قدمت رشته حقوق و علوم قضایی را می‌توان به اولین تمدن‌های بشری نسبت داد، چراکه همیشه در همه تمدن‌ها افرادی وجود داشته‌اند که به قضاوت و حل اختلافات میان مردم پرداخته‌اند. علوم قضایی که اعم از رشته حقوق است، در ایران، اما با پایبندی به اصول و موازین انقلاب اسلامی، عمری به اندازه ۳۸ سال دارد و بیش از چند دهه از پیدایش آن نمی‌گذرد.
در سال ۱۳۵۶ بود که وزارت دادگستری مکلف شد برای تأمین کادر مورد نیاز بخش قضایی کشور با همکاری آموزش عالی اقدام به تأسیس «دانشکده علوم قضایی و خدمات اداری دادگستری» کند. با وقوع انقلاب اسلامی هر چه جلوتر می‌رفتیم وجود نیروهای مؤمن و متعهد بیش از پیش احساس می‌شد. این دانشگاه نهایتاً در سال ۱۳۶۱ با تلاش‌های فراوان شهید گرانقدر آیت‌الله دکتر بهشتی تأسیس شد و اولین گروه دانشجویان خود را پذیرفت و تا به امروز به تربیت دانشجویان و قضات و اساتید بسیاری پرداخته است.
به جرئت می‌توان گفت از جمله دستاورد‌های ارزشمند انقلاب کبیر اسلامی، تشکیل دانشگاهی مأموریت محور و با رسالت تربیت و پرورش نیروهای مؤمن، متعهد، انقلابی و عالم برای دستگاه قضایی کشور است و به ندرت پیدا می‌شود که دانش‌آموز رشته انسانی آوازه دانشگاه علوم قضایی را نشنیده باشد.
براساس آخرین آمارها، حدود نیمی از قضات کشور، ۶۰درصد رؤسای دادگستری شهرستان‌ها، ۶۵ درصد قضات دیوان‌عالی کشور، ۴۰ درصد قضات دادسرای انتظامی قضات، ۵۸ درصد قضات دیوان عدالت اداری، ۵۷ درصد قضات دادگاه‌های تجدید نظر و ۴۵درصد از رؤسای دادگستری کل استان‌ها از فارغ‌التحصیلان دانشگاه علوم قضایی هستند.
هم‌اکنون اکثریت دانش آموختگان این دانشگاه در کسوت قضا و بعضاً در مشاغل دیگر نظیر استاد دانشگاه، نماینده مجلس، وکیل دادگستری و کارشناسان سازمان‌های وابسته به قوه قضائیه و مانند آن مشغول انجام وظیفه هستند. به این ترتیب صرف‌نظر از برخی مدیران قوه قضائیه بیش از نیمی از قضات کشور فارغ‌التحصیل این دانشگاه هستند.
در سال‌های اخیر انگیزه دانش‌آموزان به خصوص رتبه‌های برتر و نخبگان کنکور سراسری برای ورود به این دانشگاه و در نهایت جذب شدن در دستگاه قضایی بیش از پیش افزایش یافته است و هر ساله رتبه‌های تک رقمی و دو رقمی بسیاری طالب ورود به این دانشگاه هستند که با شرکت در گزینش و داشتن صلاحیت‌های لازم جواز ورود به این قطب علمی و تخصصی رشته حقوق و یکی از ارکان اجرایی مهم جمهوری اسلامی و دستگاه قضایی را پیدا کنند.
سیاست دانشگاه در سال‌های اخیر در پذیرش دانشجوی بورسیه، نخبه‌گزینی و پذیرش رتبه‌های برتر آزمون سراسری که دارای صلاحیت قضایی باشند، است. فارغ‌التحصیلان علوم قضایی امنیت شغلی دارند و بعد از اتمام تحصیل در بخش‌های قضایی و حقوقی دولتی مشغول به کار می‌شوند. یکی از اصلی‌ترین حوزه‌های کاری فارغ‌التحصیلان علوم قضایی، محاکم قضایی جمهوری اسلامی ایران است و بیشتر آن‌ها در کسوت قضا به خدمت می‌پردازند.
مهم‌ترین رشته تحصیلی در دانشگاه علوم قضایی که بر اساس فلسفه وجودی این دانشگاه یعنی تربیت قضات مؤمن، متعهد و متخصص ایجاد شده است، رشته‌های کارشناسی علوم قضایی و کارشناسی ارشد علوم قضایی است که تحصیل در این رشته‌ها به ترتیب چهار و شش سال به طول می‌انجامد و دانش آموختگان بورسیه این مقاطع بعد از فراغت از تحصیل و گذراندن مصاحبه‌ها و دوره‌های کارآموزی وارد دستگاه قضایی و مشغول به کار می‌شوند.
اکنون این دانشگاه تخصصی با پذیرش دانشجو در چهار مقطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد پیوسته، کارشناسی ارشد ناپیوسته و دکتری تخصصی در رشته‌های مختلف حقوق، تنها دانشگاه تخصصی حقوق در سطح کشور است که به صورت حرفه‌ای و پیشرفته به آموزش دانش حقوق و رشته‌های مرتبط با آن می‌پردازد.
شرایط و مزایای تحصیل در دانشگاه علوم قضایی
در این قسمت به مهم‌ترین مزایای محصلان بورسیه در این دانشگاه می‌پردازیم:
۱- دانشجویان دانشگاه علوم قضایی بلافاصله پس از ورود به دانشگاه با گرفتن ابلاغ کارآموزی به استخدام قوه قضائیه درآمده و ضمن برخورداری از مقرری ماهانه متعهد می‌شوند پس از فراغت از تحصیل دو برابر مدت تحصیل کارشناسی یعنی هشت سال و کارشناسی ارشد پیوسته یعنی ۱۲ سال، به کار قضایی مشغول گردند.
۲- خدمت سربازی دانشجویان در قالب اشتغال به کار قضایی در قوه قضائیه گذرانده می‌شود و سنوات تحصیل در دانشگاه نیز جزو سابقه خدمت محسوب می‌گردد.
۳- دانشجویان در مدت تحصیل به کارآموزی قضایی می‌پردازند و علاوه بر اینکه با دادگاه‌ها آشنا می‌شوند با نهاد‌های مختلف و دستگاه‌های اجرایی نیز آشنا می‌گردند و بخش‌های مختلف قوه قضائیه را از نزدیک می‌بینند.
۴- دانشجویان بورسیه در طول تحصیل مقرری ماهانه (متناسب با حقوق پایه دو قضایی) دریافت می‌نمایند.
۵- فارغ التحصیلان ممتاز کارشناسی در صورت داشتن شرایط پذیرش بدون آزمون استعداد‌های درخشان، برابر مقررات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری می‌توانند بدون شرکت در آزمون سراسری ارشد، در مقطع ارشد رشته‌های حقوق ادامه تحصیل دهند.
۶- برخورداری از خوابگاه، بیمه درمانی و خدمات رفاهی در طول دوره تحصیلی در حدود امکانات دانشگاه.
رویکرد دانشگاه علوم قضایی در سال‌های پیش‌رو تقویت بیشتر بنیان‌های علمی این دانشگاه است و شاهد این هستیم که اعضای هیئت علمی و استادان مدعو به این دانشگاه، اغلب از استادان بزرگ و مطرح رشته حقوق در ایران هستند.
*دانشجوی کارشناسی
دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری
