سرویس بین الملل جوان آنلاین: جو بايدن رئيس‌جمهور امريكا چندي پيش از «نوعي انقلاب كوچك» در حزب جمهوريخواه گفته بود. منظور او اختلاف در داخل حزب رقيب جمهوريخواه بود كه به تعبير ترامپ اين حزب تلاش مي‌كند تا آرمان‌هاي خود را بازتعريف كند و درصدد شناسايي آن چيزي است كه از آن حمايت مي‌كند. در وهله نخست بايد گفت بروز اختلافات درون حزبي و لزوم بازتعريف آرمان‌هاي حزبي امر متداول و رايج در دنياي سياست امروز است چنانكه خود بايدن هم وقوع چنين امري را در حزبش تأييد كرد و گفت من دموكرات هستم و براي دوره‌هايي حزب من نيز شاهد درگيري‌ها و تفاوت‌هاي داخلي بود اما نكته مهم اينجاست كه حتي او نيز با توجه به سابقه طولاني حضورش در عرصه سياست امريكا شاهد وضعيتي نبوده كه حالا در حزب جمهوريخواه در حال رخ دادن است. اين وضعيت به معناي واقعي كلمه كودتاي درون حزبي است كه فقط به واسطه نفوذ بي‌چون و چراي يك نفر اتفاق مي‌افتد؛ رئيس‌جمهور سابق دونالد ترامپ.
سقوط چني
ليز چني دختر بزرگ و 54 ساله ديك چني، معاون رئيس‌جمهور پيشين جورج دبليو بوش است كه در زمان دولت جورج بوش سمت‌هاي متعددي را در وزارت خارجه امريكا داشت و توانست از 2016 تا كنون در سه دوره انتخابي كرسي نمايندگي ايالت وايومينگ را در مجلس نمايندگان امريكا به دست بياورد؛ كرسي كه پدرش در طول سال‌هاي 1979 تا 1989 بر آن تكيه زده بود. همين مقدار از وابستگي خانوادگي و سابقه سياسي به خوبي نشان مي‌دهد او از چهره‌هاي سرشناس حزب جمهوريخواه است و به همين دليل نيز توانست در كادر رهبري اعضاي حزب جمهوريخواه در مجلس نمايندگان قرار گيرد و از اين جهت، سومين نفر برتر جمهوريخواه در اين مجلس باشد. اين جايگاه در حزب و مجلس به او اجازه داده بود تا با ديد بازتري نسبت به تحولات اواخر رياست جمهوري ترامپ نگاه كند و از منتقدان جدي او به انتخابات و حوادث بعد از آن باشد، در حالي كه تا پيش از اين، از جمله وفاداران ترامپ در مجلس نمايندگان بود تا آنجا كه روزنامه نيويورك تايمز در 2019 اين موضوع را مطرح كرد كه بين چني و رند پال كداميك ترامپي‌تر است. با اين حال، چني در 12 ژانويه علناً ترامپ را متهم به تحريك وفادارانش براي حمله به كنگره امريكا كرد و گفت: «رئيس‌جمهور امريكا اين جمعيت را فراخواند و جمع كرد و شعله اين حمله را روشن كرد. هر چه بعد از اين اتفاق افتاد كار او بود.» اين تندترين انتقاد از ترامپ از طرف يكي از هم‌حزبي‌هاي ارشد او در مجلس نمايندگان بود. چني تنها به اين حرف قناعت نكرد و جزو 10 جمهوريخواهي بود كه رأي مثبت به لايحه استيضاح دوم ترامپ داد. شكي نبود كه هواداران ترامپ در حزب جمهوريخواه ساكت نخواهند نشست و انتقام اين حمله تند چني به ترامپ را مي‌گيرند.
