اين روزها تقريباً دنياي مجازي تمام خانه‌ها را فتح كرده و با ابزارهاي جديد تلفن‌هاي همراه به حريم شخصي تك‌تك افراد راه يافته است. همين موضوع باعث شده تا انحصار رسانه‌هاي بزرگ دنيا اعم از رسانه‌هاي مكتوب و تصويري شكسته شود. قدرت فضاي مجازي تا جايي است كه حتي دولت‌ها و كشورها روي زيرساختارهاي محبوب مردم مانند فيس‌بوك، توييتر و شبكه‌هاي اجتماعي سرمايه‌گذاري كلان مي‌كنند تا بتوانند در اين اثرگذاري جهاني سهيم باشند.
اما در اين زمينه تصوير حرف اول را مي‌زند. از قديم متخصصان روانشناسي رسانه معتقد بودند كه يك تصوير به اندازه هزار كلمه قدرت اثرگذاري بر مخاطب دارد. واقعيت امر هم همين است، با يك تصوير مي‌توان احساس انزجار، محبت، ترس يا قدرت را در ذهن مخاطب ايجاد كرد. با يك تصوير شما نظرتان نسبت به گروه فكري يا جرياني مثبت يا منفي مي‌شود به همين خاطر هم عمدتاً براي القاي مفاهيم از تصوير كمك گرفته مي‌شود تا برد تأثيرگذاري بيشتري در اذهان عمومي داشته باشد. اينجاست كه هنر خود را نشان مي‌دهد و اهميتش بيش از پيش نمود پيدا مي‌كند؛ شايد به صراحت بتوان گفت تلفيق هنر و رسانه، تلفيقي وحشتناك است كه اگر ابزار هنر در جهت منفي استفاده شود بسيار خطرناك خواهد بود اما اگر هنر در جهت مثبت و بيان حق و حقيقت باشد و بتوانيم از آن بهره درست ببريم، قدم‌هاي بزرگي را براي تفهيم موضوعات مختلف به جامعه جهاني مي‌توان برداشت. در اين راستا يكي از مؤثرترين و كاربردي‌ترين هنرها در فضاي مجازي امروز هنر كاريكاتور است؛ كه در آن صفات و خصوصيات بارز فرد يا شيء، به نحوي اغراق‌آميز، مضحك و غير‌طبيعي به تصوير كشيده مي‌شود.
كاريكاتور هنري است كه قدمتي به اندازه رسانه‌هاي مكتوب دارد اما با ظهور و بروز فضاي مجازي بيشتر ديده مي‌شود. قبل از آن نيز هنر كاريكاتور در رسانه‌هاي مكتوب مانند روزنامه‌ها از چنان قدرتي برخوردار بود كه حتي برخي دولت‌ها براي مقابله با كاريكاتوريست‌ها به اقدامات عملي وحشتناكي دست مي‌زدند. در برخي كشورهاي ديكتاتور و مستبد شايد امري عادي باشد اما برنامه‌ريزي و اجرايي كردن ترور يك كاريكاتوريست مانند ناجي علي كاريكاتوريست مشهور فلسطيني نشان داد كه كاريكاتور يك قدرت با زباني بين‌المللي است، هنري كه توانايي تأثيرگذاري جهاني دارد و حالا موفق شده به طور گسترده در فضاي مجازي نقش و رنگ بيشتري پيدا كند. سعيد صادقي كاريكاتوريست معتقد است: «اين هنر به قدري قدرتمند و اثرگذار است كه مي‌تواند چند پيام را در يك تصوير به مخاطب منتقل كند و مجموعه هنري كه در كاريكاتور نهفته شده است، مي‌تواند پيام را برساند. اغلب هنرها مانند نقاشي، تئاتر و سينما يا هر هنر ديگري خيلي زمان مي‌برد، ممكن است نيرو و متريال زيادي بخواهد؛ در حالي كه كاريكاتور، 95 درصد پيام را با كمترين وسيله به راحتي منتقل مي‌كند.»
اواسط دهه80 در ابتكاري جالب در ايران كه از قدرت‌هاي كاريكاتور دنيا از نظر ظرفيت و توانايي‌هاي كاريكاتوريست‌هاي خلاق محسوب مي‌شود اولين جشنواره كاريكاتور هولوكاست به عنوان پاشنه آشيل غرب برگزار شد؛ چراكه در دنياي غربي كه ادعاي آزادي بيان به همه اشكال حتي اشكال حيواني را داراست؛ به هيچ عنوان ماجراي هولوكاست را برنمي‌تابد. آن هم ماجرايي كه برخي تاريخ‌دانان در صحت و سقم عناصرش ترديد دارند اما بااين وجود جاي تحقيق و تفحص منطقي در آن نيست و به يك تابوي وحشتناك تبديل شده است تا جايي كه عده بسياري از محققان و دانشمندان مانند روژه گارودي به جرم تحقيق در اين رابطه زنداني و محكوم شده‌اند. اما جشنواره هنري هولوكاست در حركتي جالب اين تابوي سياه متحجرانه را در دنياي مدرن و متمدن شكست و به دنياي كاريكاتور كشاند و اين سؤال را مطرح كرد كه اصلاً چرا بايد هولوكاست يك تابو باشد؟! چرا اجازه تحقيق و بيان مطلبي درباره آن نيست؟! و چرا...
جشنواره كاريكاتور هولوكاست قدرت تأثيرگذاري بزرگي داشت به طوري كه سبب شد زرمداران و زورمداران دنيا نسبت به آن واكنش نشان بدهند. اين يعني آن كه جشنواره بدون نتيجه نبوده و مي‌توان با كاري كم‌هزينه اما قدرتمند و اثرگذار حرف‌هاي زيادي زد. در اين رابطه شايد پر بيراه نباشد بگوييم هنر كاريكاتور مي‌تواند تأثيرگذاري بالايي در حد فيلم‌هاي هاليوودي پرمخاطب داشته باشد؛ امري كه مسعود شجاعي طباطبايي در جشنواره هولوكاست سكاندار آن است و اعتقاد دارد با اينكه غربي‌ها معتقدند آزادي بيان حد و مرزي ندارد، اما هر محققي درباره هولوكاست مطلبي را بيان مي‌كند، با مجازات زندان رو‌به‌رو مي‌شود؟!
لذا به نظر مي‌رسد نبايد از اين قدرت بالقوه غافل ماند و به سادگي از كنار آن گذشت؛ چه خوب است در ساير زمينه‌هاي هنري و فرهنگي نيز آن را تسري داد.
