محمدرضا هادیلو
بدون شک موادمخدر و اعتیاد را می‌توان جزو ویرانگر‌ترین عوامل دنیای جوانان به شمار آورد.
معضلی که امروزه گریبان قشر عظیمی از مردم را در ایران و جهان گرفته و مسیری جزتباهی را طی نمی‌کند.
اعتیاد نه تنها پول و سرمایه جامعه و خانواده‌ها را به هدر می‌دهد، بلکه عوارض جسمی، روحی، روانی و اجتماعی زیادی به همراه دارد که جبران آنها بسیار سخت و بعضاً غیرممکن است. معتاد فاقد تعادل روانی است و لاابالی گری، ضعف اراده، عدم توجه به مقررات و تسلیم شدن در برابر پیشامدها از خصوصیات رفتاری معتاد است. معتادان از لحاظ عاطفی نابالغ، عصیانگر، بی قرار و دارای احساسات خصومت زا هستند. آنها دائماً مضطرب هستند و احساس بی کفایتی و تنهایی می‌کنند. فرد معتاد نسبت به اعضای خانواده خود احساس مسؤولیت نمی کند. موقعیت اجتماعی متزلزلی دارد. به دیگر افراد اعتماد نداشته و نیازهای خود را مقدم بر دیگران می‌داند. روابط اجتماعی او سطحی و تصنعی است.
ارتکاب جرائم نزد معتادان هر روز بیشتر می‌شود، زیرا معتاد به ضعف روابط انسانی دچار است و به همین دلایل اعتماد عمومی و اهمیت اجتماعی به خطر می‌افتد چون معتاد برای تأمین مواد مخدر مورد نیاز خود ناچار است به راه‌های نادرست نظیر دزدی، تجاوز به حقوق دیگران و آدم کشی و... روی آورد.
اعتیاد در میان انواع بزهکاری‌ها، به نوعی ام الفساد است، زیرا مواد مخدر گران و کمیاب بوده و اغلب افرادی که معتاد هستند ناگزیرند برای تامین مواد مورد نیاز خود به انجام فعالیت‌های غیرقانونی و نامشروع دیگر روی آورند. از همین رو میان آلودگی به مواد مخدر و جرائم دیگر یک ارتباط مستقیم وجود دارد.
شکل اول حالتی است که اعتیاد به عنوان یک علت وقوع جرم در کنار عامل قبلی جرم زا، باعث وقوع جرم می‌شود در حالی که در شکل دوم، اعتیاد به تنهایی باعث ارتکاب جرائم می‌شود یعنی فرد زمینه ای برای ارتکاب جرم ندارد ولی در اثر اعتیاد، زمینه‌های جرم زایی را برای خود ایجاد کرده است. ارتباط اعتیاد با ارتکاب جرائم امری مشخص است. اثر اعتیاد در فرد به صورت تغییرات جسمی و ظاهری و همچنین دگرگونی‌های رفتاری بروز می‌کند. این تغییر و دگرگونی در وضعیت معتاد، متناسب با پیشرفت اعتیاد افزایش می‌یابد. اعتیاد به سرعت، قدرت، درک، شعور، احساسات و عواطف را از بین می‌برد و موجبات ارتکاب همه گونه اعمال خلاف را فراهم می‌آورد.
معتاد کردن ملت‌ها و قاچاق موادمخدر یکی از شیوه‌هایی است که استثمارگران به ویژه دولت‌های استعمارگر کهنه کار با هدف بی تفاوت نگه داشتن ملت‌ها برای مداخله در امور کشورشان به کار می‌برند. اشاعه دادن اعتیاد به موادمخدر و سرگرم نگه داشتن مردم به انواع عادات زیانبار مانند اعتیاد به الکل، قمار بازی، اعتیاد به مواد روانگردان صنعتی یکی از شگردها، بی خبر نگه داشتن مردم از سیاستی است که توسط دولت‌های استثمارگر در کشورها به ویژه کشورهای صاحب معادن با ارزش و موقعیت استراتژیکی جریان دارد. در برخی کشورها با هدف جلب منافع مادی خود برای قاچاقچیان موادمخدر تسهیلات مالی و خدمات ایجاد می‌کنند که نمونه آن را در بانک‌های سوئیسی شاهد هستیم.
در هر حال، طبق آخرین گزارش‌های اداره کنترل موادمخدر و پیشگیری از جرم سازمان ملل متحد و هیات بین‌المللی موادمخدر، شمار سوء استفاده کنندگان موادمخدر به 250 میلیون نفر می‌رسد که البته این آمار مصرف‌کنندگان الکل و نیکوتین را شامل نمی شود. در ایران پس از وقوع انقلاب اسلامی با انگیزه‌های مذهبی و بشردوستانه در مقابله با عرضه و ترانزیت موادمخدر از کشور آن چنان فعالیت‌های مثبت و موثری صورت گرفته که این فداکاری‌های مأموران مبارزه با موادمخدر و فعالیت‌های ایران در بعد مقابله با عرضه در حدی چشمگیر است که مقامات بین المللی مبارزه کننده با موادمخدر نیز آن را ستایش می‌کنند به طوری که روسای UNDCP (هیات بین المللی کنترل موادمخدر INCB و دیگر مقامات مربوطه بارها فعالیت‌های جمهوری اسلامی ایران را در مقابله با قاچاق و ترانزیت موادمخدر ستوده‌اند. ایران با هزینه کردن مبالغ گزافی در مرز مشترک 967 کیلومتری با افغانستان موانع گوناگونی از قبیل تعبیه سیم خاردار، حفر کانال، احداث برجک‌های دیده بانی و. . . با قاچاق موادمخدر افغانستان مبارزه کرده و متجاوز از سه هزار و 500 مأمور مبارزه با موادمخدر شهید شده‌اند و کشفیات مهمی از سال 1358 تاکنون داشته که در هیچ کشوری مشابه آن دیده نمی‌‌شود.
