سه سال است، زیر باران آتش و گلوله در فقر و گرسنگی مطلق بیصدا جان میدهند و هیچ یک از معاهدات، توافقنامهها و اسناد بینالمللی به کمکشان نیامدهاند. حالا سازمان صندوق بینالمللی نجات کودکان که در تازهترین گزارش خود اعلام کرده، این احتمال وجود دارد در یمن ۸۵ هزار کودک بر اثر سو ءتغذیه ناشی از جنگ ائتلاف سعودی، تاکنون جان خود را از دست داده باشند. از سوی دیگر جنگ اقتصادی و تحریمها هم حقوق کودکان کشورهای در معرض این جنگ همچون کودکان ایرانی را نقض میکند، اما کنوانسیونهای بینالمللی نظیر کنوانسیون حقوق کودک برای حقوق کودکانی که بر اثر تحریم و جنگ اقتصادی یا مخاصمات کشورهای مورد تأیید نظام امریکا و رژیمصهیونیستی هیچ توصیهای ندارد!
جوامع بینالمللی در برابر جنایاتی که در قبال کودکان در کشور یمن صورت میگیرد، همچنان موضع سکوت اختیار کردهاند. کودکان کشور ما هم بهواسطه تحریمها و جنگ اقتصادی در معرض آسیب هستند، اما هیچ معاهده بینالمللی به آسیبهای ناشی از جنگ و تحریم روی کودکان و نوجوانان نمیپردازد.
کنفرانس منطقهای حقوق کودک که با شعار «عدالت برای کودکان و نوجوانان» که با حضور جمعی از مسئولان کشورهای منطقه برگزار شد، فرصت مناسبی برای بررسی وضعیت کودکان و نوجوان در کشورهای منطقه را فراهم کرد و بهانهای شد تا حقوقی از قبیل: حق برخورداری از صلح و آرامش، آموزش و سلامت برای همه کودکان یادآوری شود.
نقض حقوق کودکان با جنگ اقتصادی
غلامحسین دهقانی، معاون امور حقوقی و بینالمللی وزارت امور خارجه در کنفرانس منطقهای حقوق کودک ایران با اشاره به اینکه ایران در سال ۹۰ به کنوانسیون حقوق از کودک پیوست، افزود: حمایت از کودکان در عرصههای مختلف از سوی نهادهای بینالمللی نظیر صندوق کودکان ملل متحد و سازمان جهانی بهداشت مورد توجه قرار گرفته است. به گفته وی، براساس فرمان رهبر معظم انقلاب شرایط ثبتنام در مدارس برای تمامی کودکان مقیم در ایران حتی کودکان فاقد مدارک هویتی فراهم شده است، بنابراین بر این اساس موج پناهندگان کشورهای همسایه که در جریان مشکلات اقتصادی و جنگ بودند از حق آموزش برخوردار شدند.
دهقانی با اشاره به اوضاع کودکان در منطقه تأکید کرد: امروزه در بسیاری از کشورها به دلیل جنگ، بیماری و بهرهکشی از کودکان وجود دارد و حقوق آنان نقض میشود. از ابتدای آغاز جنگ یمن تاکنون ۲ هزار و ۴۰۰ کودک کشته و ۳ هزار و ۴۰۰ نفر نیز مصدوم شدند؛ همچنین ۲ میلیون نفر محروم از آموزش هستند و میلیونها نفر دیگر بدون آب و غذا و دارو ماندهاند و قربانی قراردادهای چند ۱۰ میلیارد دلاری کشورهایی هستند که با فروش اسلحه خط بطلانی بر نژادها کشیدهاند و ابتداییترین اصول را زیر پا میگذارند.
معاون امور حقوقی و بینالمللی وزارت امور خارجه ادامه داد: کودکان عراقی، افغان و فلسطینی سالهاست که قربانی ماجراجوییهای امریکا در منطقه شدند؛ همچنین امروزه کودکان ایرانی به گونهای دیگر در این جنگ حضور دارند؛ جنگ اقتصادی نقض حقوق کودکان از امکانات است و این مورد برای سایر کودکانی که مقیم کشور ما هستند، وجود دارد.
وی افزود: طی سالهای ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۸، ۱۰۰ تا ۲۲۷ هزار کودک عراقی براثر تحریمها جان خود را از دست دادهاند و مردم این مورد را فراموش نخواهند کرد. کشور ما با چهار دهه تحریم توانسته پیشرفتهای چشمگیری در جلوگیری از مرگومیر کودکان داشته باشد و همچنین اقدامات مهمی در زمینه حقوقهای مدنی، اجتماعی و فرهنگی آنان شده است.
