جوان آنلاین: رژیم صهیونیستی بعد از دو سال و دو روز جنگ، سحرگاه پنج‌شنبه در شرم‌الشیخ مصر برای پایان دادن به جنگ با حماس توافق کرد؛ توافقی که باعث شد از حوالی ساعت ۲ و ۳۰ سحرگاه جمعه، حملات به غزه تمام شود. دو طرف توافق کرده‌اند که حدود ۲۰ اسیر زنده مانده اسرائیلی و اجساد اسیران کشته شده را با حدود ۲ هزار زندانی فلسطینی مبادله کنند. حماس می‌گوید که از رئیس‌جمهور امریکا و میانجیگران بین‌المللی تضمین گرفته که اسرائیل به آتش‌بس دائم پایبند خواهد ماند، تحولی که البته، چون وچرا‌های زیادی دارد ولی اگر اتفاق بیفتد، به معنای پایان نزدیک به ۷۴۰ روز جنگ علیه باریکه ۳۶۳ کیلومترمربعی غزه خواهد بود و زمینه‌ای خواهد شد تا بعد از کشتار بیش از ۶۷ هزار نفر، مراحل بعدی از جمله خروج کامل سربازان اسرائیلی از باریکه نیز اتفاق بیفتد. نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی گفته بود بدون نابودی تام و تمام حماس به جنگ پایان نخواهد داد، ولی حالا بعد از دو سال جنگ در برابر فشار وجدان بین‌المللی، که اوج آن خروج رهبران ده‌ها کشور حین سخنرانی بنیامین نتانیاهو در مجمع عمومی بود، تن به پایان جنگ داد. بماند که فلسطینیان پس از دو سال مقاومت تاریخی، با شادی در خیابان‌های غزه، غلبه روح زندگی را به دوسال وحشی‌گری به نمایش گذاشتند.
تنها ساعاتی بعد از توافق و شروع آتش‌بس در غزه، ده‌هاهزار فلسطینی در امتداد خیابان معروف الرشید در نوار غزه و همچنین خیابان صلاح‌الدین، شروع به بازگشتن به خانه‌های خود از مناطق جنوبی و مرکزی به شمال کردند. بعضی از شهروندان غزه‌ای گفته‌اند که از زمان جنگ در اکتبر ۲۰۲۳ تا کنون، دو یا سه بار بی‌خانمان و جابه‌جا شده‌اند، اما بیشتر آنها مصرند که حتی اگر خانه شان خراب هم شده باشد، به محل زندگی خود بازخواهند گشت. در حالی که تصاویر تأمل برانگیزی از شادی کودکان و بزرگسالان با موسیقی‌های حماسی منتشر شده، واکنش یک کودک فلسطینی در حالی که می‌گوید «هیچ‌کس مثل مردم غزه نیست؛ ما قدرتمندیم»، نشانه‌ای جدی از حس و حال روحی فلسطینیان در پایان دو سال جنگ به نمایش می‌گذارد. بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی تا همین اواخر اصرار داشت که «بدون نابودی حماس به جنگ غزه پایان نخواهم داد»، اما او روز پنج‌شنبه در ازای یک توافق که بر اساس طرح دونالد ترامپ رئیس‌جمهور امریکا به وجود آمده، دست‌کم روی کاغذ به اتمام جنگ تن داد. تنها چند روز قبل از توافق نهم اکتبر ۲۰۲۵، او عبارت «نابودی حکومت حماس» را جایگزین عبارت معروف «نابودی حماس» کرد تا راه برون‌رفتی از بن‌بست خودساخته‌ای ایجاد کند که از آغاز جنگ ایجاد کرده بود. نخست وزیر رژیم صهیونیستی حالا که با مخالفت جدی دست‌راستی‌های افراطی کابینه خود از جمله «ایتمار بن‌گویر» وزیر امنیت داخلی و «بزالل اسموتریچ» وزیر دارایی، روبه‌رو شده که همچنان بر انحلال حماس مصرند، آزادی اسرای فلسطینی را مغایر با اهداف اولیه جنگ می‌دانند و در رأی‌گیری روز پنج‌شنبه، به توافق رأی منفی دادند، در یک سخنرانی به رهبران اپوزیسیون گفته که تصمیم فعلی برای آینده اسرائیل بسیار بد است، اما «گزینه دیگری باقی نمانده است». نتانیاهو دیروز هم گفت: «اسرائیل همچنان با چالش‌های بزرگی در منطقه روبه‌رو است.»
روز جمعه همزمان با شروع عقب‌نشینی نظامیان اسرائیلی از بخش‌هایی از نوار غزه در اولین مرحله اجرای آتش‌بس، افراد مسلح حماس، مسلح به تفنگ و با ماسک در مکان‌های عمومی حاضر شده‌اند، تحولی که به گفته باربارا پلت آشر، خبرنگاربی‌بی‌سی، این مردان مسلح «به بنیامین نتانیاهو یادآوری می‌کنند که برخلاف وعده‌اش نتوانست حماس را نابود کند». یک سخنگوی حماس دیروز به شبکه العربیه گفت: «سلاح حماس سلاح شرعی برای دفاع از فلسطینی‌هاست. ما با تمام طرف‌ها برای تضمین ادامه آتش‌بس همکاری خواهیم کرد. مذاکراتی با میانجی‌ها برای بررسی بقیه بند‌های طرح ترامپ داریم.»
