لیگ بیستم بدون شک لیگ متفاوتی خواهد بود؛ از آن جهت که به جوانان برای عرض اندام در عرصه مربیگری میدان داده و برای نخستین بار فوتبال ایران شاهد حضور شش مربی جوان در رقابتهای لیگ برتر است که یا اولین سال است که هدایت یک تیم لیگ برتری را به عهده میگیرند یا دومین بار که این میتواند اتفاق خوبی برای جامعه مربیگری فوتبال ایران باشد خصوصاً برای جوانترها هرچند نباید به راحتی از سختیهای این مسیر بهخصوص برای این مربیان جوان چشم پوشید.
جواد نکونام کاپیتان موفق
استارت مربیگری نکونام ۴۰ ساله در سن ۳۵ سالگی با حضور در کنار کی روش و دستیاری سرمربی تیم ملی زده شد، اما نخستین تجربه سرمربیگری او سال ۹۶ با تیم لیگ یکی خونه به خونه بابل بود که اتفاقاً با کسب نتایج خوبی هم همراه بود. (۱۷ بازی ۷ برد، ۷ مساوی و ۲ باخت) و نه فقط دروازه خونه به خونه در زمان نکونام ۱۳ بازی بسته ماند که این تیم حضور در نیمه نهایی جام حذفی را هم تجربه کرد. با این وجود بعد از اولین باخت در لیگ آزادگان و پس از جلسه با مدیران باشگاه نکونام به دلیل آنچه اختلاف با صاحبان باشگاه خوانده شد استعفا کرد و در نیم فصل دوم راهی نساجی شد که رقابت فشردهای با خونه به خونه برای لیگ برتری شدن داشت. تیمی که با ۴۱ امتیاز در رده پنجم بود، اما در هفته آخر با بردی پرگل مقابل راهآهن طلسم ۲۴ ساله خود را شکست و جواز حضور در لیگ برتر را کسب کرد. با این وجود، اما مشکلات مالی، ادامه همکاری نکونام با نساجی را غیرممکن کرد تا او سر از پیکانی که به تازگی با جلالی قطع ارتباط کرده بود درآورد، اما با وجود معارفه نکونام، هاشم یکهزارع مدیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو طی نامهای به شیعی، مدیرعامل پیکان تأکید کرد انتخاب سرمربی از تیمهای پر طرفدار و به خصوص شهرستانی اکیداً ممنوع است و حضور نکونام در این باشگاه منتفی شد تا کاپیتان سابق تیم ملی راهی فولاد شود. فولاد با نکونام نه تنها به روزهای اوج خود بازگشت بلکه با حضور در رده سوم جدول جواز حضور در لیگ قهرمانان را نیز به دست آورد تا خوزستانیها برای سال دوم نیز به سرمربی جوان خود اعتماد کنند.
از مربی موقت تا سرمربی ۳ ساله
کمتر کسی تصورش را میکرد سپاهانی که همه ساله هزینههای بسیاری برای جذب مربی و بازیکن میکند لیگ بیستم را با نویدکیای ۳۸ ساله آغاز کند که هیچ سابقه مربیگری ندارد و تنها موفق به کسب مدرک B مربیگری شده است. او البته سال ۹۴ نیز در مقطعی کوتاه به عنوان بازیکن- مربی هدایت زردپوشان اصفهانی را بر عهده داشت، اما این بار با عقد قراردادی سه ساله سکان هدایت سپاهان را به دست گرفت آن هم در حالی که مدرک A مربیگری را که لازمه نشستن روی نیمکت مربیگری است ندارد. سپاهان که بهترین نتایج را بین نمایندههای ایران در لیگ قهرمانان آسیا قبل از شیوع کرونا گرفته بود بعد از شروع دوباره این رقابتها با سرمربی جوان خود نتوانست موفقیتش را ادامه دهد و از مرحله گروهی بالا بیایید. زردپوشان همچنین لیگ بیستم را نیز با شکست پرگل برابر گل گهر، تیمی که هدایت آن را قلعه نویی سرمربی سابق سپاهان برعهده دارد آغاز کردند و حالا باید دید سرنوشت نویدکیا و سپاهان تا کجا به یکدیگر گره خورده است؟!
