فصل جابجایی اجاره نشین‌ها معمولا تابستان است و از دید بسیاری با ورود به پاییز قیمت اجاره‌ها نسبت به تابستان تعدیل انتظار می‌شد، اما امسال به نظر خبری از تعدیل قیمت‌ها نیست و حتی نسبت به تابستان قیمت اجاره‌ها روند افزایشی به خود گرفته است.
بازار مسکن با تقاضای انباشته روبه‌رو شده است ئ اصلی‌ترین دلیل این موضوع آن است که دولت پس از گذشت بیش از یک سال از روی کار آمدن عملا قدمی برای تولید مسکن برنداشته است. نتیجه این امر چیزی جز افزایش تورم در بخش اجاره‌بها نیست. موضوع تا جایی پیش رفته که در ماه‌های جاری این تورم از تمامی تورم‌های دیگر در بازار‌های مختلف پیشی گرفته است. تا زمانی که عرضه و تقاضا در بازار اجاره متعادل نباشد، نمی‌توان انتظار داشت که وضعیت بازار به سوی تعادل حرکت کند.
در حالی که شهریور ماه امسال، به لحاظ تحولات نقطه‌ای بازار اجاره، کمترین میزان رشد اجاره در یک ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل رصد شد، اما رفتار بازار اجاره در مهرماه به لحاظ تحولات ماهانه قیمت، متفاوت از شهریور بود.
شهریور امسال، تورم نقطه‌ای اجاره‌بهای مسکن در شهر تهران (میانگین رشد اجاره‌بها در شهریور ۱۴۰۱ نسبت به شهریور ۱۴۰۰)، حدود ۴۱ درصد بود. این میزان کمترین میزان رشد نقطه‌ای اجاره‌بها از ابتدای سال تاکنون بود. در مهرماه نیز همین میزان رشد نقطه‌ای، یعنی افزایش ۴۱ درصدی اجاره‌بها نسبت به مهر ۱۴۰۰ تکرار شده است، اما روند ماهانه تغییرات اجاره‌بها، شرایط متفاوتی را روایت می‌کند.
ابتدای آبان‌ماه امسال، مرکز آمار ایران در گزارشی درباره وضعیت تورم عمومی، آماری قابل تامل از تورم ماهانه اجاره‌بهای مسکن در کشور منتشر کرد. در شرایطی که در هر ماه به‌طور متوسط تغییرات ماهانه اجاره‌بهای مسکن حول و حوش ۲ تا ۳ درصد بود، در گزارش آبان ماه، بیشترین رشد اجاره‌بها نسبت به ماه‌های قبل ثبت شده بود. در این گزارش، تورم ماهانه شاخص اجاره بها در کشور در مهرماه امسال، ۶ درصد اعلام شده است. این علامت حاکی از بروز رخداد متفاوت تورمی در بازار اجاره مسکن پاییزی بود.
از دید بسیاری از کارشناسان طی چند سال اخیر با افزایش افسارگسیخته قیمت مسکن، خرید خانه برای بسیاری از مردم تبدیل به یک رویا شده است؛ بنابراین در بخش اجاره‌بها شاهد انفجار تقاضا هستیم. این موضوع به دلیل تراز نبودن تقاضا و عرضه در بازار موجب افزایش بیش از پیش اجاره را در بازار فراهم کرده است.»
علاوه بر بحث نامتعادل بودن عرضه و تقاضا در بازار مسکن، کاهش سرمایه‌گذاری در بازار ساخت‌وساز مسکن نیز دلیل دیگر افزایش اجاره است. در همین رابطه کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به اینکه کاهش بی‌سابقه ساخت مسکن در کشور به رکود موجود در این بازار دامن می‌زند، گفت: با توجه به اینکه طی چند سال اخیر قیمت مسکن در تهران با رکود‌های بی‌سابقه روبه رو بوده و به نوعی تاکنون چنین افزایش قیمتی را تجربه کرده است، این موضوع در وضعیت ساخت‌وساز‌ها از دو طریق تاثیر گذاشته است.
از یک سو با توجه به این افزایش قیمت‌ها توان خرید بخش زیادی از جامعه با کاهش روبه رو شده است که این موضوع باعث تعمیق رکود در بازار شده و از سوی دیگر با افزایش قیمت مصالح ساختمانی، دستمزد کارگر و… هزینه تمام‌شده بخش مسکن با رشد بسیاری همراه بود که همین موضوع موجبات آن را فراهم آورده تا بسیاری از‌سازندگان، دیگر از عهده تامین سرمایه برای ساخت‌وساز برنیایند.
به نظر می‌رسد تا زمانی که سرمایه گذاری عظیم در بخش خانه‌های ارزان قیمت صورت نگیرد نمی‌توان منتظر تعدیل قیمت‌ها به نفع مستاجران بود.
