محمدرضا سوري
سابقه بسياردر زمينه توليدات محصولات كشاورزي در كنار قرار گرفتن در منطقه مكران وخليج فارس از جمله مزيتهايي است كه موجب شده تا بوشهر بتواند دراين زمينه حرفهاي بسياري براي گفتن داشته باشد ، اين درحالي است كه با توجه به كشت هاي صنعتي ونيازبه فن آوري هاي نوين مي طلبد تا كشاورزي منطقه دراين به شكل نويني پوست اندازي كند. اين موضوع موجب شد تا در سفر مشاور رئیس جمهور و دبیر شورای عالی مناطق آزاد به منطقه آزاد چابهار، بزرگترین مجتمع گلخانهای ایران در زمینی به مساحت 125 هکتار کلنگ زنی شود.
****
با وجود خشكسالي هاي مداوم در استان سيستان وبلوچستان ، اجرای طرح های مختلف در کنار آب و هوای ویژه سبب شده است در تمامی فصول سرسبزی و طراوت ویژه ای در بخش هایی از استان مشاهده شود،به طوري كه کشت غلات، نباتات علوفه ای، محصولات جالیزی و تولیدات باغی بویژه میوه های گرمسیری شامل خرما، موز، مرکبات، انبه، خربزه درختی، چیكو، گواوا، پسته و انگور منحصر به فرد یاقوتی و تولیدات گلخانه ای بخشی از قابلیت های کشاورزی و باغی سیستان و بلوچستان را تشکیل دهد، موضوعي كه سبب شده تا هم اكنون ۴ میلیون تن از ۱۲۰ میلیون تن تولیدات بخش کشاورزی کشور متعلق به سیستان وبلوچستان باشد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی سیستان وبلوچستان با اشاره به استعدادهای فراوان در زمینه کشاورزی به خصوص محصولات گرمسیری دراين منطقه، دراين خصوص مي گويد«: سالانه 130 هزار تن محصولات گرمسیری در استان تولید می شود كه در اين ميان موز بیشترین میزان تولید را به خود اختصاص داده و سایر محصولات شامل انبه، چیکو، گواوا، کنار، نارگیل، تمبرهندی و پاپایا( خربزه درختی) نيز در رده‌ها بعدی قرار دارند. »
رضا نجفی مي افزايد:« علاوه برآن ، انواع مركبات نيز كه شامل، نارنج، پرتقال، گریپ فروت ، نارنگی و انواع انار و میوه‌های جالیزی نیزاز دیگر محصولاتی هستند که با طعمي متفاوت از اقسامی است که در سایر نقاط کشور، کشت می‌شود.»
وجود30 نوع خرما در منطقه سيستان اين استان را در در زمينه توليد در رتبه دوم و در میزان تولید به ازای هر هکتار مقام نخست را به خود اختصاص داده است.
اين درحالي است كه وجود بیش از 50 هزار هکتار از باغات استان به نخلیات خرما اختصاص دارد.وعلاوه برآن شرايط مناسب برای پرورش و تولید گل های شاخه بریده مانند گلایول در جنوب استان مي تواند سيستان وبلوچستان را نيز در اين رابطه حايز اهميت سازد.
ويژ گي كشاورزي سيستان وبلوچستان
تنوعي از توليدات كشاورزي كه بعضا وارداتي بوده در كنار ارگانيك بودن از جمله ويژگي هاي است كه كشاورزي در سيستان وبلوچستان را داراي اهميت دوچندان كرده است.
در سالهای اخیر بزرگترین سایت تولید نهال میوه گرمسیری جنوب شرق کشور با قابلیت تولید بیش از یک میلیون اصله نهال در استان راه اندازی شده است که علاوه بر خودکفایی در تأمین نهال مورد نیاز استان مازاد آن نیز به چند استان کشور صادر می شود.
از طرفي توليد "پاپايا" يا خربزه درختي كه موطن آن نواحي گرمسيري آمريكاي مركزي به اين استان راه يافته، كه بسيار شيرين با پوستي نازك است كه علاوه بر مصرف خوراكي، قابل استفاده در صنايع تبديلي نيز هست، اين منطقه را در شرايط ويژه اي قرار داده است.
برنجكاري در دل كوير
با وجود كم آبي در استان سيستان وبلوچستان ،اما هنوز مناطقي در اين استان وجود دارد كه در زمينه توليد برنج وشاليكاري فعال هستند كه به عنوان نومنه مي توان از مناطقي همچون ، نیکشهر ، سرباز ، سراوان ، ایرانشهر و مناطقی از شهرستان خاش نام برد
اين مهم سبب شده تا در مجموع 3400هكتار ازسطح استان زیرکشت برنج برنج رفته و سالانه 13 هزار و 500 تن شلتوک تولید شود، كه در اين ميان بیشترین سطح زیر کشت برنج در سیستان و بلوچستان مربوط به شهرستان نیکشهر با 1966 هکتار است.
مدیر جهاد کشاورزی نیکشهربا تاييد اين آمار مي گويد:« این شهرستان با توجه به آب و هوای مناسب تنها منطقه در کشور است که امکان دو بار کشت برنج در سال در اراضی آن وجود دارد.»
رئيسي مي افزايد:« برنج در شهرستان نیکشهر در بهمن ماه کشت ، در اسفند ماه انتقال نشاء و از خرداد ماه برداشت آن آغاز می شود،اين درحالي است كه همزمان با برداشت مرحله اول برنج عملیات خزانه گیری نشاء برنج و کشت آن در اراضی آغاز و برداشت محصول مرحله دوم تا پایان شهریور ماه آغاز می شود. »
اين درحالي است كه حدود 40 درصد نیاز مردم به این محصول را تامین می کند.
