«چه پیام‌رسانی دارید؟» این نخستین سؤالی بود که کاربران پیام‌رسان‌های متعدد وطنی برای انتقال پیام از یکدیگر می‌پرسیدند؛ موضوعی که اصل ماجرای ارتباطات را دچار اختلال می‌کرد و به چالشی برای کاربران تبدیل شده‌بود، به گونه‌ای که خیلی وقت‌ها برای برقرار ارتباط و ارسال پیام ناگزیر بودیم همه شش، هفت پیام‌رسان داخلی را روی گوشی تلفن همراهمان داشته‌باشیم تا بتوانیم با دوستان، همکاران و اقوام ارتباط پیامی داشته‌باشیم. حالا با اتصال چهار پیام‌رسان بله، ایتا، گپ و آیگپ به یکدیگر به این معنی است که کاربران هر یک از آن‌ها می‌توانند به مخاطبان خود در سه سکوی دیگر پیام ارسال کنند. با اجرای این طرح ۳۵ میلیون کاربر یکتا در پیام‌رسان‌های ایرانی حضور خواهند داشت.
بله، ایتا، گپ و آیگپ، سروش، سروش پلاس و روبیکا مشهورترین پیام‌رسان‌های داخلی هستند که طی یکی دو سال اخیر مخاطبان زیادی پیدا کردند. با تمام این‌ها تعدد پیام‌رسان‌های داخلی خودش به مهم‌ترین چالش برای کاربران تبدیل شده‌بود، چراکه هر کس یک، دو تا نهایتاً سه پیام‌رسان روی گوشی تلفن همراهش داشت و خیلی وقت‌ها افرادی که می‌خواستند با هم پیام رد و بدل کنند، هر دو در یک پیام‌رسان مشترک عضو نبودند و همین مسئله خودش به چالشی بزرگ تبدیل و موجب سردرگمی آن‌ها شده‌بود. بر همین اساس، کاربران این پیام‌رسان‌ها خواستار ادغام آن‌ها با یکدیگر یا راهکار دیگری برای حل مشکل این تعدد شدند و حالا طرح اتصال پیام‌رسان‌ها به یکدیگر کلید خورد؛ طرحی که البته وزیر ارتباطات وعده اجرایی شدنش را برای دهه فجر داده‌بود، اما حالا با تأخیرآغاز شده‌است. طبق وعده زارع‌پور، دو پیام‌رسان دیگر سروش پلاس و روبیکا هم در آینده به این جمع اضافه خواهند شد تا کاربران آن‌ها هم امکان ارسال پیام به مخاطبان خود را در دیگر پیام‌رسان‌های بومی داشته‌باشند.
استقبال از اتصال متقابل پیام‌رسان‌ها
کاربران چهار پیام‌رسان ایتا، بله، گپ و آیگپ می‌توانند علاوه بر تبادل پیام، انواع مختلف فایل را هم برای یکدیگر ارسال کنند. در این روش نیاز به نصب هیچ نرم‌افزار دیگری وجود ندارد و پیام‌رسان دیگری هم ایجاد نشده‌است، صرفاً و صرفاً یک قابلیت به پیام‌رسان‌های داخلی اضافه شده‌است. به زبان ساده‌تر، هم معماری شبکه و هم سیاست‌های کلی پیام‌رسان‌ها هیچ‌گونه تغییری نکرده و تنها یک قابلیت جدید به پیام‌رسان‌های مشارکت‌کننده در این طرح اضافه شده و سایر سرویس‌های آن‌ها مثل تماس صوتی و تصویری، پخش زنده و فروشگاه‌های اینترنتی مطابق گذشته به فعالیت خود ادامه داده و مشتریان خود را حفظ خواهند کرد. سیاست‌های کلان و طرح تجاری که قبلاً هر شرکت برای ادامه مسیر خود ترسیم کرده‌است نیز کماکان به قوت خود باقی است. به گفته عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در چند روزی که از اتصال متقابل پیام‌رسان‌های ایرانی می‌گذرد، چند صدهزار کاربر از آن استفاده کرده‌اند. وی تأکید می‌کند: «پیام‌رسان‌های ما امروز بیش از ۳۵ میلیون کاربر یکتای فعال دارند و روزانه چندده‌هزار کاربر به صورت ماهانه به آن‌ها افزوده می‌شود.»
فعالسازی قابلیت اتصال بین پیام‌رسان‌ها
اگر شما هم مشتری یکی از این پیام‌رسان‌ها هستید و می‌خواهید از این قابلیت‌ها استفاده کنید می‌توانید این قابلیت را به سادگی روی پیام‌رسان خود فعال کنید. بدین منظور پس از بروزرسانی پیام‌رسان خود به آخرین نسخه، وارد حساب کاربری خود شوید. سپس از بخش تنظیمات پیام‌رسان وارد بخش امنیت و حریم خصوصی شده و گزینه ارتباط با سایر پیام‌رسان‌های ایرانی را فعال کنید. با این اقدام قابلیت «اتصال متقابل» فعال می‌شود و می‌توانید در لیست مخاطبان خود که همین امکان را در پیام‌رسان خود فعال کرده‌باشند، علاوه بر تبادل پیام متنی، انواع فایل‌ها را نیز رد و بدل کنید. برای استفاده از این قابلیت، با جست‌وجوی نام مخاطب مورد نظر و کلیک روی «آیکن بی‌نهایت» می‌توانید ببینید مخاطبان شما عضو کدام یک از پیام‌رسان‌های بومی هستند. سپس از بین پیام‌رسان‌های مقصد، پیام‌رسان مد‌نظرتان را انتخاب و پیام را ارسال کنید. استفاده از این قابلیت هزینه‌ای برای کاربران نخواهد داشت، کاربران تنها مانند قبل هزینه ترافیک اینترنت مصرفی خود را بر اساس میزان استفاده از اینترنت پرداخت خواهند کرد.