عقبگرد به سمت ترامپ
واقعيت اين است كه اعتراضات بي‌پايه و اساس ترامپ به انتخابات رياست جمهوري و مخصوصاً نقش او در جريان حمله هوادارانش به ساختمان كنگره در 6 ژانويه نه تنها باعث نشد حزب جمهوريخواه از او فاصله بگيرد بلكه بعد از يك وقفه كوتاه، سران و اعضاي برجسته اين حزب رفته رفته به سمت او عقبگرد كردند. اين عقبگرد در وهله نخست خود را با ابتكار عمل رند پال نشان داد كه استيضاح دوم ترامپ را غيرقانوني دانسته بود و جز پنج جمهوريخواه، ديگر سناتورهاي اين حزب از ابتكار عمل او حمايت كرده بودند و معلوم شد كه استيضاح دوم ترامپ هم مثل استيضاح نخست بي‌نتيجه خواهد ماند. اين ميزان حمايت گسترده از ترامپ در ميان جمهوريخواهان در حالي بود كه اكثر آنها در روزهاي بعد حمله منتقد ترامپ بودند و رهبر اقليت جمهوريخواه در سنا «ميچ مك‌كانل» كه ترامپ را متهم به تحريك خشونت عليه كنگره كرد نيز در عقبگردي آشكار به ابتكار عمل پال رأي مثبت داد و كوين مك‌كارتي رهبر جمهوريخواهان در جلسه نمايندگان نيز به عمارت مشهور ترامپ در فلوريدا رفت تا به نوعي انتقادهاي قبلي‌اش از ترامپ را پاك كرده باشد. آن تعداد اندك از جمهوريخواهاني كه همچنان منتقد ترامپ بودند از همان موقع آماج حملات اعضا و هواداران حزب قرار گرفتند. رهبران جمهوريخواه عضو اين حزب در مجلس نمايندگان به نام «دان نيوهاوس» را تحت فشار قرار داده بودند تا از نمايندگي‌اش در مجلس استعفا كند و جمهوريخواهان ايالت آريزونا نيز به شدت به «داگ دوسي» فرماندار جمهوريخواه آريزونا حمله مي‌كردند كه از ادعاهاي تقلب ترامپ حمايت نكرده بود و «كلي وارد» را دوباره به رهبري حزب در اين ايالت انتخاب كردند كه از حاميان تندرو ترامپ به شمار مي‌رود. در واقع، اين عقبگرد تنها در سطح رهبران يا نمايندگان حزب جمهوريخواه در مجالس امريكا رخ نداد بلكه نظرسنجي‌ها حاكي از اين بود كه اين عقبگرد در بدنه اجتماعي حزب نيز رخ داده است. نظرسنجي‌هاي مؤسسه مورنينگ كانسالت نشان داد با وجود افت محبوبيت ترامپ در ميان جمهوريخواهان بعد از حمله به كنگره در 6 ژانويه، محبوبيت او در آخر ژانويه رشد داشت و به 79 درصد رسيد كه نشان دهنده افزايش 3درصدي بود. اين افزايش محبوبيت به خصوص در ميان جناح‌هاي تندرو حزبي بيشتر مشهود بود كه مواضع محلي و ايالتي دارند و به گفته استراتژيست جمهوريخواه «جان فيهري»: «بحث رأي دهندگان به ترامپ است. رأي دهندگان به ترامپ هنوز ترامپ را دوست دارند و فكر مي‌كنند او انتخابات را برده است. هنوز نسبت به دستگاه سياسي مشكوك هستند و از وضع موجود راضي نيستند. رأي دهندگان ترامپ هنوز در اكثر مناطق كنگره و اغلب ايالت‌ها اكثريت هستند.»
حزب ترامپ
اعضاي جمهوريخواه مجلس نمايندگان روز چهارشنبه 12 مه تشكيل جلسه دادند تا به وضعيت چني رسيدگي كنند. او در اين جلسه باز بر موضع خود اصرار ورزيد و گفت: «من نمي‌توانم سكوت كنم درحالي كه ديگران حزب ما را به مسيري مي‌اندازند كه به حاكميت قانون بي‌‌اعتناست و به جنگ صليبي رئيس‌جمهوري سابق و براي تضعيف دموكراسي به ما ملحق مي‌شوند.» گفته مي‌شود اين جلسه رأي‌گيري به صورت شفاهي و بدون رأي كتبي انجام شد و اكثريت، رأي به بركناري چني از رهبري حزب در مجلس نمايندگان دادند. شكي نيست كه سايه ترامپ بر اين جلسه سنگين بود چنانكه تلاش او براي قرار گرفتن «اليز استفانيك» به جاي چني نتيجه داد و استفانيك با 134 رأي مثبت جمهوريخواهان توانست جاي چني را بگيرد. لازم به ذكر است استفانيك از وفاداران سفت و سخت ترامپ است به طوري كه هنوز هم از تقلب در انتخابات مي‌گويد و معتقد است ترامپ برنده انتخابات رياست جمهوري در ماه نوامبر بود. اخراج چني از رهبري جمهوريخواهان مجلس نمايندگان و قرار گرفتن استفانيك بيش از هر چيز، يك جابه‌جايي نمادين بود كه نشان مي‌دهد حزب جمهوريخواه به سمت يكدست شدن زير سايه ترامپ حركت مي‌كند و اين چيزي است كه بايدن از آن به عنوان وقوع انقلابي در حزب جمهوريخواه ياد مي‌كند. وفاداران ترامپ اميدوارند اين انقلاب و يكدست شدن حزب به نفع آن تمام و باعث شود تا جمهوريخواهان بتوانند دوباره كنترل دو مجلس امريكا را به دست گيرند. اين نكته‌اي است كه «مك‌كارتي» به آن اشاره كرده و گفته كه يكدست شدن كادر رهبري حزب زمينه را براي پيروزي جمهوريخواهان در انتخابات ميان‌دور‌ه‌اي فراهم مي‌كند. اين چيزي دور از دسترس نيست به خصوص اينكه اكثريت اعضاي محلي حزب جمهوريخواه هواداران ترامپ هستند و همراهي رهبري اين حزب با آنها در انتخابات سال بعد دو مجلس مي‌تواند كنترل هر دو مجلس را دوباره به آنها بازگرداند. بنابراين احتمال دارد وقوع انقلابي كوچك در حزب جمهوريخواه چندان به نفع رئيس‌جمهور دموكرات تمام نشود و حتي باعث شود با از دست دادن اكثريت حزبش در مجلس نمايندگان و اكثريت شكننده در مجلس سنا، دو سال دوم رياست جمهوري سختي را در پيش داشته باشد و سياست‌هاي داخلي و خارجي او ديگر حمايت كنگره را نداشته باشد.
