سرویس اقتصادی جوان آنلاین: این میدان که در سال ۱۳۷۶ برنامه توسعه آن در دست بررسی و تصمیمگیری قرار داشت، بارها دستخوش تغییر پیمانکاران شده و این روزها دارای چنان شلختگی است که در یک بنبست قرار گرفته است. از دهه ۷۰ که کار توسعه این میدان به شرکت اینپکس ژاپن، شرکت نیکو، شرکت سیانپیسی، شرکت مهندسی و توسعه نفت و ... سپرده شد، ظرفیت تولید این میدان حدود ۱۲۰ هزار بشکه بود، در حالی که طبق برنامهریزیهای انجام شده، قرار بود ظرفیت تولید آزادگان جنوبی ۶۰۰ هزار بشکه در روز باشد.
سال ۹۳ وقتی وزارت نفت، چینیها را از آزادگان جنوبی اخراج کرد، خودش توسعه این میدان را از طریق حفر دهها حلقه چاه در دست گرفت که عدم برنامهریزی درست و منطقی برای توسعه این میدان، اگرچه میزان تولید را افزایش داد، ولی هیچگاه به هدف خود، یعنی تولید ۳۲۰ هزار بشکه در روز نرسید.
قرار بود توسعه این میدان در قالب قراردادهای جدید توسعهای ملقب به IPC به شرکتهای خارجی واگذار شود که با شکست این مدل قراردادی و نیامدن شرکتهای خارجی، وزارت نفت این پروژه را خرد کرد و در مرحله نخست در اردیبهشت ۹۸ قرارداد مدیریت پیمان (MC) این میدان را به شرکت پتروپارس سپرد.
با افزایش انتقادات به وزارت نفت بابت تأخیر در توسعه این میدان بکر، وزارت نفت امتیاز دیگری به پتروپارس داد و این شرکت را تبدیل به پیمانکار عمومی (GC) کرد. این قرارداد وقتی امضا شد، برخی کارشناسان معتقد بودند مهمترین بخش کار این شرکت ایرانی تعیین تکلیف پیمانکارانی است که پیش از پتروپارس در این میدان کار و هزینه کردهاند و حالا پولشان را میخواهند.
بر اساس اطلاعات به دست آمده، پتروپارس حاضر به پذیرفتن تعیین تکلیف وضعیت گذشته پیمانکاران آزادگان جنوبی نیست و معتقد است نمیخواهد خود را درگیر پروژهها و ادعاهایی کند که پیمانکاران در دوره گذشته داشتند. این در حالی است که شرکت متن به عنوان کارفرمای پروژه تمایل زیادی به تفویض این اختیار به پتروپارسیها دارد. اکنون پتروپارس به نوعی خود را گرفتار در این قرارداد پرابهام و حجیم میبیند و نمیخواهد زیر بار کلیمهای اختلاف هزینه تمام شده و پیشبینی شده) پیمانکارانی مانند شرکتهای ملی حفاری، تدبیر پترو انرژی و... که عموماً مربوط به زمان پیش از حضور پتروپارس در میدان هستند، برود.
آنطور که مهر در گزارش خود نوشته است، مدیران پتروپارس که فکر نمیکردند روزی گرفتار عجیبترین میدان نفتی ایران شوند، حالا در مسیر دیگری به دنبال چانهزنی با وزارت نفت هستند تا قرارداد GC خود را تبدیل به قراردادهای IPC کنند و این میدان را با اختیارات کامل از آن خود کنند که البته در این مسیر رقبای جدی مانند شرکتهای پاسارگاد، اویک و پرشیا را در کنار خود میبینند. موضوعی که با توجه به برنامه جدید وزارت نفت برای غرب کارون حداقل در روزهای باقیمانده از عمر این دولت کمی سخت به نظر میرسد.
این در شرایطی است که وزارت نفت در حال بررسی طرح خطرناکی است که بر اساس آن، میدان آزادگان جنوبی به دو میدان آزادگان جنوبی و آزادگان مرکزی تقسیم میشود که بخش مرکزی آن، مجموع بخش شمالی آزادگان جنوبی و بخش جنوبی آزادگان شمالی است.
با این تقسیمبندی، قرار است قراردادهای توسعه این سه میدان با برخی شرکـتهای ایرانی به صورت ترک تشریفات امضا شود که البته مشکل قانونی ندارد، اما سؤال اینجاست که هفت سال بلاتکلیفی این میدان از چه چیزی نشئت میگیرد و چرا در ماههای پایانی دولت قرار است با یک ابداع خطرناک، برخی شرکتها قراردادهای جذابی ببندند.
«جوان» پیشتر در این باره نوشته بود: در این طرح، سه میدان میان سه کنسرسیوم فرعی توسعه مییابد که یک تقسیمکار بینظیر برای سال پایانی دولت است و دولت بعد فارغ از اینکه وابسته به کدام جریان سیاسی باشد، مجبور به اجرای قراردادهایی است که در حال نهایی شدن هستند. سردرگمی وزارت نفت و وزیری که با تصمیمات وحشتناک طی ۱۵ سال وزارت خود، آزادگان جنوبی را به نابودی کشانده، حالا با ایده دیگری که حافظ منافع جریانی خاص است و برای همراه کردن نهادهای نظارتی، شرکتهای وابسته به نهادهای انقلابی را هم با زیرکی به میان کشانده است، ولی بخش اصلی کار به شرکتهای خودمانی داده میشود.