سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: اگرچه نباید این رویه را به تمام دستاندرکاران این حوزه نسبت داد، اما آمار این اقدامات به گفته بسیاری از اهالی نشر نسبتاً بالا رفته است و همین مسئله ایجاد مرکزی مثل پلیس نشر در وزارت ارشاد را بیش از پیش ایجاب میکند.
به گزارش «جوان» به نقل از خبرگزاری کتاب ایران، ساماندهینشدن کتابفروشیهای آنلاین زمینه را برای ورود برخی افراد سودجو به این عرصه باز کرده است؛ افرادی که بدون اجازه ناشر به فروش اینترنتی اقدام میکنند و بعضاً میتوان در بساط مجازیشان از «قاچاق کتاب» هم رد و نشان گرفت.
در میان فعالیت بخشی از سایتها که به صورت حرفهای یعنی طبق قرارداد با ناشر به فروش کتاب مشغول هستند، فروشگاههای آنلاین کتاب دیگری هم هستند که تنها با تکیه بر اطلاعات پایه سایر سایتها، فعالیت خود را آغاز کرده و بدون در اختیار داشتن یک جلد کتاب به تناسب نیاز مشتری و سفارشدهنده کتاب میفروشند. یکی از فروشگاههای اینترنتی که در روزهای اخیر خبرساز شده، شبکه جامع کتاب گیسوم است که گویا فعالیتهایش حاشیههای زیادی را به همراه داشته، بهطوری که برخی از ناشران مدعی هستند بدون اجازه آنها کتابهایشان برای فروش گذاشته شده است.
در این زمینه مهدی باقریان، مدیر انتشارت کارگزار روابطعمومی با اشاره به فعالیت شبکه جامع کتاب گیسوم میگوید: با شماره تلفنی در شبکه جامع کتاب گیسوم تماس گرفتم و پرسیدم کتابهای انتشارات ما را بر چه اساسی در فروشگاه خود برای فروش گذاشتید و پاسخ این بود که ما با کتابخانه ملی هماهنگ کردهایم. حالا اگر این ادعا حقیقت داشته باشد پرسشی که مطرح میشود، این است که آیا کتابخانه ملی براساس قانون چنین اختیاری دارد و آیا کتابخانه ملی میتواند برخلاف تمایل یک ناشر به یک فروشگاه آنلاین بینام و نشان اجازه دهد کتاب سایر انتشاراتیها را بفروشد؟
وی ادامه میدهد: در این میان بعضی از ناشران و فروشگاههای معتبر متأسفانه در دام افرادی میافتند که خودشان را رابط فلان فروشگاه یا نشر معرفی میکنند، در حالی که هیچگونه مجوزی ندارند. از علاقهمندان به کتاب درخواست میکنیم از خرید از شبکههای قاچاق کتاب، بهویژه فروشگاههای آنلاین بینام و نشان اجتناب کنند تا از این طریق به پاکسازی فضای نشر کمک کرده باشند.
باقریان با اشاره به آسیب حضور این افراد در صنعت نشر توضیح میدهد: وقتی از این ناشران پرسیده میشود که کتاب انتشارات ما را براساس چه مجوزی در فروشگاهتان به فروش میرسانید، میگویند یک نفر به عنوان نماینده این کتابها را به ما معرفی کرده و وقتی نام و نشان او را میپرسیم، اسمی را میگویند که صحت ندارد و امکان اثبات نادرستی آن نیست. وی به تلاشهای خود برای ارتباط با سایت گیسوم اشاره میکند و میگوید: در تماسهای مکرر با این شبکه حتی از ارائه یک نشانی برای ارسال نامه کتبی خودداری کردند و متأسفانه چنین سایتی حتی یک نشانی الکترونیکی ندارد.
فروش مجازی کتاب در کنار تمام مزایایی که به همراه داشته، معایب و آسیبهایی را نیز بهدنبال داشته است. بسیاری از افراد سودجو و دلال با راهاندازی سایت فروش کتاب در این زمینه به سودهای خوب و کلانی دست یافتهاند.
وی درباره لزوم ورود وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران به این موضوع میگوید: معتقدم باید در این زمینه دستورالعملی برای فروشگاههای آنلاین کتاب تدوین شود تا هر ناشری که از ارشاد مجوز دارد، بتواند روی سایت خود تنها کتابهای انتشارات خود را بفروشد، نه اینکه همه کتابها را بفروشد. در این دستورالعمل باید قید شود که ناشران مجوزدار میتوانند سایتی برای تبلیغ کتابهای خودشان داشته باشند و از سوی دیگر برای فروشگاههای آنلاین دستورالعمل جداگانهای مانند مدل سایتهای معتبر اینترنتی که اکنون خرید و فروش کتاب انجام میدهند، وجود داشته باشد تا بتوان بر فعالیت آنها نظارت داشت.
وی بر این موضوع تأکید کرد که تشکیل یک واحد کوچک در وزارت ارشاد به نام پلیس نشر یا هر عنوان دیگر که وظیفه مشخص پیگیری سرقتهای کتاب را داشته باشد میتواند به بخش اعظمی از آشفته بازار قاچاق کتاب خاتمه دهد.