سرويس اقتصادی جوان آنلاين: معاون اشتغال وزیر کار در بیان جزئیات طرح‌ها و سیاست‌های اشتغالی دولت در سال ۹۸ تأکید کرد که در سال جاری یکی از سیاست‌های اصلی دولت، تثبیت اشتغال و وابستگی کمتر به پرداخت وام است که سازمان برنامه و بودجه هم باید حمایت کند.
اخیراً وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از احتمال اختصاص ۲۵ هزار میلیارد تومان برای ایجاد یک میلیون شغل در سال ۹۸ خبر داد، اما برخی کارشناسان بازار کار بیان می‌کنند که بازار کار با پرداخت وام کنترل نمی‌شود و نیازمند برنامه‌ریزی و سیاستگذاری دقیق‌تر و کلان‌تر است، اما نگاه وزارت کار به‌عنوان متولی و سیاستگذار در این بخش حائز اهمیت است.
معاون اشتغال وزارت کار با اشاره به کسب اطلاعات بیکاران از طریق سامانه ملی اشتغال ایرانیان در گفتوگو با تسنیم گفت: سامانه ملی اشتغال ایرانیان به ما اطلاعاتی درباره افراد ۱۵ تا ۶۵ ساله می‌دهد. در این سامانه تغییرات را هم می‌توانیم رصد کنیم، به عبارتی مشخص می‌شود که در کدام بخش‌ها میزان اشتغالزایی بیشتر و کمتر است. این سامانه ابزار سیاستگذاری را به ما می‌دهد. اگر در یک رشته‌ای میزان تقاضا در حال کاهش باشد، قابل رصد کردن است و آموزش عالی می‌تواند میزان فارغ‌التحصیل دانشگاه را هم تنظیم با میزان موردنیاز بازار کند.
محور اصلی برنامه اشتغالزایی ۹۷ و ۹۸ تثبیت اشتغال است
وی با بیان اینکه محور اصلی برنامه اشتغالزایی ۹۷ و ۹۸ تثبیت اشتغال است، گفت: هزینه حفظ اشتغال بسیار کمتر از هزینه‌ای است که فرد بیکار شده می‌خواهد مجدد به سرکار برگردد. مؤلفه‌های یازده گانه در مسیر اشتغال داریم. یکی از طرح‌ها، طرحی بود که با حمایت از منابع عمومی دولت و صندوق بیمه بیکاری، بخشی از دستمزد از منابع بیمه بیکاری و بخشی دیگر از سوی کارفرما پرداخت می‌شود.
منصوری در پاسخ به اینکه برخی آمار‌های غیررسمی اعلام می‌کنند که در زمان تحریم‌ها یک میلیون نفر به جمعیت بیکار افزوده شد، آیا این آمار را تأیید می‌کنید یا خیر؟ بیان کرد: در ابتدای سال ۹۷، گزارشی ارائه کردیم، آن زمان پیش‌بینی می‌شد که یک میلیون نفر ریزش نیروی کار داشته باشیم، معنی آن این نیست که یک میلیون نفر به جمعیت بیکار اضافه شود؛ چراکه همزمان شغل هم ایجاد می‌شود. نکته دوم این است در نسخه بعدی که ما گزارش را در مردادماه و شهریورماه کار کردیم، با توجه به اینکه روند منفی تعدیل شده است، حدود ۵۴۰ هزار نفر ریزش نیروی کار داشتیم که کشور توانست مدیریت کند.
معاون اشتغال وزارت کار در پاسخ به اینکه تزریق منابع چقدر در ایجاد اشتغال تأثیر دارد، گفت: در کشور ما در سال‌های اخیر نرخ تشکیل سرمایه منفی بوده است، معنی آن این است که حتی اگر وام دهیم منجر به شکل‌گیری سرمایه‌گذاری درستی نمی‌شود که اشتغال ایجاد کند.
وی افزود: بنابراین سرمایه‌گذاری برای ایجاد شغل بستگی به رشته فعالیت دارد. این موضوع در بخش روستایی تا حدی متفاوت است. در بخش روستایی کارآفرین نیازمند سرمایه است و اگر آن سرمایه در اختیارش قرار بگیرد، می‌تواند بهره‌ورتر عمل کند و بخش خدمات، گردشگری و صنایع دستی، طبیعت‌گردی، روستایی‌گردی توسعه یابد.
منصوری اظهار داشت: به‌رغم اینکه در بازه زمانی ۹۲ تا ۹۶ سهم بخش اشتغال روستایی از کل فرصت شغلی ایجاد شده هر ساله تقریباً نزدیک به صفر بود، اما در سال ۹۷ با اجرای برنامه اشتغال روستایی و عشایری این سهم به حدود ۲۵ درصد رسید. معنی این افزایش سهم از نظر ما این است که تسهیلات اشتغال روستایی به تدریج تأثیر خود را گذاشته و منجر به اشتغال شده است. براساس داده‌های ما در واقع اشتغال ایجاد شده از طریق تسهیلات اشتغال روستایی در سال گذشته حدود ۱۴۱ هزار نفر بوده است.
