سرویس اقتصاد جوان آنلاین: اصلاح ساختار بودجه یکی از تأکیدات رهبر انقلاب در چند سال اخیر بوده است. تشدید تحریمهای اقتصادی، شیوع کرونا و شاید تمایل نداشتن دولت به اصلاحات ساختاری در بودجه موجب شده تا صدها هزارمیلیارد تومان بدهی برای دولت سیزدهم به یادگار بماند.
رئیس سابق دیوان محاسبات، کمکاری دولت و افتادن در دام روزمرگی را دلیل عدم اصلاح ساختار بودجه در این سالها دانسته و نسبت به انباشتهشدن بدهیهای دولت و انتقال آن به دولت بعد هشدار داد.
عادل آذر رئیس سابق دیوان محاسبات کشور با اشاره به چالش اصلاح ساختار بودجه و حیف و میل بودجه عمومی کشور گفت: «در بخش بودجه عمومی ما واقعاً ریخت و پاش به تمام معنا داریم. فعالیتهای موازی، دوباره کاریها و ریخت و پاشها.»
وی افزود: «تحقیقات ما حاکی از آن است بودجه عمرانی که ما مصرف میکنیم ۴۵ درصد آن تبدیل به خروجی میشود؛ یعنی هر ۱۰۰ تومان پولی که شما میدهید، ۴۵ تومان منجر به راه و جاده و آسفالت و راه آهن و... میشود و ۵۵ تومان از بین میرود؛ این یعنی ناکارآمدی و سوءمدیریت و مصیبتی که دامن پروژههای عمرانی را گرفته است.»
فاجعه نرخ ۳۵ درصدی تنزیل اسناد خزانه اسلامی در بازار آزاد
رئیس سابق دیوان محاسبات از بروز فاجعه در تنزیل اسناد خزانه اسلامی خبر داد و گفت: «هرگاه دولت پول کم میآورد، یک اسنادی را چاپ میکند تحت عنوان اسناد مالی اسلامی، مثل اسناد خزانه که بسیاری از پیمانکاران میگیرند و در بازار تا ۳۵، ۳۶ درصد تنزیل میکنند، این فاجعه است؛ یعنی این پول به جیب بانک و به جیب صندوق سهام میرود. آنهایی که صندوقهایی دارند با درآمد ثابت در بورس میخرند، اینها همه اسمش نه دزدی است نه کسی خورده، ولی قانوناً رفته در جیب یک فرد دیگری.» وی تأکید کرد: «پیمانکار هم مقصر نیست، چون نیاز به پول دارد. این روشی است که ما در ایران داریم به آن عمل میکنیم؛ آیندهفروشیای است که بهرهاش را هم نمیبریم. تز آیندهفروشی را اولین بار دیوان محاسبات در گزارشهایش در سال ۹۷- ۹۶ ارائه کرده بود. به ما گله میکردند که چرا این حرف را میزنید همه دنیا اوراق آتی میفروشند و ما اسناد خزانه میفروشیم....»
دولت نباید بدهی خود را با تبادل کاغذ اوراق پاس کند
عادل آذر با انتقاد از پاسکاری بدهیهای دولت به سالهای آینده با انتشار و توزیع اوراق بدهی گفت: «دولت با انتشار اوراق و گرفتن فرجه یکساله باید در موعد مقرر بدهی خود را به پیمانکاران بپردازد نه اینکه کاغذ را با کاغذ دیگری پاس کند.»
وی افزود: «ما به دولت میگوییم اگر شما قرار باشد کاغذ را با کاغذ پاس کنید، درصد سودش را بالا ببرید که این همان کلاهبرداری است. دولت هم سال دیگر تمام میشود. به این ترتیب بدهیها به سر دولت بعدی آوار میشود و دولت بعدی پول از کجا بیاورد و بدهیها را بپردازد... باور ما این است که قدرت مدیریت اوراق ما، غیر از صکوک، ۸۰ هزار میلیارد تومان برای سال ۹۹ است. به عبارت دیگر استقراض از آیندگان باید فقط تبدیل به سرمایه و دارایی شود و گرنه آنها را بدبخت و مقروض میکنیم.»
وی با اشاره به اینکه بعد از برگزاری جلسات متعدد در دیوان، وزارت اقتصاد و مجلس همچنان اصلاح ساختار بودجه که مدنظر رهبری بود اتفاق نیفتاده است، گفت: «نمیگوییم همتی برای اصلاح وجود ندارد، شاید اولویتشان نیست و با کوچکترین تلاطمی موضوع فراموش میشود. من فکر میکنم همین تصمیمگیریهای روزمره است، اینکه امروز را بگذرانیم امسال را بگذرانیم یک کسی میآید درستش میکند یا فرد دیگری بیاید و به نظرم این نهایت کملطفی به مردم و کشور و آینده کشور است. راهی هم نداریم البته نمیگویم اگر این ساختار درست شد همه چیز گل و بلبل میشود، اما این یکی از کلیدیترین عناصر ماست.»
تلنبار چالشها یک روز بر سر ما خالی میشود
آذر تأکید میکند: «بالاخره موقعی که ما میگوییم اقتصاد مقاومتی یعنی این کمربندها را باید محکمتر بست، یعنی مثل قبل نیست و نفت نیست. پس باید زندگیمان را یک مقدار جمع و جورتر کنیم و اینکه بگویم دولتها برای خوشایند امروز مردم کار میکنند نه آینده.
رئیس پیشین دیوان محاسبات تصریح کرد: «اولین نکتهاش را در بخش افزایش حقوقها میبینیم، مثلاً آن طرف سال دولت ۵۰ درصد فوق العاده ویژه داد به همه کارکنان، اگر پول نداریم چطور میشود ۵۰ درصد بدهید؟ اصلا چه کسی خواست و چه مطالبهای بود، چه گرفتاری مردم داشتند که دولت آمد گفت من ۵۰ درصد فوقالعادهها را اضافه میکنم که بعد دوباره بیاید افزایش سنواتی روی آن بگذارد و چه اتفاقی افتاد؟ شاید برخی معتقدند فردا که نظرسنجی میشود، نگویند با محبوبیت کمتری رفتم، غافل از اینکه اینها تلنبار و یکجا سر همه ما خراب میشود.»