طرحی که با واقعیتهای موجود در کف خیابان راه به جایی نخواهد برد.
پلیس تهران طرحهای گاه و بیگاهی را برای قانونمند کردن موتورسواران اجرا کرده و میکند. طرحهایی عمدتاً نخنما که میزان بازدهی آن برای رسیدن به هدف که همان قانونمند کردن موتورسواران باشد آن قدر روی دور کند تنظیم شده که کسی آن را جدی نمیگیرد. مأموران پلیس راهور در محلهایی مشخص که عمدتاً خیابانهای مرکز یا شمال شهر است موتورسواران متخلف را متوقف و وسیله نقلیه آنها را توقیف و با کفی راهی پارکینگ میکنند.
عمدهترین تخلفی هم که منجر به توقیف موتورسیکلت از سوی پلیس میشود این است که راکب موتورسیکلت کلاه ایمنی به سر ندارد. موضوعی که در اولین گام برای حفظ سلامت راکب مورد توجه پلیس قرار گرفته است؛ چراکه اولین دلیلی که منجر به مرگ موتورسواران در جریان سوانح رانندگی میشود، برخورد سر آنها با زمین ناشی از نداشتن کلاه ایمنی استاندارد است. با این حال و به زعم تلاشهای به کار گرفته شده، عمده موتورسواران ترجیح میدهند که دچار جراحت شوند یا جانشان را از دست بدهند، اما کلاه ایمنی بر سر نگذارند که چرایی این رفتار پیوستهای اجتماعی دیگری دارد. دلایل دیگر توقیف موتورسیکلت هم نداشتن گواهینامه، بیمه یا تخلفهای رانندگی است. با این حال این وسیله نقلیه به هر کدام از دلایل اشاره شده توقیف شود راه آزاد کردن آن دشوار نیست؛ چراکه اکثر راکبان بعد از طی کردن مراحل قانونی، موتورسیکلت خود را آزاد کرده و دوباره به خیابان بازگشته و همان دور باطل را تکرار میکنند!
در حال حاضر بیش از ۳ میلیون موتورسیکلت در تهران تردد میکنند که عمدهترین دلیل استفاده از آن برای امرار معاش به دلیل بیکاری گسترده است. افزایش استفاده از این وسیله نقلیه از چند سال قبل و به دنبال افزایش قیمت خودروها اتفاق افتاد و از آنجا که این وسیله نقلیه قیمت کمتری نسبت به خودرو داشت بسیاری ترجیح دادند به جای استفاده از خودروی شخصی یا حمل و نقل عمومی از این وسیله نقلیه استفاده کنند. استفاده از موتورسیکلت مزایای دیگری هم دارد که مهمترین آن نداشتن معضل جای پارک یا تردد در محدودههای ممنوعه است همچنین استفاده کننده از موتورسیکلت دیگر نیازی به پرس شدن در قطارهای مترو یا اتوبوسها ندارد و با فراغ بال میتواند در شهر تردد کند!
عمدهترین محل تردد موتورسواران در پایتخت محدوده بازار تهران و بازار شوش است. جایی که در طول شبانه روز با تردد و توقف میلیونها موتورسیکلت صحنههای بصری هولناکی از زیرپاگذاشتن قانون نمایش داده میشود. محدودههایی که یا پلیس توان اجرای طرحهای خود را در آن نداشته یا جرئتی برای این کار ندارد. حالا با بالا رفتن میزان تخلفات موتورسواران سرهنگ رضایی، معاون ترافیکی پلیس راهور پایتخت اعلام کرده است با توجه به تعداد زیاد تخلفات و سوانح خسارتی و جرحی و فوتی موتورسیکلت سواران در سهمرحله با تخلفات راکبین برخورد خواهد شد تا شاهد کاهش سوانح موتورسواران باشیم.
وی در توضیح این سه مرحله گفت: در مرحله اول عوامل پلیس راهور به موتورسیکلت سواران متخلف تذکر میدهند و در صورت لزوم با توجه به تخلف برایشان جریمه صادر میشود و اعمال قانون میشوند.
در مرحله دوم با ارتکاب به تخلفات ششگانه: رانندگی در ورود ممنوعها و خط ویژه، عبور از چراغ قرمز، عدم استفاده از کلاه ایمنی، عبور از پیادهروهای معابر، انجام حرکات نمایشی، پوشاندن و مخدوش کردن پلاک علاوه بر اعمال قانون وسیله نقلیهشان نیز توقیف میشود. در مرحله سوم، در صورت تکرار تخلفات توسط موتورسواران علاوه بر اعمال قانون مدارک آنها نیز ضبط میشود، وسیله نقلیهشان توقیف و موتورسیکلت سوار متخلف به سمت کلاسهای آموزشی موتورسواران هدایت میشود که در آن کلاسها مشکلات ترافیکی در خصوص تخلفات موتورسواران و حوادثی که در کمین آنها هست به موتورسواران خاطی گوشزد میشود و به ایشان عکس و فیلمهایی از نمونهها و سوانح قبلی نشان داده میشود و سپس مدارکشان عودت داده میشود.
اگر بعد از اتمام این سهمرحله باز هم موتورسیکلتسواری مرتکب تخلفات فوق شود با وی برخوردی به مراتب جدیتر خواهیم داشت. سرهنگ رضایی درباره برخورد به مراتب جدیتر سخن نگفته است، اما آنچه وی درباره برخورد سهمرحلهای با متخلفان اشاره کرده همان است که سالهاست کف خیابانهای تهران جریان دارد. با یک برایند کلی میتوان به صرافت دریافت که معضلی که موتورسیکلتسواران برای تهران ایجاد کردهاند به جز معضل ترافیکی پیوستهای اجتماعی دیگری هم دارد که رهایی از آن همگرایی دستگاههای دیگر و اقتدار کامل پلیس را طلب میکند.