جزئیات توافق
بر اساس توافقی که پنج‌شنبه عصر به تصویب کابینه رژیم صهیونیستی رسید و از حوالی ساعت ۲ و نیم سحرگاه جمعه اجرای آن شروع شد، طرفین متعهد شده‌اند که با آزاد کردن همه اسرا، عملیات نظامی را متوقف و مرحله‌ای انتقالی را در نوار غزه آغاز کنند. حماس موظف شده در ۷۲ساعت پس از اجرایی شدن توافق، همه اطلاعات موجود درباره کشته‌شدگان را به سازوکار بین‌المللی ویژه‌ای که با مشارکت قطر، مصر، ترکیه و احتمالاً صلیب سرخ جهانی تشکیل می‌شود، ارائه دهد. همچنین قرار است طبق توافق، حماس ظرف همین مدت، اسرای اسرائیلی را که گمان می‌رود حدود ۲۰ نفر از آنها زنده باشند، آزاد کند و بقایای اسرای دیگر را نیز تحویل اسرائیل بدهد. در مقابل، قرار است حدود ۲ هزار زندانی فلسطینی، از جمله ۲۵۰ نفر که اسرائیل آنها را به حبس‌های طولانی مدت محکوم کرده، آزاد شوند. با این حال، ظاهراً اسرائیلی‌ها نمی‌خواهند شماری از اسرای حماس را آزاد کنند. «شوش پدروسیان» سخنگوی کابینه رژیم صهیونیستی روز پنج‌شنبه در جمع خبرنگاران گفت اسرائیل قصد ندارد در چارچوب توافق به دست آمده با جنبش حماس برای آزادسازی اسرای صهیونیستی از غزه در مقابل آزادی زندانیان فلسطینی، مروان البرغوثی، رهبر جنبش فتح را آزاد کند. همچنین منابع خبری اسرائیلی گزارش دادند در چارچوب توافق اخیر بر اساس طرح ترامپ، پیکر یحیی السنوار و برادرش محمد السنوار تحویل حماس داده نمی‌شود. روزنامه یدیعوت آحارونوت نیز اطلاعات شش فرمانده فلسطینی را منتشر کرده که اسرائیل می‌گوید آنها را آزاد نخواهد کرد. مروان البرغوثی، احمد سعدات، عباس السید، ابراهیم حامد، عبدالله البرغوثی و حسن سلامه در این فهرست هستند.
همچنین طبق توافق، نیرو‌های رژیم صهیونیستی به مواضع جدید خود عقب‌نشینی خواهند کرد. از دیروز ویدئو‌های مختلفی درباره عقب‌نشینی ارتش رژیم صهیونیستی از نوار غره منتشر شده و سخنگوی جنبش حماس هم گفته که توافق آتش‌بس وارد مرحله اجرایی شده و عقب‌نشینی ارتش اسرائیل را طبق توافق زیر نظر داریم. مطابق با توافق همچنین انتظار می‌رود کمک‌های موردنیاز به شدت افزایش یابد، کامیون‌های حامل کمک‌های بشردوستانه از طریق محور‌های صلاح‌الدین و الرشید منتقل خواهند شد و روزانه ۶۰۰ کامیون حامل کمک‌های بشردوستانه وارد نوار غزه خواهد شد. به گفته سخنگوی «آنروا»، اهالی غزه به همه چیز نیاز دارند و ۶ هزار کامیون کمک آماده ورود است.
ابعاد مبهم توافق
با وجود توافق طرفین برای پایان جنگ، هنوز دقیقاً مشخص نیست که نیرو‌های اسرائیلی قرار است از چه مقدار از غزه خارج شوند که البته این نیز جزو موارد مبهم و البته چالش‌برانگیز توافق است. ظاهراً زمانبندی خروج نیز به مذاکرات بعدی موکول شده است. همچنین مشخص نیست که آیا توافقی بر سر خلع سلاح حماس که رژیم صهیونیستی بر آن اصرار داشت، انجام شده یا نه؟ روزنامه گاردین دیروز در این باره نوشته: «بعید به نظر می‌رسد که حماس و شبه‌نظامیان آن در غزه، همان‌طور که طرح ۲۰ ماده‌ای ترامپ مشخص کرده است، عفو عمومی را بپذیرند یا به تبعید بروند.» به علاوه هنوز معلوم نیست که وضعیت اداره غزه بعد از پایان جنگ به چه شکلی خواهد بود. این سه موضوع دست‌کم در وضعیت مبهم کنونی مسائلی هستند که می‌توانند زمینه‌ساز اختلاف شده و به درگیری مجدد دو طرف منجر شوند. هرچند ناظران بین‌المللی احتمال شروع مجدد جنگ به شکلی که طی دو سال گذشته جریان داشته را اندک می‌دانند. گاردین روز جمعه نوشت چندین مسیر بالقوه وجود دارد که می‌تواند منجر به درگیری مجدد شود، اما بعید به نظر می‌رسد که بازگشت سریع به خصومت‌ها وجود داشته باشد. مقامات جنبش حماس روز پنج‌شنبه و دیروز با موضع‌گیری پی‌درپی اعلام کردند که امریکا و میانجیان بین‌المللی تضمین توقف جنگ را ارائه کرده‌اند و تأکید کرده که اعتبار دولت امریکا در معرض آزمایش قرار دارد، زیرا پایبندی کابینه «نتانیاهو» به آتش‌بس را تضمین کرده است. «عبدالرحمن شدید» از رهبران جنبش حماس روز پنج‌شنبه گفته بود که حماس از ترامپ و کشور‌های ضامن خواسته است اجرای کامل آتش‌بس توسط اسرائیل را تضمین کنند. آکسیوس هم نوشت: دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا قول داده مانع نقض آتش‌بس غزه توسط اسرائیل شود تا توافق صلح نهایی شود و این تضمین حماس را به پذیرش توافق ترغیب کرد. دونالد ترامپ هنوز به طور رسمی ارائه چنین تضمینی را تأیید نکرده و صرفاً گفته که ما آزادی تمام گروگان‌های باقی‌مانده را تضمین کردیم و آنها باید دوشنبه یا سه‌شنبه آزاد شوند.
