قرار است امروز همزمان با روز دندانپزشك، بهداشت دهان و درمان كه تاكنون از طرح تحول سلامت جا مانده بود، در پازل اين طرح در سر جايش قرار بگيرد تا وعده وزير بهداشت براي بهبود وضعيت خدمات دندانپزشكي تحقق يابد و طرح تحول سلامت گام به گام به سوي تكامل پيش برود.
كم‌توجهي به بخش بهداشت و همچنين جاي خالي سلامت دهان و دندان در طرح تحول سلامت يكي از مهم‌ترين انتقاداتي است كه به اين طرح وارد بود. با وجود اين، اواخر سال گذشته بود كه وزير بهداشت از تدابير اين وزارتخانه براي بهبود وضعيت خدمات دندانپزشكي به مردم خبر داد اما از بيان جزئيات آن خودداري كرد. بنا به تأكيد سيدحسن قاضي‌زاده‌هاشمي بحث قديمي اعتبارات مشكلي است كه بر سر راه اين موضوع وجود دارد. وي اظهار اميدواري كرد با تأمين اعتبار در سال آينده اين برنامه عملياتي شود. حالا اما انگار زمان عملياتي شدن تدابير وزارت بهداشت براي سلامت دهان و دندان فرا‌رسيده است و امروز طي مراسمي رسمي با حضور مسئولان بهداشتي و بيمه‌اي طرح تحول سلامت دهان كليد مي‌خورد.
رابطه عدالت در سلامت با دندان من و شما
شايد ديدن تصوير مردان و زنان جوان و ميانسالي كه يك يا چند دندانشان را از دست داده‌اند براي اغلب ما عادي شده باشد و حتي خود ما جزو يكي از آنها باشيم اما سلامت دهان و دندان به عنوان يكي از شاخص‌هاي جهاني عدالت در سلامت به شمار مي‌رود و حتي شاخصي تحت عنوان DMFT برايش تعريف شده است. اين شاخص يعني ميانگين دندان‌هاي پوسيده، كشيده شده در اثر پوسيدگي و پر شده در جمعيت زير 12 سال يكي از معيارهاي عدالت در سلامت است. با وجود اين اما وضعيت دهان و دندان مردم كشورمان چه در كودكان و چه در ميان بزرگسالان چندان مناسب نيست. اين را مي‌توان از آمار 2 ميليون دندان كشيده شده در مراكز دولتي و دانشگاهي متوجه شد. بگذريم از اينكه مراكز درماني خيريه و خصوصي نيز، همه روزه با مراجعاني مواجهند كه يا آنقدر دير براي درمان دندانشان مراجعه كرده‌اند كه راهي جز كشيدن باقي نمي‌ماند يا به دليل حمايت بيمه‌ها از كشيدن دندان و هزينه‌هاي سرسام‌آور دندانپزشكي ترجيح مي‌دهند كم‌خرج‌ترين راه يعني كشيدن دندان را انتخاب كنند و بيمه خدمات دندانپزشكي هم به رويايي دست نيافتني تبديل شده است. به گفته مديرعامل سازمان بيمه سلامت خدمات دندانپزشكي جزو خدمات گران‌قيمت تلقي مي‌شود و بيشترين پرداخت از جيب بيمه‌شدگان در بخش سرپايي مربوط به اين خدمات است. بنا به تأكيد عليرضا زالي، رئيس سازمان نظام پزشكي كشور نيز طبق بررسي‌ها پرداخت از جيب مردم در حوزه دندانپزشكي با بيشترين رقم پرداختي، بيش از ۹۲ درصد گزارش شده و در سال‌هاي اخير حمايت مناسبي از خدمات دندانپزشكي كه بيمه‌ها آن را در خدمات لوكس سلامت دسته‌بندي مي‌كنند، صورت نگرفته است. خلاصه اينكه جاي خالي اين بخش در طرح تحول سلامت به شكلي جدي حس مي‌شد اما حالا قرار است طرح تحول سلامت به بهداشت دهان و دندان هم برسد و دبير شوراي سلامت دهان وزارت بهداشت، از آغاز طرح تحول سلامت دهان در كشور خبر مي‌دهد.
تحولي در سلامت دهان با محوريت پيشگيري
هرچند قرار است طرح تحول سلامت دهان اجرا شود اما اين طرح بيشتر بر پيشگيري تمركز دارد كه كم‌هزينه‌تر و البته ماندگارتر است. به گفته دكتر سعيد عسگري برنامه‌ريزي هايي براي پيشگيري از بيماري‌هاي دهان و دندان در كشور در نظر گرفته شده است كه قرار است از امسال اجرايي شود.
بنا به تأكيد وي اين برنامه‌ها به دو صورت درون بخشي با امكانات و توانمندي‌هاي وزارت بهداشت و نيز به صورت ميان بخشي با مشاركت‌هاي بين بخشي و همكاري‌هاي وزارت آموزش و پرورش در مدارس ابتدايي سراسر كشور اجرا خواهد شد.
همراهي بيمه‌ها و دندانپزشكان براي تحول در سلامت دهان
همراهي بيمه‌ها يكي از مهم‌ترين اركاني است كه نه فقط ادامه حيات طرح تحول سلامت به آن بستگي دارد، بلكه اجراي گام‌هاي بعدي اين طرح نيز در گرو اين همكاري است. دبير شوراي سلامت دهان وزارت بهداشت نيز همكاري و همراهي بيمه‌هاي پايه و سلامت در اجراي اين برنامه‌ها را بسيار مؤثر مي‌داند و مي‌افزايد: در كنار اين برنامه‌ها، به موضوع ارائه خدمات درماني دندانپزشكي به مردم نيز توجه ويژه‌اي خواهد شد. وزير بهداشت نيز در پيامي به مناسبت گراميداشت روز دندانپزشكي و آغاز طرح تحول سلامت دهان عنوان كرد: اجراي موفق اين طرح، به همدلي و همراهي تمامي گروههاي دندانپزشكي اميد بسته است. بنا به تأكيد وزير بهداشت «طرح تحول سلامت دهان» در آغاز راه خود قرار دارد و اين اميد بخش شكوفايي بخش ارتقاي سلامت دهان بر اساس سند چشم انداز كشور است.
كاهش عدالت در سلامت با افزايش دندان‌هاي پوسيده
با وجود اين بنا به تأكيد رئيس دانشكده دندانپزشكي پرديس بين‌الملل دانشگاه علوم پزشكي تهران، شاخص پوسيدگي دندان‌هاي كودكان در كشور رو به افزايش است. بر اساس بررسي‌ها تعداد دندان‌هاي پوسيده كودكان در سن ورود به مدرسه در سال 82 پنج دندان پوسيده بود كه در سال ۹۱ به شش دندان پوسيده در هر كودك رسيده است.
سيد جلال پورهاشمي با بيان اينكه پوشش هزينه‌هاي ترميم دندان در بسته ارائه خدمات طرح تحول سلامت قرار نگرفته است، مي‌گويد: كودك زير 10سال حداقل دو دندان پوسيده و ترميم نشده شيري دارد و هزينه‌هاي آن را هيچ‌گاه بيمه‌ها تقبل نخواهند كرد و به ناچار خانواده‌ها بايد پرداخت كنند. وي پيشگيري را تنها راه‌حل مشكلات سلامت دهان و دندان مردم مي‌داند.