سازمان جهاد کشاورزی استان با ترویج کشت محصول پربازده برنج و جایگزینی آن به جای ارقام محلی سعی کرده تا میزان تولید برنج را افزایش دهد.
هم اكنون بیشترین ارقام برنج پرمحصول کشت شده در استان شامل شفق ، شیرودی ، ندا و نعمت است. مسئولان جهاد کشاورزی در مناطق تولید برنج هم در تلاشند تا با فعال کردن بخش خصوصی و خرید دستگاه های شالی کوبی مجهز ، شرایط بهتری را برای به دست آوردن محصول با کیفیت فراهم کنند.
تصویب 20 سند در شورای راهبردی اقتصاد مقاومتی
با توجه به رویکرد این سازمان در زمینه تحقق منویات رهبر معظم انقلاب در حوزه اقتصاد مقاومتی ، تاکنون بیش از 20 سند در بخش کشاورزی در شورای راهبردی اقتصاد مقاومتی استان مصوب شده است.
همچنين تولیدات بخش کشاورزی استان امسال از 4.2 میلیون تن سال گذشته به 5 میلیون تن افزایش یافت ، اين درحالي است كه بخش زیادی از تولیدات بخش کشاورزی استان را گندم تشکیل می‌دهد که در حال حاضر سطح زیر کشت گندم استان 70 هزار هکتار است؛ كه در سالهاي اخير بر اساس برخي سياستها در زمینه سطح زیر کشت گندم شاهد کاهش هستیم چرا که در سالهای گذشته 90 هزار هکتار سطح زیرکشت داشتیم.
از آنجا كه نبود صنايع تبديلي يكي از مهمترين چالش هاي بخش كشاورزي در سيستان وبلوچستان به شمار مي رود ، لذا درسال‌های اخیر اقدامات مثبتی هم در این بخش انجام شده و به طور مثال ظرفیت بسته‌بندی و فرآوری خرما در استان که سال 91حدود 17 هزار تن در سال بود، امسال به 120 هزار تن رسیده است و امروز خرمای استان با 10 برند استانی به 9 کشور دنیا صادر می‌شود.
بررسي ها نشان مي دهد، در زمینه سرمایه‌گذاری بخش کشاورزی استان در 3 سال اخیر بیش از 430 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری انجام شده که بیش از 140 میلیارد تومان آن سرمایه‌گذاری مستقیم بخش خصوصی بوده است.
اين درحالي است كه توسعه کشت زعفران، گیاهان دارویی و دانه‌های روغنی به ویژه کلزا در دستور کار جهاد کشاورزی استان قرار گرفته است.
احداث بزرگترين مجتمع گلخانهای ایران در چابهار
درميان سابر مناطق استان سيستان وبلوچستان شهرستان چابهارازظرفيت بالايي در توليد محصولات كشاورزي برخوردار است به طوري كه علاوه برتامين نياز داخلي مقدارقابل توجهي را نيز به كشورهاي خليج فارس صادر مي كند.
اين مهم موجب شد تا به منظور گسترش كشاورزي دراين استان خصوصا شهرستان چابهار ،روش هاي نوين كشت در دستور مسئولان استان قرار بگيرد كه يكي از مهمترين آنها ايجاد بزرگترين مجتمع گلخانه اي كشور در چابهار است .
اين مهم موجب شد تا سرانجام هفته گذشته عملیات احداث بزرگترین و مجهزترین مجتمع گلخانهای ایران به ارزش 500 میلیون‌یورو با تمرکز بر صادرات به کشورهای حاشیه خلیج فارس در چابهار آغاز شود.
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار درابن خصوص مي گويد: «این مجتمع گلخانهای در زمینی به مساحت 125 هکتار ساخته می‌شود که بزرگترین مجتمع گلخانهای ایران خواهد بود. درحال حاضر بزرگترین مجتمع گلخانهای ایران در منطقه آزاد ارس با تمرکز بر صادرات به کشورهای قفقاز و آسیای میانه درحال بهره‌برداری است.»
عبدالرحیم کردیبا بيان اينكه ، تکنولوژی این مجتمع ویژه است و از یکی از شرکت‌های به نام اروپایی به نام دالسم وارد می‌شود مي افزايد:« محصولات مجتمع گلخانهای چابهار شامل گل رز، گوجه فرنگی، خیارخاردار و...است که همگی به کشورهای حاشیه خلیج فارس صادر می‌شود.»
از آنجا كه چابهار به‌دلیل موقعیت جغرافیایی و دسترسی سریع به کشورهای هدف و هم‌چنین دارا بودن آب، قابلیت تبدیل شدن به مرکز تولید محصولات گلخانهای شبه قاره را دارد، لذا اين مهم موجب شد تا گلخانه‌های دالسم، كه جزء مدرنترين در جهان به حساب مي آيند ودر بیش‌از 100 کشور جهان مورد استفاده قرار گرفته اند در دستور كار قرار بگيرد.
لذا از آنجا كه چابهار به‌دلیل موقعیت جغرافیایی و دسترسی سریع به کشورهای هدف و هم‌چنین دارا بودن آب، قابلیت تبدیل شدن به مرکز تولید محصولات گلخانهای شبه قاره را دارد، لذا اين مهم مي تواند نام اين منطقه را جهاني كند وبازارهاي منطقه وجهان را در تصاحب خود كند.