دهقانی در پایان بیان کرد: همبستگی منطقهای ما میتواند حال و آینده بهتر و امنتری را برای مردم رقم بزند و حفظ، ارتقای صلح و توسعه پایدار را به همراه آورد. بنابراین از دفاتر سازمان ملل و اعضای آن خواستاریم تا در مقابل صاحبان قدرت و ثروت ساکت ننشینند.
پذیرایی ایران از پناهندگان عراقی و افغان
فریبا نظری، مشاور وزیر کشور و مدیرکل امور زنان و خانواده شاید در گذشتههای دور حقوق کودکان مورد توجه قرار نمیگرفت، ولی از تاریخ ۲۰ نوامبر ۱۹۸۹ مجمع عمومی سازمان ملل متحد در جهان توانست مواردی را تحت عنوان پیماننامه حقوق کودک تصویب کند که این پیماننامه قدرتمندترین پیماننامه در جهان است و تأکید دارد هر شخصی که کمتر از ۱۸ سال سن دارد، کودک به حساب میآید و به دور از هرگونه تعصب، نژاد و عقایدی باید به حقوق آنان توجه شود. نظری ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران ضمن پذیرفتن این پیماننامه برای رشد و بالندگی کودکان خود و افرادی که پناهنده شدهاند، مواردی را در نظر گرفته است. ایران همواره پذیرای پناهندگان به خصوص پناهندگان عراقی و افغانی بوده است.
وی گفت: اجرای فرمان رهبر معظم انقلاب درخصوص تحصیل کودکان مهاجر که در سال جاری ۴۸۰ هزار نفر از دانشآموزان کشور را تشکیل میدهد از مواردی است که باید به آن توجه کرد. به گفته وی، پیگیری موارد کودکان معلول پناهنده از موارد مهمی است که توسط رهبر معظم انقلاب به آن اشاره شد. همینطور رهبر انقلاب پیگیری موارد مربوط به زنان ایرانی که با مردان خارجی ازدواج کردهاند را مشخص کرده و به موجب آن برای فرزند با تقاضای مادر تا سن ۱۸ سالگی شناسنامه ارائه میشود و فردی که بالای ۱۸ سال سن داشته باشد، میتواند شخصاً شناسنامه دریافت کند.
وجدان بشری و مرگ ۸۵ هزار کودک یمنی
معصومه ابتکار، معاونت زنان و خانواده رئیسجمهور هم یکی دیگر از سخنرانان این کنفرانس منطقهای بود. وی حق دسترسی به آموزش و زندگی در محیط آرام و بدون جنگ و حق صلح و حق بر آموزش و دسترسی به سطوح مختلف آموزش همه از حقوق کودکان دانست و تأکید کرد: باید به برخی از ابعاد منطقهای کودکان هم بپردازیم و موضوع کودکان در مخاصمات و شرایط ناامنی و مهاجرتهایی که اتفاق افتاده فراموش شدنی نیست.
وی افزود: وضعیت بد کودکان یمنی فراموش شدنی نیست. به گفته نهادهای بینالمللی بیش از ۸۵هزار کودک یمنی براثر جنگ ظالمانهای که به یمن تحمیل شده است، از دنیا رفتهاند و اینگونه مسائل قابل تحمل برای وجدان بشری نیست.
برخورداری کودکان ایرانی و پناهنده از حقوق یکسان
سید علیرضا آوایی، وزیر دادگستری در ایران کودکان پناهنده و تحت سرپرستی از حقوق یکسان برخوردارند و از آنها حمایت شده است و والدین و سرپرستان و دولت همگی در برابر کودکان و نوجوانان وظایفی برعهده دارند.
وی تصریح کرد: ایران در راستای تحقق همه حقوق افراد زیر ۱۸ سال در سالهای اخیر اقدامات متعددی انجام داده است که دستاوردهای خوبی هم داشته هرچند که دستیابی به وضعیت مطلوب مستلزم رفع موانع موجود است.
وزیر دادگستری اضافه کرد: ایران در چشم انداز ۱۴۰۴ کشوری توسعه یافته با هویت انقلابی و اسلامی خواهد بود و دستیابی به این چشم انداز مستلزم رشد همه جانبه کودکان امروز است.
آوایی گفت: دستیابی به این چشم انداز نیازمند اجرای همه جانبه کنوانسیون حقوق کودک است و ما وظیفه رصد و پایش اجرای این کنوانسیون هستیم تا برنامه جامع عمل حقوق کودک به درستی اجرا شود.
وی تصریح کرد: این برنامه جامع مبتنی بر برابری و عدم تبعیض میان همه کودکان و نوجوانان زیر ۱۸ سال است و هیچ کودک و نوجوانی نباید به دلیل سن، جنس، تابعیت، قوم، دارایی و مکنت دچار تبعیض شود و درگیر بهره کشی قرار گیرد.