پنجاه‌ونهمین انتخابات ریاست جمهوری امریکا قرار است آبان‌ماه پیش رو، با رقابت میان «جو بایدن» از حزب دموکرات و «دونالد ترامپ» به نمایندگی از جمهوریخواهان به عنوان مهم‌ترین نامزد‌های انتخاباتی برگزار شود. عملکرد خصمانه و بدعهدی‌های دولت ترامپ باعث شده این پرسش، بیش از هرموقع دیگری مطرح شود که آیا پیروزی بایدن، تغییری در رویکرد امریکا مقابل ایران، به ویژه در بعد اقتصادی ایجاد می‌کند یا خیر؟ نگاهی کوتاه به ساختار تصمیم‌گیری در امریکا برای پاسخ به این پرسش مهم است و بعد از آن، چشم‌اندازسازی پیروزی هر یک از این دو نفر.
بر اساس قانون اساسی امریکا، رئیس‌جمهور بالا‌ترین مقام اجرایی است؛ با انتخاب مشاوران و وزیران اقدام به تصمیم‌سازی می‌نماید؛ فرماندهی کل نیروهای مسلح، رئیس قوه مجریه و راهبری سیاست خارجی را رأساً بر عهده دارد. علاوه بر این موارد، رئیس‌جمهور قادر است با استفاده از حق وتو، بر جریان قانونگذاری کنگره تأثیر بگذارد. به رغم این اختیارات، همواره چالش‌هایی در برابر تصمیمات رئیس‌جمهور وجود دارد که ممکن است سبب لغو، تأخیر یا تعدیل آن‌ها شود. به این ترتیب، اگر چه حرف اول را رئیس‌جمهور می‌زند، اما به معنای تصمیم و اقدام نهایی نخواهد بود تأثیر نتیجه انتخابات امریکا رویکرد امریکا در قبال ایران نیز بایستی در همین چاچوب نگریسته شود:
۱- انتخاب ترامپ به ریاست جمهوری ایالات: در این حالت نه تنها در سیاست‌های این کشور علیه جمهوری اسلامی ایران تعدیلی رخ نخواهد داد، بلکه تلاش می‌شود از اهرم‌های جدیدی جهت فشار وارد کردن به کشورمان استفاده شود. در دولت ترامپ، دو گشتاور مهمِ شکل‌دهنده به سیاست خارجی این کشور علیه ایران وجود دارد؛ رژیم صهیونیستی و موضوع هسته‌ای. در بحث اسرائیل، تلاش امریکا بر امنیت‌سازی و عادی‌سازی روابط آن با سایر دولت‌ها در خاورمیانه سامان یافته است؛ فروش تسلیحات جنگی مدرن و تلاش برای به رسمیت شناختن آن از طرف کشور‌های عربی همچون امارات، عمان، عربستان و بحرین در این راستا مفهوم می‌یابد. حمایت از رژیم صهیونیستی، بر موضوع هسته‌ای کشورمان نیز تأثیر عمده‌ای داشته، زیرا ایالات متحده، ایران را به عنوان ابرتهدید خاورمیانه که امنیت‌زدایی دارد، جا زده است. نباید فراموش کرد که حمایت از رژیم صهیونیستی و کسب رضایت و امنیت آن‌ها در میان دموکرات‌ها بیش از جمهوریخواهان بوده است. در مجموع به قدرت رسیدن مجدد ترامپ و سیاست خارجی او که برای جهانیان یادآور «آلیس در سرزمین عجایب» است، علیه کشورمان همانند قبل ادامه خواهد داشت. به این ترتیب، دستگاه دیپلماسی ایران ضمن افزایش تعامل با سایر کشورها، می‌بایست از موضع تدافعی-مقاومت خارج و با مشی تهاجمی- مقاومت در برابر ایالات متحده موضع‌گیری کند.
۲-پیروزی «بایدن» در انتخابات و به قدرت رسیدن دموکرات‌ها: با وجود اینکه به نظر می‌رسد جمهوریخواهان همواره موضع خصمانه‌تری علیه کشورمان داشته‌اند، با بررسی روابط میان دو کشور می‌توان دید بیشترین تحریم‌ها، عهدشکنی‌ها و مواضع خصمانه در دوره تصدی دموکرات‌ها رقم خورده است. جو بایدن نیز از این مهم دور نخواهد بود. بایدن در موقعیت‌های مختلف، ایران را حامی تروریسم، بر هم زننده امنیت ایالات متحده و متحدانش در خاورمیانه خطاب کرده و تاکنون نیز موضع مشخص و روشنی نسبت به برجام نداشته است. هرچند وی در «کارزار تبلیغاتی» از بازگشت به برجام می‌گوید، اما با این اقدام به دنبال استفاده حقوقی از آن به عنوان یک عضو برجام و در نتیجه تمدید تحریم تسلیحاتی کشورمان، افزودن ماده و بند‌های جدید به آن، خروج از انزوای حاکم و افزایش مشروعیت خود میان دولت‌های اروپایی و سایر متحدانش است. به این ترتیب، «بایدن» در بهترین حالت ممکن است مقداری از جنگ روانی علیه کشورمان بکاهد یا اجرای برخی از تحریم‌های پیشین و جدید را با کندی روبه‌رو سازد؛ از این نظر، نمی‌بایست آنچنان به ریاست جمهوری «بایدن» امیدوار بود.
در نهایت اینکه، هرچند انتخابات امریکا، بر جریان خط مشی‌های داخلی و بین‌المللی این کشور تأثیرگذار خواهد بود و نگاه بسیاری از کشورها به آن است، اما تأثیر شگرفی بر سیاست‌های این دولت نسبت به جمهوری اسلامی ایران نخواهد داشت.