معاون اشتغال وزیر کار بیان کرد: در این دوره تمایلی به پرداخت وام نداریم. برای قسمت‌هایی هم که وام پرداخت می‌شود، پیشنهاد دادیم قبل از پرداخت مداخلات توسعه‌ای انجام شود. زمانی که با جهت‌دهی به سمت رشته‌های بهره‌ور رفت، وام پرداخت شود. به‌طور مثال به پرورش دام وام نمی‌دهیم، بلکه به فرآوری محصولات دامی وام پرداخت می‌شود، یعنی اینکه کاملاً هدفمند اقدام کنیم. اگر چنین کنیم به عقبه اقتصاد مقاومتی نزدیک می‌شویم. این سه ابزار مؤلفه افزایش تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور وجود دارد. از طریق پرداخت تسهیلات به افزایش تولید ناخالص داخلی نمی‌رسیم، اما از طریق افزایش بهره‌وری و اشتغال به افزایش تولید ناخالص داخلی کشور می‌رسیم.
جزئیات آمار اشتغالزایی در سال ۹۷
منصوری درباره آخرین وضعیت طرح‌های کارورزی و مهارت عین کار گفت: در سال گذشته هیچ منابعی دریافت نکردیم. در سال ۹۷ میزان منابع پیش‌بینی شده برای کارورزی پرداخت نشد. ما در سال ۹۷ فقط ۲۰ درصد منابع پیش‌بینی شده را در اسفند‌ماه دریافت کردیم. در این دوره اگر اشتغال ایجاد کنیم، می‌تواند مبنای رشد اقتصادی باشد.
معاون وزیر کار در پاسخ به اینکه آیا رشد اقتصادی اشتغال ایجاد می‌کند یا خیر، گفت: رشد اقتصادی که در بخش پتروشیمی و فولاد تعداد کمی اشتغال ایجاد می‌کند. این دو تا را کنار هم بگذاریم و رشد اقتصادی هم داشته باشیم، باز هم اشتغال ایجاد نمی‌شود.
وی بیان کرد: طرحی مانند طرح کارورزی برای شهرستان‌ها بسیار مفید است، چراکه ۳۰۰ هزار تومان کمک هزینه کارورزی برای یک دانشجوی تهرانی بی‌اهمیت است، اما در روستا مورد استقبال قرار می‌گیرد.
منصوری بیان کرد: طرح کارورزی زمانی منجر به ایجاد اشتغال می‌شود که در مرحله بعدی کارفرما مشوق کارفرمایی را دریافت کند تا جذب نیرو صورت گیرد. متأسفانه سال گذشته هیچ مبلغی به‌عنوان مشوق کارفرمایی دریافت نکردیم. منظور ما این نیست که صنعت نمی‌تواند شغل ایجاد کند، بلکه در شرایط فعلی باید به سمت این اشتغال‌ها برویم.
منصوری درباره آخرین آمار ایجاد فرصت‌های شغلی در سال ۹۷ گفت: در مجموع حدود ۴۲۰ هزار فرصت شغلی جدید تا بهمن ماه ۹۷ ایجاد کردیم. در حوزه مداخله‌ای توسعه‌ای تکاپو ۱ /۲۵ هزار نفر و تسهیلات اشتغال روستایی ۰/ ۱۴۳ هزار نفر و تسهیلات اشتغال فراگیر ۱ /۲۱ هزار نفر، حمایت از واحد‌های اقتصادی مشکل‌دار ۲ /۴ هزار نفر، اعزام نیروی کار به خارج ۱ /۶ هزار نفر، کارورزی ۱ /۲۲ هزار نفر، تأمین مالی خرد ۳ /۸ هزار نفر، اشتغال حمایتی محروم و مرزی حدود ۳/ ۲۸ هزار نفر، مشاغل خانگی و خرد حدود ۷۲ هزار نفر، جایگزینی افراد ایرانی به جای اتباع خارجی ۹/ ۲۱ هزار نفر، مهارت‌آموزی ۵۸ هزار نفر، الگوی توسعه مشاغل خانگی ۱۴ هزار نفر، حمایت از واحد‌های اقتصادی مشکل‌دار ۲ /۴ هزار نفر، تسهیلات اشتغال روستایی ۰/ ۱۴۳ هزار نفر ایجاد شده است.
وی درباره برنامه‌های سال ۹۸ تصریح کرد: دو سناریو برای اشتغال ۹۸ تدوین کردیم؛ یک سناریو، اشتغال یک میلیون و ۹۰ هزار نفری مشروط به تأمین منابع و رشد اقتصادی است. در سناریوی دوم، پیش‌بینی مشخصی از میزان اشتغال در سال ۹۸ مبتنی بر واقعیات اقتصادی داریم.
در واقع دو سناریو برای اشتغال سال‌جاری داریم، اگر شرایط اقتصادی همراه با رشد باشد، سناریوی نخست و اگر نوسانات اقتصاد حاکم باشد سناریوی دوم جاری خواهد بود. در شرایط فعلی اقتصاد کشور ایجاد اشتغال خیلی وابسته به وام و تسهیلات نیست و سناریوی دوم نیز همین ویژگی را دارد. بیشتر، قاعده اشتغال و سیاست بازار کار باید اصلاح و اجرا شود.
