جوان آنلاین: خلیج فارس در گذشته‌های دور، زمانی که کشور‌های امروز حاشیه خلیج فارس اغلب جزوی از خاک ایران بودند، به طور کلی توسط خاک ایران محصور می‌شد. اما بعد از گذشت حدود ۲ هزار سال، امروز خلیج فارس سواحل متعددی در کشور‌های ایران، عربستان، کویت، بحرین، امارات، قطر و عمان دارد.
در بین این ۷ کشور، ایران طولانی‌ترین خط ساحلی و مرز آبی را با خلیج فارس دارد به طوری که طول مرز آبی کشور ایران با خلیج‌فارس، با احتساب جزایر در حدود ۱۸۰۰ کیلومتر و بدون احتساب جزایر در حدود ۱۴۰۰ کیلومتر است.
خلیج فارس که از غرب و شمال و جنوب به کشور‌های ذکر شده محصور است، در قسمت شرقی با تنگه هرمز به دریای عمان و از ان طریق به آب‌های ازاد راه دارد. این به معنای نامنتهی بودن ذخایر آبی خلیج فارس است.
یک عقب ماندگی تاریخی در ایجاد زیرساخت‌های شیرین سازی آب دریا
دریا‌ها یکی از منابع غیرمتعارف تأمین آب برای شرب، کشاورزی و صنعت محسوب می‌شوند و برای استفاده از این منبع نامنتهی آب، دستگاه‌های آب شیرین کن اختراع شده‌اند. تاریخ استفاده از دستگاه‌های آب شیرین کن به دهه ۵۰ میلادی بازمی گردد.
در نمودار بالا روند رشد سالانه شیرین سازی آب دریا با نصب تجهیزات اب شیرین کن نشان داده شده است. همانطور که مشخص است جهان از دهه ۵۰ میلادی به سراغ شیرین سازی آب دریا به عنوان یک منبع غیرمتعارف تأمین آب رفت. نمودار بالایی مربوط به روند توسعه آب شیرین کن‌ها در جهان است که این ظرفیت تا سال ۲۰۰۰ به حدود ۴۵ میلیون مترمکعب در روز رسیده بود. نمودار میانی مربوط به ظرفیت نصب شده آب شیرین کن‌ها در منطقه خاورمیانه و شمال افریقا است و نمودار پایینی مربوط به ظرفیت اب شیرین کن‌های کشور‌های GCC (عربستان، کویت، بحرین، قطر، امارات و عمان) است.
این ظرفیت در طی سال‌های بعد نیز به رشد خود ادامه داده به طوری که اکنون روزانه ۹۰ میلیون مترمکعب آب دریا شیرین سازی می‌شود که نیمی از آن در منطقه شمال فریقا و خاورمیانه است. عربستان سعودی، امریکا، امارات و کویت بزرگترین ظرفیت آب شیرین‌ها را در جهان در اختیار دارند. تاریخ ورود این کشور‌ها به بحث شیرین سازی آب دریا به دهه ۱۹۶۰ میلادی یعنی حدود ۵۰ سال پیش می‌رسد، اما با ظرفیت‌های کم شروع کرده‌اند و در طی ۲۰ سال اخیر ظرفیت خود را در این بخش به سرعت افزایش داده‌اند.
در منطقه‌ای قرار داریم که بیشترین استفاده از آب دریا می‌شود
در شکل بالا سهم هر منطقه از جهان در واحد‌های نصب شده آب شیرین کن و شیرین سازی آب دریا نشان داده شده است. منطقه MENA که شمال آفریقا و خاورمیانه را شامل می‌شود با ۴۶.۷ درصد، بیشترین سهم را از شیرین سازی آب دریا دارد. در واقع ۴۶.۷ درصد از آب شیرین کن‌های جهان در سواحل خلیج فارس، دریای سرخ و جنوب مدیترانه نصب شده‌اند.
خلیج فارس نیز مقصد بسیاری از دستگاه‌های آب شیرین کن دنیا شده و کشور‌های حاشیه خلیج فارس، روزانه و به صورت مستمر از منابع آب شور آن برداشت کرده، شیرین سازی می‌کنند و در بخش‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌دهند.
بزرگترین پروژه آب شیرین کن جهان که Ras Al-Khair نام دارد در خلیج فارس نصب شده است. این پروژه که در آوریل سال ۲۰۱۴ به مدار بهره برداری وارد شده و روزانه ۱ میلیون و ۲۵ هزار مترمکعب آب خلیج فارس را شیرین سازی می‌کند، متعلق به عربستان است.
در حال حاضر روزانه از مجموع ۹۰ میلیون مترمکعب شیرین سازی آب دریا در جهان، حدود ۲۲ میلیون مترمکعب شیرین سازی آب دریا در خلیج فارس انجام می‌شود که سهم ایران از این مقدار تنها ۲۰۰ هزار مترمکعب است. سهم تقریبا یک درصدی ایران از شیرین سازی آب خلیج فارس در صورت تکمیل پروژه‌های نیمه تمام در این بخش به ۴۵۰ هزار مترمکعب یعنی حدود ۲ درصد خواهد رسید.
