سرویس اقتصادی جوان آنلاین: چین به‌عنوان دومین اقتصاد قدرتمند جهان در حال سبقت گرفتن از امریکاست و روزانه بیش از ۱۳ میلیون بشکه نفت مصرف می‌کند که سهم واردات از این میزان حدود ۱۰ میلیون بشکه است؛ پکن بزرگ‌ترین واردکننده نفت دنیاست و بر همین اساس، کشور‌های تولیدکننده تلاش می‌کنند با انعقاد قراردادهای بلندمدت در چارچوب راهبرد‌های انرژی چین، سهم خود را گارانتی کنند.
کشور‌هایی مثل عربستان، کویت، عراق، امارات، آنگولا و حتی برزیل از چند سال گذشته همکاری‌های خود را در این قالب آغاز کرده‌اند و به همین دلیل است که سهمشان از بازار نفت چین رو به افزایش بوده است. چینی‌ها در راهبرد خود روی چند راهکار مهم تأکید داشته‌اند که مهم‌ترین آن، ایجاد اتصال میان سرمایه‌گذاری خود و تأمین نفت مورد‌نیاز است؛ به این شکل که در میادین و کشور‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که بتوانند نفت تولید شده را به چین منتقل کنند.
همه به دنبال چین
در این راهبرد، هم کشور میزبان از سرمایه‌گذاری و تضمین بازار خود مطمئن می‌شود و هم سرمایه‌گذار، منابع خود را صرف پروژه‌ای می‌کند که علاوه بر کسب سود، یارانه بزرگی به اقتصاد چین می‌دهد. به همین دلیل است که در بیشتر قراردادهای نفتی چینی‌ها، قدرت و اراده سیاسی پکن دیده می‌شود و کشور‌های نفتی نیز با درک این مهم، همکاری خود را با چین افزایش داده‌اند، زیرا با توجه به سخت‌تر شدن نفوذ در بازار‌های نفتی به دلیل مازاد عرضه، چنین قرارداد‌هایی برای کشور تولیدکننده بسیار جذاب است که هم منابع نفتی‌اش به تولید می‌رسد و هم به راحتی بازارش تضمین می‌شود.
به گزارش مهر، براساس راهبرد چینی‌ها، شرکت‌های نفتی این کشور از برزیل گرفته تا کشور‌های آفریقایی و خاورمیانه حضور فعالی دارند و قراردادهای بسیاری را امضا کرده‌اند. میزان مصرف نفت چین طی یک دهه اخیر با یک جهش حداقل ۵ میلیون بشکه‌ای مواجه شده است و پیش‌بینی می‌شود این رقم تا سال ٢٠٢۵ میلادی به بیش از ١۶ میلیون بشکه افزایش یابد.
تأمین این نفت، چینی‌ها را بر آن داشته تا حداکثر بهره‌وری را از سرمایه‌گذاری خود داشته باشند؛ این نگاه موجب شده است تا شرکت‌های چینی طی چند سال اخیر در رده غول‌های بزرگ جهان قرار بگیرند، در‌حالی‌که هنوز در ایران نوع نگاه به چینی‌ها آغشته به سیاست و اراده‌های شخصی است.
راهبرد چین
بر اساس راهبرد چین بود که در دولت پیشین، چند قرارداد، درست در اوج تحریم‌ها با ایران امضا شد و براساس این قراردادها، شرکت‌های ساینوپک و سی‌ان‌پی‌سی توسعه میادین آزادگان شمالی، آزادگان جنوبی و یادآوران را بر‌عهده گرفتند. آزادگان شمالی و یادآوران به بهره‌برداری رسیدند، اما سی‌ان پی‌سی در آزادگان جنوبی گام بزرگی برنداشت. با این وجود انتظار می‌رفت وزارت نفت مذاکره‌های جدیدی را با چینی‌ها آغاز کند، اما بدون توجه به جوانب قرارداد، بزرگ‌ترین شرکت نفتی چین که دولتی است، اخراج و قراردادش فسخ شد تا این شرکت با طرح شکایت از ایران شرایط را برای کشورمان سخت کند.
در دوره پیشین تحریم‌ها که بسیار گسترده‌تر و دقیق‌تر از تحریم‌های فعلی بود و به معنای واقعی کلمه بین‌المللی بودند، چینی‌ها واردات نفت خود را هیچ گاه به زیر ٣٠٠ هزار بشکه کاهش ندادند.
دفاع از یک راهبرد بلندمدت
مجیدرضا حریری، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین با بیان اینکه سند همکاری با چین موضوع جدیدی نیست، افزود: رئیس‌جمهور چین در سال ۲۰۱۶ سفری به ایران داشت که در آن سفر، تفاهمنامه‌ای موسوم به «مشارکت جامع استراتژیک ایران چین» به امضای دو کشور رسید.
وی با اشاره به اینکه این توافقنامه ابعاد مختلف سیاسی، امنیتی، نظامی، اجتماعی و اقتصادی دارد، بیان داشت: وزارت خارجه از سال گذشته در حال تدوین و پیگیری پیش‌نویس آن بود، بنابراین پیش‌نویس این تفاهمنامه در قالب همکاری‌های بلندمدت از سوی ایران مورد بررسی و تصویب قرار گرفت و سپس به طرف چینی ارائه شد.
حریری با تأکید بر اینکه برای رسیدن به تفاهم، هر دو طرف باید منافع خود را در نظر بگیرند، گفت: دستیابی به اهداف یک سند با چشم‌انداز بلندمدت قطعاً نیازمند زمان است، لذا به نظر نمی‌رسد که مراحل نهایی تصویب و تدوین آن در دولت فعلی به پایان برسد.
وی با بیان اینکه توافق با چین حائز اهمیت است، گفت: با توجه به پیش‌بینی‌ها مبنی بر اینکه چین در ۲۵ سال آینده اقتصاد اول دنیا خواهد بود، بنابراین همکاری با این کشور در بخش‌های مختلف حائز اهمیت است. از آنجا که چین تابع سیاست‌های امریکا نیست، لذا می‌تواند با ایران همکاری کند، بنابراین ما نیز باید از این فرصت استفاده کنیم.
وی با تأکید بر اینکه باید در جهان برای خود همپیمانانی داشته باشیم، افزود: متأسفانه برخی موضوع همکاری بلندمدت با چین را با سیاسی‌کاری هدف قرار می‌دهند و شیطنت‌های رسانه‌های غربی نیز در کنار آن سبب تخریب اذهان عمومی را فراهم می‌سازد. این تفاهمنامه چشم‌اندازی برای همکاری‌های استراتژیک آینده دو کشور است و تاکنون هیچگونه عقد قراردادی مبنی بر آن بین دو کشور انجام نشده است.
مخالفت غرب با همکاری کشور‌ها با چین
رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین اظهار داشت: در واقع رابطه چین با هر کشوری در دنیا مورد علاقه اردوگاه غرب نیست، لذا وقتی چین با کشوری در حال انجام کار‌های بزرگ اقتصادی، سیاسی، تجاری و... است، یکسری هجمه‌ها از سوی رسانه‌های غربی به آن اتفاق و رویداد وارد می‌شود و متأسفانه در کشور ما برخی نیز با هجمه‌های سیاسی به آن دامن می‌زنند.
