محمدصادق افراسیابی، دکترای سیاستگذاری فرهنگی، پژوهشگر، مدرس سواد رسانهای و عضو هیئت مدیره و معاون راهبردی بنیاد ملی بازیهای رایانهای در گفتوگویی با «جوان» میگوید: برای تولید محتوای مؤثر و انجام فعالیتهای فرهنگی و برنامهریزی باید به ذائقه گروههای مختلفی که در جامعه ایرانی زیست میکنند توجه کرد. بخشی از جامعه ما را کودکان شکل میدهند، در حوزه کودکان باید محتوایی تولید کرد که نشاط و عشق به وطن را به شکل توأمان در کودک تقویت و او را از نگرانیهای حاکم بر جامعه دور کند. به گفته وی در حوزه نوجوانان نیز لازم است فرهنگ مقاومت و روحیه حماسهسازی و مسئولیت پذیری را در این قشر تقویت و او را برای حماسهسازی آماده کرد. در حوزه جوانان و بزرگسالان ضرورت دارد این نسل در جریان شرایط خاص حاکم بر جامعه و ضرورت ایفای نقش جدی برای اعتلای نام ایران اسلامی و تلاش برای حفظ میراث منتقل شده از نسلهای قبلی به نسل امروز قرار بگیرند. به اعتقاد این مدرس سواد رسانهای هر قشری از جامعه با هر تخصصی باید بداند اکنون دقیقاً چه نوع کمکی میتواند به کشورش کند تا تمام اعضای جامعه بتوانند به سهم خود اقداماتی برای تقویت مقاومت و همبستگی ملی (در شرایطی مثل شرایط مبهم امروز که آتشبسی شاید موقت یا شاید دائم برقرار شده) داشته باشند.
وی به صورت خاص در مورد بازیهای رایانهای میگوید: باید توجه کنیم بازی فقط سرگرمی نیست، بازی، میتواند بهانهای برای با هم بودن باشد تا لحظههایی پر از شور، امید و همدلی بسازد. بازیها و قهرمانان دنیای مجازی میتوانند با پرورش حس تخیل و خیال در جامعه مرهم زخمهای نادیده روزهای سخت باشند.
وی خبر خوبی در این زمینه دارد و بیان میکند: بازیسازهای ایرانی با مشارکت بنیاد ملی بازیهای رایانهای و سازمان نظام صنفی رایانهای کشور یک پویش ملی برای کودکان ایرانزمین شکل دادهاند تا به کم شدن تنشهای روانی کودکان و نوجوانان ایرانی از طریق بازیهای ایرانی کمک کنند. در این پویش که «همه بازی» نام دارد، بازیهای مختلفی که ویژه کودکان هستند به شکل رایگان عرضه میشوند. با مشارکت تولیدکنندگان بازی، نمادهای میهنی و وطنی نظیر پرچم جمهوری اسلامی ایران در فضای مناسبی به بازی اضافه شده است. کودکان میتوانند از این بازیها در یک فضای سالم و امن استفاده کنند. علاوه بر این پویش دیگری به نام «ایران برنده بازی» ویژه نوجوانان طراحی شده است. این پویش هم با همکاری بنیاد ملی بازیهای رایانهای، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، شبکه امید، مرکز تولیدات کودک و نوجوان سیما، مرکز بسیج سازمان صدا و سیما، برخی نهادها و دستگاههای دیگر با مشارکت بازی سازان حوزه مقاومت تهیه شده است. بازیهای منتخب برای پویش «همه بازی»، بازیهای آرامش بخش و دور از فضای استرس و اضطراب هستند تا بتوانند فضای امن و مناسبی را ایجاد و آرامش روان را به کودکان این سرزمین هدیه کنند. همچنین با توجه به اینکه در حال حاضر در فضای نه جنگ و نه صلح قرار داریم باید روحیه مقاومت را در افراد زنده نگهداریم که به این موضوع در پویش ایران برنده بازی توجه شده است. هویتی که برای این دو پویش در نظر گرفته شده با هم متفاوت است، یعنی در پویش کودکان فضای آرام و نشاط بخشی را دنبال و در پویش نوجوانان فرهنگ و روحیه مقاومت را در نسل نوجوانان نهادینه میکنیم.