از چارچوب دروازه تا نیمکت مربیگری
یکی دیگر از مربیان جوان لیگ بیستم که برای نخستین بار حضور روی نیمکت سرمربیگری را تجربه میکند مهدی رحمتی است که تا همین چند ماه قبل بازیکن شهر خودرو بود، اما وقتی توسط سرمربی وقت تیم (سهراب بختیاریزاده) اخراج شد ناگهان جای او را روی نیمکت گرفت! جالب اینکه رحمتی برخلاف نویدکیا حتی مدرک B مربیگری را هم ندارد و نمیتواند به عنوان سرمربی روی نیمکت شهرخودرو بنشیند، چراکه طبق قانون هم سرمربی و هم مربیان تیمها باید مدرک A مربیگری داشته باشند، اما سایت کنفدراسیون فوتبال آسیا در واکنش به این انتخاب نوشت: «گلر ۳۷ ساله که در کارنامهاش از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۲ برای تیم ملی ایران ۷۶ بازی انجام داده، هدایت تیم شهرخودرو را برعهده گرفته است.» رحمتی در آغاز مربیگری خود راهی لیگ قهرمانان آسیا شد و با کسب نتایج ضعیف به ایران بازگشت، اما لیگ را با یک برد مقتدرانه برابر ماشینسازی آغاز کرد. هرچند با یک گل بهار نمیشود و برای قضاوت در خصوص او باید به انتظار دیگر بازیهای لیگ نشست.
تجربه جدید و امید احیا
رحمان رضایی ۴۵ ساله، مدافع و لژیونر سابق ایران که همواره میگفت دوست دارد برای مربیگری به ایتالیا بازگردد، سال ۹۳ با عنوان دستیاری وارد عرصه مربیگری شد و روی نیمکت راهآهن نشست. رضایی سال ۹۵- ۹۴ این عنوان را در تراکتورسازی تبریز تجربه کرد. در سال ۹۵، اما به عنوان سرمربی راهی برق جدید فارس شد و بعد از آن حضور در رایکا بابل را تجربه کرد. رایکا به رغم تمام سرمایهگذاریها نتوانست نتایج قابل توجهی کسب کند و رحمان رضایی جای خود را به نظرمحمدی داد تا حالا در سومین تجربه سرمربیگری خود روی نیمکت ذوب آهن بنشیند. تیمی که امیدوار است با لژیونر سابق تیم ملی ایران بتواند به روزهای خوب گذشته بازگردد، اما باید دید این اتفاق رخ میدهد؟ رحمان رضایی در نخستین گام برابر نکونام به تساوی رضایت داد.
یک دهه شصتی جوانترین سرمربی لیگ برتر
جوانترین سرمربی لیگ بیستم بدون شک وحید بیاتلو سرمربی ۳۲ ساله ماشینسازی تبریز است که کار خود را با آنالیزوری در داماش دورود آغاز کرد و بعد از آن هدایت جوانان درنا را به دست گرفت و بعد از آن در مسابقات آسیا ویژن هدایت جوانان راه آهن را به عهده گرفت. اگر چه بعد از آن یک بار دیگر در کاسپین قزوین آنالیزوری کرد و در پیام مشهد به عنوان دستیار در کنار کادر فنی حضور داشت، اما پس از آن روی نیمکت نفت و گاز گچساران، شهرداری ارومیه و سپس مقاومت در دسته سه نشست. نود ارومیه دیگر تیمی بود که بیاتلو از حضور در آن تجربه اندوزی کرد. او در اولین فصل حضورش در نود موفق به حفظ تیم در لیگ یک شد و در سال دوم این تیم را به یکی از مدعیان صعود به لیگ برتر تبدیل کرد، اما به دلیل مشکلات مالی قبل از گرفتن نتیجه از جمع نودیهای ارومیه جدا شد تا به عنوان دستیار به کادر فنی تراکتور اضافه شود و سرانجام بعد از طی کردن یک پروسه طولانی از لیگ استان به لیگ برتر رسید و هدایت ماشینسازی را به عنوان جوانترین سرمربی لیگ بیستم به دست گرفت. اما جدای از شکست هفته اول مقابل رحمتی تنش او با هراتیان در ایفمارک نشان داد هنوز خام و بیتجربه است.
نارنجی وفادار
از سال ۲۰۰۰ که در جوانان سایپا توپ میزد پیراهن هیچ تیم دیگری را بر تن نکرد و کفشهایش را نیز در همین تیم آویزان کرد و مربیگری را نیز با نارنجیپوشان آغاز کرد و از همین روست که او را نارنجی وفادار میخوانند. ابراهیم صادقی فصل گذشته برای نخستین بار در سن ۴۰ سالگی سرمربیگری را با حضور روی نیمکت سایپا تجربه کرد. البته او در نخستین سال مربیگری خود چندان هم موفق عمل نکرد و نارنجیپوشان فصل گذشته یکی از تیمهایی بودند که خطر سقوط را تا هفتههای پایانی بیخ گوش خود حس میکردند، اما بالاخره موفق به بقا در لیگ شدند. با این وجود باشگاه سایپا بار دیگر به سرمربی جوان خود اعتماد کرد و با نارنجی وفادار ادامه داد و سکان هدایت این تیم را برای فصل بیستم نیز به ابراهیم صادقی سپرد؛ مربی که در گام نخست مدافع عنوان قهرمانی را با تساوی متوقف کرد و باید دید میتواند با تجربهای که از فصل قبل کسب کرده است امسال را با نتایجی بهتر پشت سر بگذارد یا باز هم کاندیدای سقوط خواهد بود؟