کارنامه آیت‌الله سیدعبدالله بهبهانی در نهضت مشروطیت ایران، از جمله مواردی است که درباره آن، دیدگاه‌های متفاوت ابراز می‌شود. در این میان آنچه مهم است، عدم انجام یک پژوهش مفصل و مستوفی در باب این چهره است که بتواند قدری از این فضای پر تناقض بکاهد. پژوهشی که هم اینک درباره آن سخن می‌رود، تا حدی این خلأ را پُر کرده و دست کم، سرنخ‌هایی روشن به دست پژوهشگر می‌دهد. «زندگی سیاسی و اجتماعی سید عبدالله بهبهانی» توسط شهریار بهبهانی نواده وی، به نگارش درآمده و انتشارات امید فردا آن را منتشر ساخته است. مؤلف در دیباچه خویش بر این اثر، در باب موضوع و محتوای آن چنین آورده است:
«اثری که پیش‌روی شماست، تلاش می‌کند با استفاده از کتب، مقالات و متون چاپ شده درباره حوادث اجتماعی و سیاسی ایران، در فاصله نهضت تحریم تنباکو تا انقلاب مشروطیت، به معرفی تفصیلی آیت‌الله سیدعبدالله بهبهانی، از شاخص‌ترین رهبران نهضت مشروطه ایران بپردازد. در این میان برای روشن‌تر شدن برخی زوایای زندگی این رجل سیاسی، از بعضی اسناد چاپ نشده و همچنین از تاریخ شفاهی نیز استفاده شده است. آنچه باعث شد تا نگارنده به این اقدام دست زند، مبتنی بر دو دلیل مشخص بوده است: نخست آنکه من به عنوان یکی از نوادگان بهبهانی، به صورت غریزی به شناخت وی و آنچه که او انجام داده است، علاقه‌مند بوده و هستم، ضمناً علاقه‌ام به تاریخ ایران، به خصوص تاریخ دوره قاجاریه، دلیلی بر تدوین این کتاب شد. از طرف دیگر، چنانچه هر فرد علاقه‌مندی به مطالعه تاریخ انقلاب مشروطیت همت گمارد و به دنبال یافتن تصویری روشن از شخصیت و عملکرد نقش‌آفرینان این انقلاب باشد، به جرئت می‌توان ادعا کرد که در خصوص بهبهانی به صورت نسبی نیز توفیقی حاصل نمی‌نمایند؛ چراکه کتب و متون موجود، هر یک نقشی متفاوت و ابعاد شخصیتی گوناگونی را از این چهره معرفی کرده‌اند که خواننده را از رسیدن به یک جمع‌بندی در مورد وی، ناتوان خواهد ساخت. اگرچه گوناگونی ابعاد شخصیتی هر انسان، همواره راه شناخت را نسبی و غیرقطعی می‌سازد، اما اظهارنظر‌های ضد و نقیض و نسبت دادن خصوصیات اخلاقی و رفتاری، دو سر یک طیف می‌تواند در راه شناخت هر چهره سیاسی، موانع بسیاری به وجود آورد و این همان اتفاقی است که درباره سیدعبدالله بهبهانی رخ داده است، بدین معنا که در معرفی بهبهانی، ما شاهد اظهارنظراتی کاملاً متفاوت هستیم به صورتی که می‌توان براساس متون موجود، وی را فردی فداکار تا منفعت‌طلب و رشوه‌خوار، وطن دوست تا خائن و مستقل تا وابسته تعریف کرد! برخی او را فردی انقلابی که در پی استقرار نظام سیاسی جدید بوده، پنداشته‌اند و برخی دیگر حضور وی در صحنه انقلاب را ناشی از غرض شخصی و ضدیت با عین‌الدوله دانسته‌اند. برخی او را فردی فداکار دانسته‌اند که یک تنه در مقابل استبداد می‌ایستد و در مقابل گلوله، سینه سپر می‌سازد و برخی او را مردی طماع و اهل زد و بند معرفی می‌کنند که در هر شرایطی آنچه برایش اهمیت دارد، منافع مادی است. برخی او را حامی انقلاب و انقلابیون و مصلح اجتماعی می‌دانند و برخی دیگر او را وابسته به امین‌السلطان و سیاست بیگانگان! گرچه وی مانند هر انسان و هر رجل سیاسی در کنار محاسن، معایب و نقاط ضعفی نیز دارد، ولی قضاوتی اینچنین دوگانه و برشمردن صفاتی اینچنین ناسخ و منسوخ، راه را بر شناخت نسبی وی ناهموار می‌سازد. هرچند قضاوت مورخان درباره بهبهانی متفاوت می‌باشد، ولی اکثر آنان در یک مطلب اتفاق نظر دارند و این نکته را مهدی بامداد در شرح حال رجال ایران چنین بیان می‌سازد: سیدعبدالله برای هر نظری که فرض شود، یکی از پیشوایان و مؤسسان مشروطیت ایران است که زحمات بی‌شماری را در این راه متحمل شد....»
