همان گونه که انتظار می‌رفت، بنیامین نتانیاهو با بازگشت به قدرت و با تکیه بر حلقه‌ای از راست‌گراترین احزاب فعلی در رژیم‌صهیونیستی دور جدیدی از تنش را چه در داخل این رژیم و چه در خارج از آن به پا کرده است. به نظر می‌رسد تنش در داخل رژیم تنها محدود به برگزاری تظاهرات‌ها از سوی مخالفان نتانیاهو نمی‌شود بلکه حکم دادگاه عالی این رژیم در مورد لغو تصمیم نتانیاهو برای انتصاب آریه درعی، رهبر حزب راست‌گرای افراطی شاس به عنوان مقام وزیر کشور و بهداشت رژیم حاکی از تنش شدید در سطوح بالایی رژیم است. با این حال، مسئله اساسی واکنش حکومت‌های عربی به بازگشت مجدد نتانیاهو به قدرت است که گویا از هم‌اکنون نگران پیامد‌های آن هستند. نشست رهبران مصر، اردن و تشکیلات خودگردان در قاهره که روز سه‌شنبه ۱۷ ژانویه ۲۰۲۲ برگزار شد، نشانه بارز این نگرانی بود. امارات از سوی دیگر نگرانی خود را بابت تأثیر نشست قاهره بر روند عادی‌سازی، با برگزاری اجلاس ابوظبی یک روز بعد از نشست قاهره نشان داد و حذف تشکیلات خودگردان نشانه‌ای از قصد ابوظبی برای حذف فلسطینی‌ها از معادلات منطقه‌ای بود، بنابر این به نظر می‌رسد دو جبهه در واکنش عربی به نتانیاهو در حال شکل‌گیری است، در عین اینکه عربستان سعی می‌کند با قرار گرفتن بین این دو جریان، موضع خاص خود را حفظ کند.
نشست قاهره
عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر و ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن در نشست قاهره بر حمایت خود از اقدامات محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان تأکید کردند و خواستار حمایت جامعه جهانی از ملت فلسطین و حقوق قانونی آنان شدند. این خواسته‌ها در بیانیه پایانی نشست قاهره هم منعکس شد، چنان که هر سه تن در بیانیه پایانی از نبود افق سیاسی در مناقشه بین رژیم‌صهیونیستی و تشکیلات خودگردان فلسطینی و پیامد‌های آن برای امنیت و ثبات منطقه‌ای هشدار دادند و خواستار «توقف همه اقدامات یک‌جانبه و غیرقانونی» از جمله ادامه شهرک‌سازی، مصادره زمین‌های فلسطینیان، تخریب منازل و آوارگی فلسطینیان و زیر پا گذاشتن وضعیت تاریخی و قانونی بیت‌المقدس و مقدسات آن شدند. به نظر می‌رسد این بیانیه حاکی از بازگشت مصر و اردن به موضوع فلسطین و قرار دادن آن در اولویت کشور‌های عربی باشد، اما به نظر می‌رسد نگرانی واقعی السیسی، ملک عبدالله و عباس بیشتر از هر چیز مربوط به پیامد‌های اقدامات کابینه به شدت راست‌گرای نتانیاهو در موقعیت داخلی خودشان باشد نه اینکه نگرانی جدی در مورد وضعیت فلسطینی‌ها بعد از بازگشت نتانیاهو داشته باشند. این سه تن شک و تردیدی ندارند که ادامه تندروی کابینه نتانیاهو می‌تواند دور جدیدی از درگیری خشونت‌بار و ازسر‌گیری انتفاضه در اراضی اشغالی و حتی جنگ تازه‌ای بین دو طرف فلسطینی باشد که دیگر مثل گذشته محدود به غزه نبوده و حتی کرانه باختری را نیز درگیر این جنگ کند. باید توجه داشت که درگیری‌های نظامی گذشته محدود به رویارویی بین ارتش رژیم و گروه‌های مقاومت حاضر در باریکه غزه بود و کرانه باختری تا اندازه زیادی از درگیری مستقیم دور مانده بود و این موضوع می‌توانست باعث آسودگی خاطر ملک عبدالله باشد، اما ظهور گروه‌های مسلح نظیر تیپ جنین، تیپ بیشه شیر‌ها و دره سیاه و دیگر گروه‌های مسلح در این منطقه بعد از جنگ شمشیر قدس اوضاع را به طور کلی تغییر داده و حالا برخلاف گذشته، کرانه باختری مبدل به انبار باروتی شده که هر گونه مداخله صهیونیست‌ها به خصوص در مورد مسجدالاقصی و تعرض به آن می‌تواند باعث انفجار این انبار بشود.
