سرویس سیاسی جوان آنلاین: دیوان محاسبات شاید جدی‌ترین نهاد نظارتی روی بودجه عمومی کشور باشد؛ نهادی که می‌تواند هر کدام از دستگاه‌هایی را که به نحوی از بودجه دولتی استفاده می‌کنند، مورد نظارت قرار دهد. شاید افکار عمومی برای اولین بار در ماجرای کسری چندمیلیارد دلاری فروش بنزین در گزارش تفریغ بودجه دوران احمدی‌نژاد بود که با این مسئله آشنا شد و بعد‌ها در ماجرای حقوق‌های نجومی و همچنین دلار‌های گمشده تکرار شد، از همین رو شاید انتصاب رئیس دیوان محاسبات و جانشین آن با حساسیت بیشتری دنبال شد و در فضای مجازی واکنش‌های جدی نسبت به سوابق گزینه‌های پیشنهادی به وجود آمد. به طور حتم در سال آخر دولت و حساس‌تر شدن عملکرد دولت، جایگاه دیوان محاسبات به عنوان خط اول نظارتی بر دستگاه‌های اجرایی مهم‌تر و شاید سرنوشت‌ساز‌تر از قبل باشد. تحول در نحوه گزارش‌دهی دیوان محاسبات و همچنین نظارت جدی بر نحوه هزینه‌کرد دستگاه‌های دولتی به خصوص شرکت‌ها مهم‌ترین انتظاراتی است که توسط صاحبنظران در خصوص کار دیوان محاسبات در مجلس یازدهم مطرح شده است.
محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در این مراسم با اشاره به تحولات جدی در حوزه‌های جدی مرتبط با قانونگذاری و تقنین اظهار داشت: در محیط‌های کاری که داشتم، رویه این بوده که فقط در جلسات تودیع و معارفه بیاییم و برویم، اما این جلسه اول و آخر ما نخواهد بود و حتماً مرتب و متناوب به دیوان خواهیم آمد و حرف‌های شما را خواهیم شنید که با کمک هم رسالتی که قوه مقننه به عهده دارد، انجام دهیم. وی افزود: از آقای عادل آذر که از مدیران کارآمد ماست، تشکر می‌کنم. برای آقای بذرپاش نیز آرزوی موفقیت دارم. وی با بیان اینکه مجلس یازدهم در یک شرایط سخت شکل گرفت، تصریح کرد: مردم شریف ایران سختی‌هایی را تحمل می‌کنند و این تحمل از نجابت مردم است و آنان برای کشور و انقلاب این سختی‌ها را تحمل می‌کنند، اما توقعاتی از یکایک ما دارند.
نباید مشکلات را به هم پاس دهیم
قالیباف با تأکید بر اینکه نباید مشکلات را به هم پاس دهیم، تصریح کرد: مردم، مجموعه حاکمیت و نظام را یکپارچه می‌بینند. این سخن را که وظیفه من نیست از ما نمی‌پذیرند.
رئیس مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه مردم مجموعه کارگزاران نظام را یکی می‌بینند، گفت: مسئولان در جمهوری اسلامی باید یکپارچه برای حل مشکلات مردم تلاش کنند و مردم غیر از این را از ما نمی‌پذیرند.
قالیباف با بیان اینکه مجلس یازدهم یک مجلس انقلابی است، اظهار داشت: مردم از مجلس یازدهم انتظار و امید دارند و ما باید از مردم گره‌گشایی کنیم و این را به ادبیات کاری خود اضافه کنیم. وی خطاب به مهرداد بذرپاش رئیس جدید دیوان محاسبات کل کشور گفت: از امروز عمل شما در پیشگاه خداوند و پیش روی مردم قرار خواهد گرفت و بر اساس عمل شما قضاوت خواهند کرد و شما هم در عمل ثابت کنید که فرزند گام دوم انقلاب هستید.