سایر قابلیت‌ها و امکانات
استفاده از این قابلیت برای کاربران اختیاری است، کاربر برای فعالسازی این قابلیت باید به بخش تنظیمات پیام‌رسان مراجعه و آن را فعال کند، بنابراین تا زمانی که خود کاربر این کار را انجام ندهد، این قابلیت فعال نخواهد شد، به زبان ساده این قابلیت به‌صورت پیش‌فرض برای کاربران فعال نیست.
در این فاز فعلاً امکان تشکیل گروه و کانال بین پیام‌رسان‌های مختلف وجود ندارد، اما قرار است در برنامه فاز بعدی این امکان هم اجرایی شود. این پروتکل خللی را در سرویس‌دهی سایر قابلیت پیام‌رسان‌ها به همراه نخواهد داشت و تنها به عنوان یک قابلیت جدید اضافه خواهد شد. همچنین در ابتدای این پروژه، امکان برقراری تماس صوتی و تصویری بین پیام‌رسان‌های مختلف فراهم نیست، اما ممکن است در ادامه با توجه به استقبال و تقاضای کاربران این امکان نیز اضافه شود. درباره امنیت پیام‌ها هم باید گفت پیام‌های مبادله شده بین سرور‌های پیام‌رسان‌ها با استفاده از آخرین فناوری‌های موجود به صورت رمزنگاری مبدأ به مقصد (end to end encryption) رمزنگاری شده و عملاً امکان رمزگشایی آن‌ها در طول مسیر وجود ندارد.
اولویت پیام
اگر فردی همزمان آیگپ، گپ، بله و ایتا داشته باشد، اولویت پیام وارده از مخاطب از طریق اینترکانکشن با کدام پیام‌رسان است؟
در پاسخ به این سؤال باید گفت سازوکار ارسال پیام به نحوی است که فرستنده انتخاب می‌کند که گیرنده در کدام پیام‌رسان پیام خود را دریافت کند. هنگام ارسال پیام از سمت فرستنده، انتخاب پیام‌رسان مقصد توسط فرستنده صورت می‌پذیرد. به عنوان مثال شما می‌توانید از پیام‌رسان بله به هر یک از سه پیام‌رسان دیگری که مخاطب مورد نظرتان در آن عضو است، پیام ارسال کنید.
ایران اولین کشور در اجرای طرح اتصال پیام‌رسان‌ها
اگر این طرح خوب است، چرا پیام‌رسان‌های بزرگی مثل واتساپ و تلگرام آن را اجرا نکرده‌اند یا درکشور‌های توسعه یافته هنوز اجرا نشده‌است؟ این سؤالی است که برای شبهه‌افکنی درباره این طرح مطرح می‌شود.
این در حالی است که اتحادیه اروپا نیز الزام اتصال پیام‌رسان‌های بزرگ با پیام‌رسان‌های بومی خود را در بخشی از قانون بازار‌های دیجیتال (DMA) در سال ۲۰۲۲ تصویب کرده‌است، بر همین اساس، پیام‌رسان‌های بزرگ فعال در اروپا از سال ۲۰۲۳ میلادی مکلف به پیاده‌سازی امکان اتصال متقابل با پیام‌رسان‌های کوچک‌تر هستند. وزیر ارتباطات هم در پاسخ به این ابهام اینگونه توضیح می‌دهد: «در این مدت برخی هجمه‌هایی علیه اتصال متقابل شکل گرفته‌است در حالی که اگر این کار را اروپاییان انجام می‌دادند همین افراد از آن تعریف می‌کردند، اما این کار بزرگی است که توسط جوانان ما انجام‌شده و جزو کار‌های بزرگ در این صنعت است. اتصال متقابل پیام‌رسان‌ها به یکدیگر کاری است که در سال ۲۰۲۴ باید توسط پیام‌رسان‌های بزرگ دنیا انجام شود و ما این کار را قبل از این تاریخ به مرحله اجرا درآورده‌ایم.» زارع‌پور می‌افزاید: «این مسیر را دنیا با اولویت دادن به پیام‌رسان‌های بومی خود انجام می‌دهد. در آینده نزدیک کشوری که از خودش دارایی دیجیتال نداشته باشد، از نقشه دنیا حذف می‌شود. این راهی نیست که ما فقط به سمت آن حرکت کرده‌باشیم، اما اولین کشوری هستیم که آن را به صورت عملیاتی توسط نخبگان کشور و زیر نظر وزارت ارتباطات به عنوان تنظیم‌گر، پیاده‌سازی کردیم.»
