جوان آنلاین: در روز‌هایی که کشور بیش از هر زمان دیگری به همبستگی و انسجام ملی، هم‌افزایی و همچنین احترام به نهاد‌های قانونی نیاز دارد، اظهارات اخیر حسن روحانی، رئیس‌جمهور دولت‌های یازدهم و دوازدهم، درباره جایگاه مجلس و فرایند قانونگذاری، واکنش گسترده‌ای در پی داشته است. روحانی در سخنانی با لحنی انتقادی مدعی شده است مجلس «نماینده اکثریت مردم نیست» و قوانینی که برخلاف نظر ۸۰ یا ۹۰درصد مردم تصویب شود، «قانون واقعی» محسوب نمی‌شود و «روح چنین قانونی فاسد است». او در ادامه در توصیف مجلس کنونی از اصطلاح «مجلس اقلیت» استفاده کرده و مشروعیت تصمیمات نهاد قانونگذاری را زیر سؤال برده بود.
این سخنان که در ظاهر لباسی از دلسوزی بر تن دارد، در واقع بیش از آنکه نقدی اصولی باشد، نوعی تلاش برای تبرئه کارنامه ضعیف و پرچالش هشت‌ساله خود او در مقام رئیس‌جمهور است؛ کسی که امروز، پس از گذشت چند سال از پایان مسئولیتش، هنوز بخش بزرگی از مشکلات اقتصادی، صنعتی و معیشتی کشور ریشه در تصمیمات و سیاست‌های دوران او دارد؛ دهه‌ای که عنوان خود را به دوران سیاه رکود دهه ۹۰، در تاریخ سیاسی چند دهه گذشته ثبت کرده است.
واکنش سخنگوی هیئت‌رئیسه مجلس
عباس گودرزی، سخنگوی هیئت‌رئیسه مجلس شورای اسلامی در واکنش به این اظهارات گفت: «جناب آقای روحانی! مشکلات امروز کشور متأثر از سیاست‌های غلط دوران خسارت‌بار مسئولیت هشت‌ساله جنابعالی در سمت ریاست‌جمهوری است. شما هشت سال کشور را متوقف کردید! صنعت، کشاورزی، محیط‌زیست و حتی آب شرب مردم را به زلف اراده دشمن گره زدید و محصول آن همه هیاهو شد «اسنپ‌بک»! برای گزارش ۱۰۰ روزه و قیافه گرفتن پیش مردم، با سیاست «هر توافقی از عدم‌توافق بهتر است»، چرخ پیشرفت کشور و چرخ سانتریفیوژ‌ها را همزمان متوقف کردید. مردم هنوز دوره تلخ و بی‌ثمر ریاست‌جمهوری شما را فراموش نکرده‌اند.»
گودرزی از راز این مواضع غیرمسئولانه روحانی پرده برداشته و اضافه کرده است: «امروز دولت، مجلس و همه ارکان نظام، در کنار مردم عزیز ایران با اتحاد مقدس و انسجام ملی، دشمنان را ناامید کرده‌اند، اما ظاهراً شما از این وضعیت دلخورید و با کنایه و تحریک افکار عمومی، سعی دارید دستاورد‌های ملی را تخریب کنید. امام راحل فرمودند: «غلط می‌کنی قانون را قبول نداری، قانون تو را قبول ندارد!» آقای روحانی! کسی که در اتاق شیشه‌ای نشسته، به سمت دیگران سنگ پرتاب نمی‌کند.»
مجلس مشروعیتش را از ملت می‌گیرد نه شما
برخلاف برداشت روحانی، مشروعیت مجلس از رأی مستقیم مردم و تأیید نهاد‌های قانونی نظام بر اساس قانون اساسی ناشی می‌شود. مجلس شورای اسلامی نماینده تمام ملت ایران است، نه گروه یا جناح خاصی. اگر قرار باشد هر فرد یا سیاستمداری صرفاً بر مبنای سلیقه و برداشت شخصی، مصوبات مجلس را فاقد مشروعیت بداند، اساس نظم حقوقی و تفکیک قوا در کشور از میان می‌رود. در حقیقت، نقد سازنده مجلس یا قوانین کشور حق هر شهروندی است، اما زیر سؤال بردن کلیت مجلس، آن هم از سوی کسی که خود سال‌ها از ثمرات همین نظام و همین قانون بهره‌مند بوده، نشانه‌ای از بی‌مسئولیتی سیاسی و فراموشی جایگاه حقوقی نهادهاست.