رئیس مجلس شورای اسلامی به فرآیند انتخاب رئیس دیوان محاسبات در مجلس شورای اسلامی اشاره و تأکید کرد: من به عنوان خدمتگزار نمایندگان در مجلس مکلف هستم از قانون دفاع و مو به مو قانون را پیش ببرم. فرآیند انتخاب رئیس دیوان بر اساس قانون پیش رفت.
رقابت جدی و مؤمنانه رخ داد
قالیباف ادامه داد: ما دارای آیین‌نامه داخلی و کمیسیون تخصصی برنامه و بودجه هستیم و آنان انتخاب می‌کنند و این بار استثنائاً تعداد افرادی که نامزد بودند نسبت به دوران گذشته بیشتر بوده و رقابت جدی و مؤمنانه‌ای در کمیسیون اتفاق افتاد و کمیسیون توانست چهار نفر را به مجلس معرفی کند و این بزرگواران در یک رقابت جدی و مؤمنانه و منصفانه شرکت کردند.
نماینده اول مردم تهران در مجلس شورای اسلامی گفت: حتماً بستر رقابت ناصواب هم وجود داشته است، اما انصافاً رقابت جدی، منصفانه و ایثارگرانه‌ای هم برای ریاست و هم برای دادستانی دیوان محاسبات رخ داد.
وی تأکید کرد که به عنوان رئیس مجلس شورای اسلامی وظیفه دارد انتخاب مجلس را پاس بدارد و از انتخاب وکلای ملت در مجلس حمایت کند.
قالیباف گفت: ان‌شاءالله این دو برادر با کار و تلاششان بر انتخاب صحیح مجلس صحه بگذارند. رئیس مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه ما در اجرا دخالتی نداریم، تصریح کرد: اگر نگاهی به وظایف قانونی و ابزار خود (مجلس) صورت دهیم، می‌بینیم که دیوان محاسبات و هیئت تطبیق قوانین، طرح سؤال و استیضاح ابزار‌هایی هستند که در اختیار مجلس قرار دارند و باید از همه این ابزار‌ها استفاده کرد. قالیباف تأکید کرد: نظارت دیوان محاسبات اثرگذار، عملگرا، دقیق، منصفانه، مداوم، همیشگی، بازدارنده و کارآمدساز خواهد بود و تلاش مضاعف و ایثارگرانه کنید و بنده و همه مجلس را در کنار خود ببینید. وی با بیان اینکه ریشه، علت و علل مشکلات اقتصادی قصور در بحث کسری بودجه است، افزود: کسری بودجه از کجا اتفاق می‌افتد؟ عدم‌اصلاح ساختار بودجه و این مطالبه مقام‌معظم رهبری است، اما امروز بیش از ۲۰ماه از این موضوع می‌گذرد که متأسفانه گامی در این راستا برداشته نشده است. رئیس مجلس شورای اسلامی در پایان گفت: دیوان محاسبات مرکز پژوهش‌ها و سازمان برنامه و بودجه اگر کنار هم قرار بگیرند باید اصلاح ساختار بودجه را صورت دهند و این اولویت اول ماست.
در دیوان کار سیاسی نمی‌کنیم
مهرداد بذرپاش رئیس دیوان محاسبات کشور در مراسم معارفه خود به عنوان رئیس این دیوان، اظهار داشت: دیوان نهادی است که از ابتدا برای نظارت ملت بر وضع مالی کشور به وجود آمده است. وی افزود: از دیوان حسابرسی اثربخش توقع می‌رود که طبیعتاً این در سایه حسابرسی عملکرد است. رئیس دیوان محاسبات کل کشور تصریح کرد: تا دولت بودجه‌ریزی عملیاتی را آغاز نکند، دیوان هم نمی‌تواند حسابرسی عملکرد را به نحو احسن انجام دهد، البته با میانبر‌هایی در کوتاه‌ترین زمان ممکن این کار را خواهیم کرد.