تقویت محمود عباس
ظهور گروه‌های مسلح جدید در کرانه باختری از یک سو نشان‌دهنده نارضایتی ساکنان این منطقه از تشکیلات خودگردان و رویکرد سازشکارانه آن است که برای رویارویی با زیاده‌خواهی‌های صهیونیست‌ها روی به گزینه مسلحانه آورده‌اند و از سوی دیگر، حاکی از پیوند‌های دوگانه‌ای دارد که این گروه‌ها هم با غزه و حماس و جهاد اسلامی دارند و هم اینکه نشان‌دهنده ارتباط‌های قابل توجه و البته مخفیانه‌ای است که این گروه‌ها با خود تشکیلات خودگردان و نهاد امنیتی آن دارند. ترور جمیل‌العموری، فرمانده سرایا القدس در نزدیکی ساختمان اطلاعات نظامی تشکیلات خودگردان و شهادت ادهم علوی و طیسر عیسی از افسران سازمان اطلاعات فلسطین نشان داد ارتباط بین گروه‌های نظامی نوظهور در کرانه باختری و بخش اطلاعاتی تشکیلات خودگردان بسیار عمیق‌تر از آن چیزی است که تصور می‌شد، از این رو به نظر می‌رسد السیسی و ملک عبدالله نگران وخامت این اوضاع شده‌اند، به خصوص اینکه محمود عباس وضعیت جسمانی مناسبی ندارد و نزاع بر سر جانشینی او در تشکیلات خودگردان از مدت‌ها پیش شروع شده است. گسترش این روند در کرانه باختری نه تنها موقعیت خطرناکی برای ملک عبدالله به وجود می‌آورد بلکه می‌تواند آن سوی مرز و داخل اردن را نیز تحت تأثیر قرار دهد. باید توجه داشت از میان ۱۰ میلیون سکنه اردن، بیش از ۲ میلیون نفر آن‌ها فلسطینی هستند و گسترش گرایش به گزینه مسلحانه در برابر رژیم‌صهیونیستی به داخل اردن بدون تردید موقعیت ملک عبدالله را در این کشور متزلزل می‌کند، جدای از اینکه مقابله با رژیم‌صهیونیستی خواسته تاریخی جریان اخوان‌المسلمین شاخه اردن بود و این موضوع بیش از پیش باعث تقویت این جریان می‌شود، بنابراین تنها گزینه موجود برای السیسی و ملک عبدالله برای پرهیز از تندروی‌های کابینه نتانیاهو و رشد گزینه مسلحانه در میان فلسطینیان کرانه باختری این است که موضع سازشکارانه محمود عباس را چه در داخل تشکیلات خودگردان و چه نزد ساکنان فلسطینی کرانه باختری تقویت کنند تا به این وسیله بتوانند اوضاع را در این بخش فلسطینی تحت کنترل خود درآورند.
گزینه ناکارآمد
مفاد بیانیه نشست قاهره و تأکید آن بر حفظ وضعیت تاریخی و قانونی بیت‌المقدس و «اختصاص کامل مسجدالاقصی به عبادت مسلمانان و سرپرستی اداره اوقاف و امور مقدسات اردن بر آن» تنها هشدار نشست قاهره به مقامات رژیم‌صهیونیستی و تعرض افرادی نظیر آریه درعی و بن گویر به مسجدالاقصی نبود بلکه نمایشی برای فلسطینیان ساکن کرانه باختری بود که مصر و اردن از محمود عباس حمایت می‌کنند. در واقع، این نوع تعابیر بیش از هر چیز نمایشی برای جلب افکار عمومی فلسطینیان کرانه باختری و حمایت آن‌ها از محمود عباس و تشکیلات خودگردان آن بود تا به این وسیله، بتوانند شکافی بین آن‌ها و گروه‌های مسلح نوظهور ایجاد کنند و این گروه‌های مسلح را از حمایت مردمی محروم بکنند. این ترفند السیسی و ملک عبدالله قادر به تغییر اساسی در وضعیت فعلی کرانه باختری نیست. قبل از هر چیز، وخامت وضعیت عمومی محمود عباس و تشدید اختلافات بر سر جانشینی وی نکته اساسی در ناکارآمدی ترفند نشست قاهره است. درگیری بین توفیق الطیراوی و حسین الشیخ و ربوده شدن مدیر دفتر الطیراوی در ماه‌های گذشته خبرساز شده بود و روزنامه لبنانی الاخبار در این خصوص خبر از تشدید رقابت داخل فتح بر سر جانشینی محمود عباس داد. این جنگ داخلی در تشکیلات خودگردان در حالی ادامه دارد که گروه‌های مسلح در کرانه باختری در حال گسترش هستند. هالیل بیتوت رازین، خبرنگار نظامی شبکه ۱۴ رژیم‌صهیونیستی، در گزارش خبری ۲۴ دسامبر خود گزارش کرد که با کشته شدن سه صهیونیست دیگر، شمار کشته‌های صهیونیست‌ها در سال ۲۰۲۲ به ۲۹ نفر رسید و این تعداد از سال ۲۰۰۵ به این سو بی‌سابقه بوده است. رادیو رژیم‌صهیونیستی نیز در گزارش جداگانه خود این موضوع را تأیید کرد و اندیشکده امنیت رژیم‌صهیونیستی نیز اعلام کرد که «پدیده‌های بیشه شیران و گردان جنین روزبه‌روز در حال گسترش هستند»، بنابر این باید گفت که گزینه نشست قاهره برای حمایت از محمود عباس و نسخه اسلو دیگر چندان اعتباری برای ساکنان کرانه باختری ندارد و آن‌ها بعد از جنگ‌های غزه، به این نتیجه رسیده‌اند که باید با در پیش گرفتن مسیر حماس و جهاد اسلامی گزینه مقاومت را در برابر رژیم‌صهیونیستی و شهرک‌نشینان آن اتخاذ کنند.
