جوان آنلاین: در عصر حاضر، دستیابی به توسعه پایدار بدون مشارکت فعال زنان در تمامی عرصهها اعم از اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و خانوادگی امکانپذیر نیست. توسعه مجموعه تحولاتی است که باید در تمام ابعاد جامعه اتفاق بیفتد. اصطلاح توسعه به صورت فراگیر پس از جنگ جهانی دوم مطرح شد و در لغت به معنای خروج از لفاف است. در نظریه نوسازی لفاف همان جامعه سنتی و فرهنگ و ارزشهای مربوط به آن است که جوامع برای متحولشدن باید از آن مرحله عبور کنند.
زنان که نیمی از جمعیت یک کشور را تشکیل میدهند در وابستگی یا توسعه یک کشور نقش اساسی دارند و باید نقش زنان را در موارد گوناگون توسعه فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در کشور مورد بررسی قرار داد تا بتوانیم با حفظ هویت (ایرانی- اسلامی) خود به توسعه پایدار برسیم. یکی از ابعاد مهم توسعه به ویژه توسعه اقتصادی و اجتماعی در جوامع امروز توسعه موقعیت زنان شناخته شده است. زن باید مفهوم توسعه را در زندگی اجتماعی ترویج کند و زمینه مناسبی را برای فعالیت آزادانه به وجود آورد و نشان دهد میتواند در روند توسعه در زمینه فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی سهم داشته باشد.
رهبر معظم انقلاب در بیانات خود اشاره میکنند که: زنان باید مادر و همسر خوبی باشند و هم در فعالیت اجتماعی شرکت کنند. فاطمه زهرا (س) و زینب کبری (س) مظهر جمع بین شئون مختلف بودند. (۵/۵/۱۳۸۴)
در آیه ۱۳ سوره رعد اینگونه آورده شده است: (ان الله لا یغیر ما بقوم حتی یغیروا ما بانفسهم): همانا خداوند سرنوشت قومی را تغییر نمیدهد، مگر آنکه آنان وضع خودشان را تغییر دهند.
در این آیه اشاره شده است که برای تغییر در امورات به سمت پیشرفت و توسعه هر قوم (کشور) باید تمام ملت در راستای این تغییر تلاش کنند.
در کتاب جامعهشناسی توسعه نوشته شهربانو چتری اینگونه به نقش زن در توسعه اشاره شده است: از دیدگاه اسلام زن دو نقش مکمل در توسعه دارد:
۱- نقش پنهان
۲- نقش آشکار
نقش پنهان همان نقش مدیریت خانواده و تربیت فرزندان است که در خانواده ایفا میکند و نقش آشکار زن در توسعه، به ویژه توسعه اجتماعی از طریق فعالیتهای اجتماعی و توسعه اقتصادی از طریق اشتغال است؛ عملی که به تولید ناخالص ملی میافزاید و در تمامی محاسبات ملی لحاظ میشود.
اشتغال زنان باعث افزایش حس اعتمادبهنفس، جلوگیری از هدررفت اوقات فراغت، استقلال رأی و استقلال مالی، برنامهریزی دقیق برای زندگی به منظور استفاده از وقت و سرمایه و بالا رفتن توان اقتصادی خانواده میشود، البته منظور از کار صرفاً حضور فیزیکی زنان در عرصه بازار کار نیست بلکه هر کار سازمان یافته یا نیافته خانگی نیز با برنامهریزی در دراز مدت میتواند به توسعه اقتصادی کمک کند.
زن شاغل با حضور اجتماعی و اقتصادی خود در تصمیمگیریها، برنامهریزیها و سیاستگذاریها سهیم است. زن به عنوان شخصی که فرهنگساز است، فرزندان، خانواده و خود را به نحوی تربیت و مدیریت میکند تا به سمت جامعهای فعال و پویا پیش روند.
امام خمینی (ره) خطاب به بانوان فرمودهاند: همان طور که مردها در جبهه علمی، فرهنگی و اجتماعی فعال هستند، شما (زنها) هم باید مشغول باشید (صحیفه نور، ج ۱۶).
با توجه به آمار و ارقام گزارششده از سوی مرکز آمار کشور حدود ۵میلیون نفر بانوی شاغل داریم. در بهار ۱۴۰۳ حدود ۳۲میلیون نفر جمعیت زنان در زمینه اشتغال فعال بودهاند که از این جمعیت بالغ بر ۲۸میلیون نفر غیرفعال اقتصادی و حدود ۴میلیون نفر شاغل رسمی هستند. با وجود تمایلی که زنان در ایران به حضور در بازار کار دارند و از سال ۱۳۵۰ به بعد که زنان حضور بیشتری در بازار کار داشتهاند، در بهترین حالت حدود ۱۵ درصد از بانوان شاغل هستند.
موانع و محدودیتهایی برای کار خارج از خانه برای زنان، به ویژه زنان متأهل وجود دارد که با برنامهریزی مناسب و انعطاف قوانین اشتغال در کشور از جمله: ایجاد شغلهای پارهوقت، انعطاف در کاهش ساعات کار، تأکید بر بهرهوری و کارایی به رغم حضور در محل کار یا دورکاری، میتوان از حضور اقتصادی و اجتماعی بانوان همراه با تأمین امنیت روانی ایشان در ایفای نقش مادری و همسری بهره جست.
باید به این نکته توجه داشت که حضور زن در جامعه و فعالیتهای مستقیم و غیرمستقیم او یکی از شاخصهای اصلی توسعهیافتگی است و هر جامعهای که بخواهد از روند توسعه جهانی عقب نماند، باید زمینه اشتغال زنان در جامعه را فراهم کند و از نیروی متخصص و تحصیلکرده زنان برای پیشبرد اهداف توسعه جمهوری اسلامی استفاده کرد که جا دارد در کشورمان با توجه به اینکه کشوری است که در مسیر توسعه قرار دارد از نیروی اشتغال زنان برای این منظور و رسیدن به توسعه پایدار بهره بیشتری برده شود.