سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: در انبوه سریال‌های تلویزیونی که از نظر محتوا گاه فرسنگ‌ها با فرهنگ عامه و باور‌ها و هنجار‌ها فاصله دارد، ساخت سریال زندگی شهید بهشتی پس از نزدیک به ۴۰ سال از شهادت این رجل تأثیرگذار و شاخص انقلاب اسلامی درگیر و دار مرحله پژوهش باقی مانده است. هفته قوه قضائیه برای یادآوری نقش پررنگ شهید بزرگوار آیت‌الله بهشتی در تبیین مبانی نظری انقلاب اسلامی فرصت اندکی است. برای همین است که چنین هفته‌ای شبکه‌های تلویزیونی تلاش می‌کنند با پخش بخش‌هایی از سخنرانی‌ها و بیانات آن شهید بزرگوار، مردم و به خصوص نسل جوان را با شخصیت و افکار رئیس شهید قوه قضائیه آشنا کنند.
اگرچه همین نمایش نیز با حرف و حدیث‌های زیادی روبه‌رو بوده است. از جمله پخش ناقص و ممیزی شده مستند «یک ملت» که قرار بود به ابعاد مختلف شخصیت شهید بهشتی بپردازد ولی در زمان پخش در کمال تعجب سخنان تئوریزیسین بزرگ انقلاب ممیزی و حذف شد!
حذف تفکر بهشتی از مستند بهشتی
علی فراهانی‌صدر، کارگردان مستند سریالی «یک ملت» می‌گوید: «درباره مستند «یک ملت» خود شبکه سه خواست که ما به عنوان سازندگان مستند «آسوده بخواب کوروش» این پرتره را درباره شهید بهشتی بسازیم. ما درباره موضوعات و مقاطع مختلف مستند صحبت و حتی توافق کردیم به طور مثال باید دادگاه انقلاب و مباحث مرتبط با خلخالی، دادگاه روحانیت، حجاب اجباری یا بحث ولایت فقیه هم در مستند مطرح شود و به پخش برسد. ما این بخش‌ها را طی پژوهش و فیلمنامه به شبکه ارسال می‌کردیم و تا قسمت سوم همه پخش شده است. در قسمت سوم تصاویری از خلخالی پخش شد و من فکر می‌کنم تصویر صادق خلخالی تاکنون در تلویزیون به این شکل دیده نشده بود.» این مستندساز درباره بخش حذف شده مستند «یک ملت» می‌افزاید: «روز جمعه ششم تیرماه قسمت چهار مستند «یک ملت» پخش شد که متأسفانه در زمان پخش دچار سانسور شد. این بخش مربوط به صحبت‌های شهید بهشتی درباره نگاه اسلام به وضعیت اقتصادی جامعه بود و نمی‌دانم اگر خود شهید بهشتی هم امروز زنده بود، این جنس سخنان انتقادی‌اش امکان پخش از تلویزیون را داشت یا خیر؟» وی می‌گوید: «در این بخش بهشتی سخنرانی دارد که انگار متعلق به سال ۹۹ است. او در این سخنرانی درباره فساد اقتصادی حرف می‌زند و آنچه می‌گوید به همین امروز ما و شرایطی که تجربه می‌کنیم، مربوط می‌شود.»
سریال شهید بهشتی وعده محقق نشده
خبر تولید سریالی درباره زندگی و شخصیت شهید بهشتی در سال ۹۷ رسانه‌ای شد. در همان سال حسین تراب‌نژاد، نویسنده فیلمنامه این سریال در گفتگو با «جوان» با اشاره به اینکه سریال شهید بهشتی اکنون در مرحله تحقیق و پژوهش است و نگارش فیلمنامه آن سال آینده آغاز می‌شود، درباره چگونگی کلید خوردن ایده ساخت این سریال گفت: «سال گذشته قرار بود پروژه‌ای درباره حادثه هفتم تیر با تهیه‌کنندگی محمدرضا شفیعی و کارگردانی مرتضی عباس میرزایی کار کنیم. همه چیز خوب بود، اما نهادی که قرار بود بودجه تولید را بدهد پا پس کشید و کار به نتیجه نرسید، در آن کار محوریت با حادثه هفتم تیر بود و فقط چند اشاره کوتاه به شهید بهشتی آن هم در لانگ شات داشتیم.» وی ادامه داد: «بعد از منتفی شدن ساخت آن فیلم، شفیعی پیشنهاد داد کاری درباره شهید بهشتی بسازیم، بعد از آن جلساتی با قوه قضائیه و پسران شهید بهشتی درباره این موضوع داشتیم.»
تراب‌نژاد در پاسخ به این سؤال که چه مقطعی از زندگی شهید بهشتی در این سریال به تصویر در‌می‌آید، پاسخ می‌دهد: «هنوز در مرحله تحقیق هستیم و واقعاً نمی‌دانم قرار است از کجا روایتمان را شروع کنیم. زندگی شهید بهشتی چالش‌های جذابی دارد، به خصوص بعد از انقلاب اسلامی و در سال‌های ۵۹ و ۶۰ که با بنی‌صدر درگیر می‌شود. چندی قبل کتاب زندگی و زمانه شهید بهشتی را مطالعه کردیم که اطلاعات جالبی از زندگی شهید در آلمان داشت، حتی ممکن است در این سریال صرفاً به زندگی و فعالیت‌های شهید بهشتی در آلمان پرداخته شود.» زندگی شهید بهشتی قرار است در یک مجموعه تلویزیونی ۴۰ قسمتی به تصویر کشیده شود. این سریال با مشارکت قوه قضائیه، بنیاد شهید انقلاب اسلامی و استانداری و شهرداری استان اصفهان ساخته می‌شود.