بذرپاش اظهار داشت: دیوان محاسبات کار نکردن‌ها را هم باید محاسبه کند، این یعنی حسابرسی عملکرد و عدم‌النفع ناشی از تصمیم نگرفتن را محاسبه خواهیم کرد، این احتکار قدرت به اندازه احتکار کالا باید مورد توجه و حسابرسی قرار گیرد.
وی تأکید کرد: پاسداری از بیت‌المال را به سختگیرانه‌ترین سطح خود خواهیم رساند.
بذرپاش گفت: در دوران تحریم‌ها و برای عبور از آن، روش‌های درست را با مدیران مطرح می‌کنیم تا تصمیم بگیرند و نترسند. وی اظهار داشت: دیوان را ان‌شاءالله به خط می‌کنیم و این یک سیاست قطعی خواهد بود، از اطلاعات توأمان تولیدشده در بخش‌های دیگر کشور استفاده خواهیم کرد. رئیس دیوان محاسبات کل کشور تأکید کرد: باید نهضت قیمت تمام شده کالا و خدمات را در دیوان دنبال کنیم تا مردم را هر چه بیشتر از مدیریت متنفع نماییم.
وی با بیان اینکه نظارت مردمی را گسترده خواهیم کرد، گفت: قطعاً توسعه دایره نظارت دیوان را به جد دنبال خواهیم کرد، تعریف مضیق از بیت‌المال چاره کار نیست.
بذرپاش با تأکید بر اینکه ساختار و تشکیلات دیوان را به روزرسانی می‌کنیم، اظهار داشت: گزارش تفریغ بودجه که مهم‌ترین سند نظارت مالی کشور است، باید تغییرات جدی بکند. بسیاری از پرونده‌هایی که تشکیل می‌شود، ناشی از همین تأخیر است. رئیس دیوان محاسبات گفت: با دیوان کار سیاسی نخواهیم کرد. با ما برخورد سیاسی شد ولی با کسی سیاسی برخورد نمی‌کنیم. وی افزود: کلکسیونی از تهمت را به ما وارد کردند که از همه آن‌ها گذشتم. پاسخ ما، کار بیشتر برای مردم و نظارت دقیق‌تر بر بیت‌المال کشور است.
بازگشت ۴۱ میلیارد و ۶۷۱ میلیون تومان به خزانه
همچنین عادل آذر رئیس سابق دیوان محاسبات در مراسم تودیع و معارفه رؤسای قدیم و جدید این دیوان، گفت: تدوین سندی را در سال ۹۵ آغاز و طی یک سال با شیوه‌ای که داشتیم، آماده کردیم. وی افزود: این سند از سال ۹۶ تنظیم شد و برای دو دوره بود که بیشتر برای حسابرسی عملکرد بود که باید در کشور مستقر شود که می‌تواند تمام تجربه بشری در مالیه عمومی را در کشور پیاده کند.
رئیس سابق دیوان محاسبات با بیان اینکه با ساماندهی فرآیند رسیدگی در دیوان محاسبات از طریق اصلاح آیین‌نامه، رسیدگی و اجرای آن علاوه بر افزایش سرعت رسیدگی در هیئت‌های مستشاری و محکمه تجدیدنظر افزایش صددرصدی تهیه آرای هیئت مستشاری توسط محکمه تجدیدنظر در سال‌های ۹۵ تا ۹۸ را شاهد بودیم، گفت: این کیفیت آرای صادره توسط هیئت مستشاری را نشان می‌دهد.
آذر ادامه داد: تعامل با مجلس افزایش یافته بود و گزارشات متعددی در صحن علنی به نمایندگان ارائه شد که هفت مورد علنی و سه مورد غیرعلنی بود. وی تأکید کرد: از سال‌های ۹۵ تا ۹۸ با اقدامات پیشگیرانه ۴۱ میلیارد و ۶۷۱ میلیون تومان و ناشی از اقدامات رسیدگی ۷ میلیارد و ۹۵۰ میلیون تومان به خزانه و حساب‌ها واریز شده است، برای پیشرفت کار دیوان محاسبات در سال‌های آینده باید دولت الکترونیک را بیش از گذشته فعال کرد.