افراسیابی در ادامه میافزاید: با توجه به اینکه پویش #همه_بازی برای کودکان و پویش #ایران ـ برنده ـ بازی برای نوجوانان علاقهمند به بازیهای ویدئویی سالم و جذاب از آخرین روزهای جنگ ۱۲ روزه تحمیلی آغاز شده است، پدران، مادران و نوجوانان علاقهمند برای شرکت در این پویش میتوانند به نشانی اینترنتی hamebaazi. ir مراجعه کنند و بازیهای مناسب برای نوجوانان را دانلود و بازیهای مناسب برای کودکان را از طریق مراجعه به فروشگاههای عرضه بازیهای آنلاین به صورت کاملاً رایگان دریافت کنند. طبق گفته معاون راهبردی بنیاد ملی بازیهای رایانهای، جامعه آماری مخاطبان پویش «ایران برنده بازی» شامل نوجوانان علاقهمند به بازیهای مقاومت ۶ میلیون و ۱۵۲ هزار نفر است که ۵ میلیون و ۶۵۲ هزار نفر کاربران بازیهای شرکت کننده در این پویش هستند و ۵۰۰ هزار نفر هم اشخاصی هستند که از طریق فراخوان بنیاد ملی بازیهای رایانهای از طریق مراجعه به تارنمای «همه بازی» در پویش مشارکت کردند. همچنین دامنه مخاطبان پویش «همه بازی» ویژه کودکان، ۹ میلیون نفر است. به اعتقاد معاون راهبردی بنیاد ملی بازیهای رایانهای، بازیهای رایانهای از نقش و اهمیت ویژهای به دلیل ایجاد حس همذات پنداری میان بازیکنان و شخصیتهای بازی برخوردار هستند. وی تصریح میکند: دور از ذهن نیست اگر بگوییم بیشترین تأثیر عمیق را از جهت تأثیر بر افکار، کنش و رفتار جامعه، بازیهای رایانهای خصوصاً در ارتباط با نسل کودک و نوجوان دارند، اما قطعاً سایر رسانهها نظیر شبکه نمایش خانگی از جهت تأثیرگذاری سریالها و در درجه بعد فیلمهای سینمایی نیز مهم هستند. نمایش سریالها و فیلمهای سینمایی که فرهنگ مقاومت را در جامعه افرایش میدهند بسیار مهم هستند. در همین ایام شاهد پخش برخی فیلمها و سریالها از شبکههای تلویزیونی بودیم، اما من احساس میکنم متأسفانه هنوز تلویزیون از استفاده از ظرفیت شبکه نمایش خانگی غافل است. به عنوان مثال سریال «آمرلی» سال گذشته به عنوان محصول مشترک ایران و عراق از شبکه نمایش خانگی پخش شد، اما این سریال هنوز به شبکههای تلویزیونی راه پیدا نکرده است یا سریال «آلپ ارسلان سلجوقی و رستاخیز سلجوقیان» اگر چه یک سریال ترکی در مورد قدرت ایران در دوره سلجوقیان است، اما با کمی ممیزی میتواند به عنوان سریالی تاریخی با رویکرد افزایش فرهنگ مقاومت و روحیه حماسی در میان ملت ایران از شبکههای تلویزیونی پخش شود. حتی به نظرم سریال «صلاح الدین ایوبی» از این حیث که از منظر تاریخی دشمنی صهیونیستها را با ملتهای مسلمان در طول تاریخ اسلام به نمایش میگذارد، سریال مناسبی است و جای خالی پخش این سریال از شبکههای تلویزیونی احساس میشود. به نظرم سازمان صدا و سیما خوب است در شرایط امروز کشور از ظرفیت شبکه نمایش خانگی هم از حیث تولیدات و هم از حیث دوبله استفاده کند و خود را صرفاً محدود به تولیدات رسانه ملی نکند. افراسیابی درباره جنگ روایتها نیز بیان میکند: قطعاً در این حوزه، خبرگزاریها و رسانههای خبری کشور از جمله بخشهای خبری شبکههای رادیویی و تلویزیونی و خبرگزاریها و رسانههای دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نقش مهمی دارند. لازم است این رسانهها هم در روایت اول و هم در مقابله با شایعات و خبرپراکنیهای دروغ رسانههای صهیونیستی و برخی رسانههای امریکایی ایفای نقش کنند. علاوه بر این لازم است این رسانهها نسبت به طراحی محتوای ویژه شبکههای اجتماعی رویکردی متفاوت داشته باشند و با تولید محتوای ویژه شبکههای اجتماعی بتوانند تأثیرگذاری لازم را برای تبیین دقیق و اثرگذار ماجرا داشته باشند. الان در فضای مجازی شبکههای اجتماعی نقش مهمی در ایجاد روایت فراگیر از موضوعات در افکار عمومی دارند، بنابراین باید حتماً در این حوزه و برنامهریزی برای تبیین روایتها در فضای مجازی برنامهریزی دقیقی داشت.