سرویس اقتصاد جوان آنلاین: از سال ۷۲تاکنون دولتها توسعه مناطق آزاد تجاری را به منظور جذب سرمایهگذاری خارجی، تکنولوژی و اشتغال جدید و از همه مهمتر افزایش توان صادراتی و درآمدهای ارزی را در دستور کار خود قرار دادند. در این میان برخی از این مناطق مانند منظقه آزاد چابهار در طول این سالها نتوانست جذابیت زیادی برای خارجیها و صنایع داخلی ایجاد کند. فعالان صنعتی معتقدند، نیروی کار زیاد در تشکیلات اداری منطقه آزاد، بیتوجهی به مشکلات صنایع داخلی در واردکردن به موقع ماشینآلات به دلیل بروز تحریمها و عدم همکاری سیستم بانکی با سرمایهگذاران، این منطقه را به باتلاقی برای سرمایهگذاری تبدیل کرده است.
هدف از ایجاد و توسعه مناطق آزاد، افزایش و توسعه صادرات، ایجاد اشتغال، جذب سرمایهگذاری داخلی و خارجی و انتقال فناوری، افزایش درآمدهای عمومی، افزایش توریسم، ارتقای جایگاه اقتصادی کشور و بهرهمندی از اقتصاد رقابتی است. برای رسیدن به این اهداف، دولت باید زیرساختهای لازم را در این مناطق فراهم کند و با حمایت از صنایع داخلی آنها را در جذب سرمایهگذار خارجی یاری دهد. منطقه آزاد تجاری چابهار که از سال ۷۲ به بهرهبرداری رسیده یکی از مناطقی است که متأسفانه به رغم وعده و وعیدهای مدیران این منطقه آزاد تجاری نتوانسته نقش زیادی در جذب سرمایهگذاری و افزایش ترانزیت از این بند را ایفا کند. برخی صنایع فولادی، موادغذایی و پتروشیمی به دلیل مشکلات موجود بر سر احداث کارخانهها و واحدهای صنعتی، نیمهکاره رها شده یا ماههاست متوقف شدهاند. شهریور سال ۹۶ مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار از ساخت کارخانه سنگ چابهار بزرگترین پروژه خاورمیانه در منطقه آزاد خبر داد و در سفر اسلامی معاون وزیر دفاع به این بندر، این پروژه کلنگزنی شد.
در آن زمان عبدالرحیم کردی از تسهیل در صدور مجوزهای سرمایهگذاری در منطقه آزاد چابهار سخن میگفت و به سرمایهگذاران و صنایع داخلی وعده حمایت میداد. وی در خصوص این پروژه گفت: این کارخانه با سرمایهگذاری مشترک ۳۹ میلیون یورویی شرکت تجارت تات مکران و کمپانی ایتالیایی simec در زمینی به مساحت ۹ هکتار در پیکره هشتم منطقه آزاد چابهار در حال ساخت است. وی از بهرهبرداری فاز نخست این کارخانه در مدت ۲۴ ماه خبر داد و گفت: با راهاندازی کامل این کارخانه زمینه اشتغال بیش از ۸۰۰ نفر به صورت مستقیم وغیرمستقیم فراهم میشود. رئیس هیئتمدیره منطقه آزاد چابهار با بیان اینکه در ساخت این کارخانه از تکنولوژی روز دنیا استفاده میشود، تصریح کرد: ارزش ماشینآلات این کارخانه ۲۰ میلیون یورو است که به صورت فاینانس تأمین میشود. به گفته مدیرعامل ظرفیت تولید کارخانه ۲۰ میلیون یورو است و بازارهای هدف آن به ترتیب کشورهای حوزه خلیجفارس، آسیای میانه، حاشیه اقیانوس هند، روسیه و اروپاست. اکنون ۳ سال و نیم از کلنگزنی این پروژه میگذرد و همچنان هیچ خبری از احداث کارخانه نیست. فقط یک زمین خالی با یک ساختمان اداری کوچک و چند خانواده بلوچ که وظیفه نگهبانی از زمین خالی را دارند.
سپنتا دانشمند، مدیرعامل شرکت تجارت تات مکران درخصوص مشکلات سرمایهگذاری در بندر آزاد چابهار میگوید: شهریور سال ۹۶ همزمان با کلنگزنی احداث کارخانه، در شرایطی که سرمایهگذار خود را برای شروع سولهسازی و ساخت ساختمانها آماده میکرد به یکباره تحریمها جدی شد و مشکلاتی برای واردات ماشینآلاتمان بهوجود آمد و کار به تعویق افتاد. وی میافزاید: با تعویق پروژه منطقه آزاد مجوزهای ما را تعلیق کرد و فاینانس خارجی ما لغو شد. با این اتفاق برای اخذ وام از بانکهای داخلی رایزنی کردیم. در آن زمان این پروژه ۱۴۰میلیارد تومان سرمایهگذاری نیاز داشت که با عقبافتادن طرح هزینهها تصاعدی افزایش مییافت. وی میگوید: به دلیل مشکلات فراوانی که سرمایهگذاران در این منطقه با آن روبهرو هستند بسیاری از پروژهها مانند پتروشیمی نگین و چند کارخانه فولادی نیمهکاره رها شدهاند.
دانشمند از سوءمدیریت، ساختار سنتی مدیریت در این منطقه آزاد گله کرده و میافزاید: به رغم تمام مشکلاتی که در این مدت برای احداث کارخانه بهوجود آمده و رایزنیهایی که با مقامهای بالاتر داشتیم، همچنان معطل تصمیمگیری نهایی مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار هستیم، اگر این سازمان قرارداد سه سال گذشته خود را با سرمایهگذار استمهال کند و اجازه ثبت صورتجلسههای شرکت صادر شود اخذ مجوزها از سر گرفته شده و پروژه کلید میخورد. وی با تأکید براینکه هزینههای احداث کارخانه نسبت به سه سال گذشته چندین برابر افزایش یافته است، میگوید: از آنجا که این کارخانه سنگ محصولاتش صادراتی است در صورت حمایت از سوی منطقه آزاد، در کمتر از سه سال میتواند به قطب صادرات سنگ خاورمیانه تبدیل شود.