تغییر نگاه بین‌المللی به فلسطین
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا روز پنج‌شنبه در دیدار با رئیس‌جمهور فنلاند در کاخ سفید تاریخ سفر خود به خاورمیانه را اعلام کرد و افزود که برای «امضای رسمی» بخشی از توافق آتش‌بس بین حماس و اسرائیل به مصر سفر خواهد کرد. وزیر امور خارجه آلمان خواستار صدور قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد برای حمایت از طرح دونالد ترامپ رئیس‌جمهور امریکا در غزه و تضمین اجرای موفقیت‌آمیز آن شد و تأکید کرد که فرانسه و شرکای آن در حال برنامه‌ریزی برای ایجاد یک نیروی امنیتی بین‌المللی برای کمک به تضمین صلح پایدار در نوار غزه هستند. امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه نیز در سخنانی گفته که توافق غزه باید امکان آتش‌بس دائمی، بازگشت اسرا و افزایش فوری کمک‌های بشردوستانه به فلسطینی‌ها در غزه را فراهم کند. وی به زبان فرانسوی گفت: منافع مردم فلسطین برای پایان دادن به این جنگ آشکار است، زیرا صد‌ها هزار زخمی قابل درمان نیستند و ده‌ها هزار قربانی منتظرند تا توسط عزیزان‌شان دفن شوند. ماکرون افزود که جهان باید به ۲ میلیون فلسطینی اجازه دهد تا «کرامت زندگی و اساسی‌ترین امنیت را در زمین سوخته غزه» به دست آورند، لحنی که نشان می‌دهد دو سال جنگ در غزه، چگونه مواضع رهبران جهانی به مسئله فلسطین را دگرگون کرده است. رئیس‌جمهور فرانسه ادامه داد: افزایش شهرک‌سازی‌های اسرائیل در کرانه باختری اشغالی، «تهدیدی وجودی» برای کشور فلسطین است. وزارت خارجه چین در بیانیه‌ای اعلام کرد: ما به تحقق آتش‌بس دائم در غزه و کاهش تنش در منطقه امیدوار و به انجام تمام تلاش‌ها برای ایجاد راه‌حل عادلانه برای مسئله فلسطین و تحقق ثبات در خاورمیانه پایبند هستیم. طبق گزارش الجزیره، وزارت خارجه چین تأکید کرد: ما به راه‌حل دو دولت احترام می‌گذاریم و باید فلسطینی‌ها خودشان حکمرانی را به دست بگیرند. میدل‌ایست‌آی نوشت مهم‌ترین دستاورد این توافق، شکست طرح بنیامین نتانیاهو برای نابودی مقاومت و تخلیه اجباری غزه است؛ طرحی که با حمایت جناح تندرو موسوم به «صهیونیسم دینی» دنبال می‌شد. دو سال نسل‌کشی چهره واقعی اسرائیل را در برابر جهانیان آشکار کرده و صهیونیسم بیش از هر زمان دیگر به عنوان پروژه‌ای برتری‌طلب و استعمارگر شناخته شده است. «الجزیره» در گزارشی به ارزیابی محافل تحلیلی رژیم صهیونیستی از توافق آتش‌بس در نوار غزه پرداخت و گفت: با وجود استقبال رسمی محتاطانه تل‌آویو، نوعی احساس ناامیدی بر محافل سیاسی و نظامی اسرائیل سایه افکنده است زیرا این توافق، جنگ را بدون دستیابی به هیچ یک از اهداف اعلام شده آن پایان داد. براساس ارزیابی‌های این محافل، نتیجه واقعی این بود که تل‌آویو طولانی‌ترین و خشونت‌آمیزترین جنگ را در نوار غزه انجام داد، اما از آن، از نظر سیاسی ضعیف‌تر و در سطح بین‌المللی منزوی‌تر بیرون آمد.