بر اساس اصول۶۲ و ۷۱ قانون اساسی، مجلس شورای اسلامی نماینده تمام ملت ایران است و در حدود مقرر قانون، حق قانونگذاری در همه امور را دارد. مشروعیت مجلس از رأی مستقیم مردم و نظارت نهاد‌های قانونی حاصل می‌شود، نه از برداشت شخصی سیاستمداران. از این منظر، سخنان رئیس‌جمهور پیشین درباره «فاقد مشروعیت‌بودن تصمیمات مجلس» در تعارض مستقیم با مبانی قانون اساسی قرار دارد.
کارنامه‌ای که بر دوش مردم سنگینی می‌کند
آقای روحانی بهتر از هر کس می‌داند که عملکرد دولت او، به‌ویژه در حوزه اقتصاد، سیاست خارجی و معیشت مردم، میراثی پر از چالش برای کشور بر جای گذاشت. شعار معروف او درباره «چرخیدن همزمان چرخ سانتریفیوژ‌ها و چرخ زندگی مردم» هرگز محقق نشد، برجامی که قرار بود گشایش اقتصادی به همراه داشته باشد با خروج امریکا فروپاشید و اقتصاد کشور را به رکود و تورم سنگین کشاند.
در چنین شرایطی، شاید شایسته‌تر بود رئیس‌جمهور اسبق، به جای متهم کردن مجلس به فقدان مقبولیت مردمی، در برابر ملت پاسخگو باشد که چرا در پایان دوره ریاست‌جمهوری‌اش، طبق نظرسنجی‌های رسمی، محبوبیت او به کمتر از ۱۰درصد سقوط کرد؛ عددی که در تاریخ جمهوری اسلامی برای هیچ رئیس‌جمهوری سابقه نداشته است.
از ۳ درصد تا سقوط تاریخی محبوبیت
افکار عمومی فراموش نکرده‌اند که پیش از انتخابات۱۳۹۲، طبق شواهد و گفته صریح مرحوم آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی، روحانی تنها حدود ۳ درصد رأی در نظرسنجی‌ها داشت. همان‌گونه که هاشمی گفته بود: «.. بنده بعد از ردصلاحیتم از آقای روحانی حمایت کردم و طی یک هفته او که تنها ۳ درصد رأی داشت، به بالای ۵۰ درصد رسید.»
به بیان دیگر، روحانی نه از پایگاه مردمی قابل توجهی برخاسته بود و نه در پایان کار، سرمایه اجتماعی قابل دفاعی داشت، بنابراین کسی که خود روزی با رأی ائتلافی و حمایت دیگران بر سر کار آمد و با کارنامه‌ای پر از نارضایتی نمایندگی کشور را ترک کرد، امروز نمی‌تواند در جایگاه مدعی نمایندگی واقعی مردم بنشیند.
به جای سنگ‌اندازی، از کارنامه‌ات بگو
در نهایت باید گفت: مجلس شورای اسلامی برآمده از رأی مستقیم ملت و تبلور حاکمیت قانون است. مشروعیت این نهاد از مسیر قانون اساسی و خواست مردم می‌گذرد، نه از ارزیابی شخصی سیاستمداران به کنج عزلت رانده شده.
احترام به مجلس، احترام به رأی مردم و ستون خیمه مردم‌سالاری دینی است. نقد سازنده مجلس امری پسندیده است، اما بی‌اعتبارسازی آن به نفع هیچ‌کس نیست؛ نه به نفع ملت، نه نظام و نه حتی منتقدانش.
آقای روحانی! اگر به راستی دغدغه اصلاح امور و حفظ شأن قانون را دارید، بهتر است به جای پرتاب سنگ از درون «اتاق شیشه‌ای کارنامه خود» با صداقت و شجاعت به اشتباهات دوران مسئولیت‌تان اعتراف کنید. مجلس خانه ملت است، سنگ زدن به مجلس، سنگ زدن به مردم است.