به‌رغم اینکه در آن سال تحقیقات سریال آغاز می‌شود، در اردیبهشت سال ۹۸، حجت‌الاسلام کاویانی‌راد معاون فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید و امور ایثارگران بعد از جلسه مشترک با حجت‌الاسلام هادی صادقی معاون فرهنگی قوه قضائیه و حسین کرمی رئیس وقت مرکز سیما فیلم در قوه قضائیه از نگارش فیلمنامه نهایی سریالی با محوریت شهید بهشتی و شهدای هفتم تیر تا سال آینده خبر می‌دهد و می‌گوید: «در این نشست مقرر شد این سریال در گروه الف، ویژه مرکز سیما فیلم پخش شود. همچنین طرح اولیه و پژوهش‌های صورت‌گرفته در خصوص این سریال مورد بحث و بررسی قرار گرفت.»
مراحل مقدماتی وقت‌گیر!
محمدرضا شفیعی تهیه‌کننده بسیار پرکار تلویزیون در تیرماه سال گذشته در مصاحبه‌ای اعلام می‌کند: «فیلمنامه سریال شهید بهشتی این روز‌ها مراحل تحقیق را پشت سر می‌گذارد. تحقیقات برای نگارش فیلمنامه این سریال از دو سال پیش آغاز شده و برای این پروسه سه مرحله پژوهش اولیه و سرفصل‌ها، پژوهش جامع و میدانی و همچنین پژوهش شکلی و دراماتیک در نظر گرفته شده است.» شفیعی ادامه می‌دهد: «قرار است مرحله نهایی نگارش، یعنی پژوهش شکلی و دراماتیک به موازات طراحی فیلمنامه سریال آغاز و دنبال شود. با پایان مرحله سوم، حدود یک سال نگارش سریال زمان می‌برد و با آماده شدن فیلمنامه به امید خدا در سال آینده به مرحله پیش تولید خواهیم رسید.» شفیعی درباره تیم نویسندگی این سریال می‌گوید: «تیم تحقیقات این سریال به سرپرستی سعید اصغرزاده کار خود را دنبال می‌کنند و نگارش فیلمنامه بر عهده حسین تراب‌نژاد و همراهانش است.»
بازگشت به نقطه اول!
در ابتدای هفته قوه قضائیه، خبر تولید سریال شهید بهشتی بار دیگر در خروجی رسانه‌ها قرار گرفت. در این خبر آمده بود: مجموعه تلویزیونی «شهید بهشتی» به تهیه‌کنندگی محمدرضا شفیعی در مرحله تحقیق‌های قبل از نگارش است.
هنوز نگارش این سریال آغاز نشده است و بعد از پایان یافتن مراحل تحقیقی نگارش نیز از سر گرفته می‌شود. حدود چهار ماه است که گروه نویسندگان این سریال مشغول تحقیق هستند و داستان آن از زمان نوجوانی این شهید آغاز شده و تا زمان شهادتشان ادامه پیدا می‌کند. منابع تحقیقی برای نگارش این سریال علاوه بر کتاب‌هایی که از زندگی این شهید نوشته شده، مصاحبه‌های دوستان و همکاران ایشان نیز است. نکته عجیب اینکه بعد از دو سال هنوز سریال شهید بهشتی در مرحله تحقیقات باقی مانده است و گویا مشخص نیست چه زمانی قرار است این دوره به پایان برسد.
سریال شهید بهشتی آنطور که صداوسیما اعلام کرده قرار است در ۴۰ قسمت ساخته شود و با وضعیتی که برای پخش مستند «یک ملت» پیش آمد این نگرانی وجود دارد که محصول نهایی این سریال تا چه حد با شخصیت واقعی و افکار بلند شهید بهشتی قرابت دارد؟!
تلویزیون نگران چیست؟
آیا این نگرانی در سیما وجود دارد که افکار و آرای شهید بهشتی که درباره عدالت اجتماعی و مسائل اقتصادی بسیار انقلابی و قابل توجه است انتظارات مردم از نظام اسلامی را بالا ببرد و این انتظارات به مصلحت فضای فعالی جامعه نباشد؟ اگر بر فرض چنین دیدگاهی مانع تولید اثر شده باشد واقعاً قابل توجیه نیست. مسئله مهم بعدی این است که کدام کارگردان می‌تواند تا حدود زیادی حق مطلب را درباره شخصیت بزرگ و کم نظیری، چون شهید بهشتی ادا کند و از وی چهره‌ای اصیل، حقیقی و نزدیک به واقعیت ارائه دهد ضمن اینکه جذابیت‌های روایی و نمایشی برای جذب مخاطب عام نیز در این سریال اهمیت زیادی دارد. باید منتظر ماند و شاهد بود که صداوسیمای جمهوری اسلامی چه زمانی به این رسالت و تکلیف انقلابی که بر دوش دارد به طور دقیق عمل می‌کند و شخصیت عظیم یکی از معماران انقلاب اسلامی را از مهجوریت سینمایی بیرون می‌آورد هر چند صداوسیما هنوز درباره اصلی‌ترین شخصیت انقلاب یعنی بنیانگذار انقلاب اسلامی امام خمینی (ره) نیز حتی یک سریال یا فیلم فاخر تولید نکرده و این بی‌عملی و انفعال درباره بسیاری از حوادث و شخصیت‌های تاریخی و مهم قابل ذکر است.
واقعا چرا در تلویزیون در مورد شهید بهشتی و شهید رجایی سریال ساخته نمیشود ؟! 
