کد خبر: 942020
تاریخ انتشار: ۲۴ دی ۱۳۹۷ - ۱۵:۰۸
خيز بلند ايران براي قطب اول توليد ماهيان خاوياري
ارزش بالاي ماهيان خاوياري موجود در درياي خزر سبب شده تا ايران همواره يكي از مهمترين صيادان وتوليدكنندگان اين نوع از ماهيان به شماررود. با اين وجود صيد بسياردركنار آلودگي دريا وزيستگاه اين نوع از ماهيان سبب شده تا روز به روزازتعداد اين آبزيان كاسته شود...

محمدرضا سوري

 

ارزش بالاي ماهيان خاوياري موجود در درياي خزر سبب شده تا ايران همواره  يكي از مهمترين صيادان وتوليدكنندگان اين نوع از ماهيان به شماررود. با اين وجود صيد بسياردركنار آلودگي دريا وزيستگاه اين نوع از ماهيان سبب شده تا روز به روزازتعداد اين آبزيان كاسته شود. اين مهم موجب شد تا براي حفظ اين گونه هاي ارزشمند،شيلات كشور برنامه هاي خوبي را درنظر بگيرد يه گونه اي كه رئیس شیلات ایران بابیان اینکه طرح پرورش ماهی خاویاری در ۱۵ استان کشور، ازتولید پنج‌تن ماهی خاویاری طي سال جاری خبر دهد.

******

با وجود اينكه درباي خزر يكي از مهمترين زيستگاه ماهيان خاوياري به شمار مي رود ، اما طي سالهاي اخير صيد بي رويه در كنار آلودگي شديد سبب شده تا جمعيت ارزشمند اين گونه از ماهيان در آستانه خطر نابودي قرار بگيرد موضوعي كه موجب شده تا محدوديت هايي براي صيد اينگونه  ارزشمند در نظر گرفته شود.

بر اساس گزارش های رسمی ، ذخایر ماهیان خاویاری که یک ذخیره مشترک بین پنج کشور حاشیه دریای خزر است، از سه هزار تن به کمتر از 500 تن رسیده که پایین ترین حد ممكن در سالهاي اخيراست.

اين درحالي است كه یکی از دلایل مهم کاهش ذخایر ماهیان خاویاری دریای خزر ، صید بی رویه آنها در کنار سن رسیدن این گونه به بلوغ است.

موضوعي كه  باعث شد تا صید ماهیان خاویاری در خزر از سال ۲۰۱۵ میلادی بر اساس توافقی که پنج کشورحاشيه اين منطقه ازجمله ایران ، روسیه ، جمهوری آذربایجان ، قزاقستان و ترکمنستان به امضا رسيدبه منظورحفظ و بهره برداری بهینه ازمنابع زنده دریای خزر، به مدت پنج سال ممنوع شد تا ذخایر این گونه ماهیان بازسازی شود.

 

پرورش ماهيان خاوياري در 15 استان كشور

ازآنجا كه نمي توان آينده روشني را براي حفظ ماهيان خاوياري موجود دردرياي خزر متصور شد لذا اين مهم سيي شدتا كارشناسان مناطق مختلفي را براي توليد وتوسعه اين ماهيان در استانهاي مختلف كشور در نظر بگيرند.

رئیس شیلات ایران بابیان اینکه طرح پرورش ماهی خاویاری در ۱۵ استان کشور درحال‌توسعه است، مي گويد:«اين مهم موجب شده تا برای سال جاری تولید پنج‌تن ماهی خاویاری را پیش‌بینی كنيم .»

حسن صالحی بابیان اینکه هم‌اکنون پرورش ماهی خاویاری در ۱۱۶ مزرعه سطح کشور تولید می‌شود مي افزايد:« با توجه به اقتصادی بودن و صادراتی بودن این نوع محصول آبزی استان سمنان نیز می‌تواند در طرح توسعه و پرورش ماهی خاویاری گام‌های خوبی بردارد.»

آمارها نشان مي دهد، بالغ‌بر ۱۳۷ هزار تن از محصولات آبزی ایران به ارزش 507 میلیون دلاربه کشورهای مختلف ازجمله آسیای جنوب شرقی، کشورهای حوزه اوراسیا، اروپا و حوزه خلیج‌فارس صادرشده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۰ درصد رشد داشته است.

درحال حاضراستانهاي گلستان، گيلان، مازندران، اردبيل،زنجان، ،آذربايجان شرقي وغربي ،بوشهر، مركزي ،هرمزگان،خراسان شمالي،

سيستان وبلوچستان،سمنان،كردستان،قزوين وتهران ازجمل مناطقي هستند كه دراين زمينهفعاليت دارندموضوعي كه نويد بخش روزهاي خوبي براي اين صنعت پرسوداست.

 

11 مرکز پرورش ماهیان خاویاری در گیلان

ازآنجا كه گيلان همواره به عنوان يكي ازمهترين توليدكنندگان ماهي در شمال كشورمطرح است لذا اين مهم موجب شد تا پرورش ماهيان خاوياري به طورجدي دراين استان دنبال شود.

مدیرکل شیلات گیلان با تاييد اين موضوع مي گويد: «۱۱ مرکز فعال در عرصه پرورش ماهیان خاویاری با استفاده از تسهیلات کم‌بهره در نقاط مختلف استان گیلان راه‌اندازی شده‌‌‌ كه به تولید ماهی اشتغال دارد. »

اسحاق شعبانی مي افزايد:« استان گیلان در حوزه اجرای طرح ملی پرورش ماهیان خاویاری پیشرفت‌های بسیار خوبی داشته است به طوری‌که طبق آمارها تاکنون عملکرد گیلان در مورد اجرای این مصوبه از سایر استان‌های شمالی کشور بهتر بوده است.»

وي به  تاریخچه شروع طرح ملی پرورش ماهیان خاویاری و دستگاه‌های مرتبط در آن اشاره كرده وادامه مي دهد: «اجرای طرح ملی پرورش ماهیان خاویاری چند سالی است که با همکاری بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی،‌ شیلات و استانداری در استان‌های شمالی آغاز شده است.»

ازآنجا كه گیلان در میان سه استان شمالی بهترین عملکرد را در حوزه پرورش ماهیان خاویاری دارد لذا اين مهم باعث شده تا از زمانی که فراخوان اجرای طرح ملی پرورش ماهیان خاویاری در گیلان صادر شد تاکنون 24 متقاضی برای انجام سرمایه‌گذاری در این بخش اعلام آمادگی كنند.

ماهیان خاویاری جزو ذخائر ژنتیکی دریای خزر و ثروت عمومی به شمار رفته و هم اینک صید تجاری آن ممنوع است.
این گونه ها از خانواده تاس ماهیان بوده که با توجه به قدمت آنها به عنوان فسیل های زنده نیز شناخته می شوند.
این ماهیان به 27 گونه و زیرگونه در جهان تقسیم می شوند که پنج گونه از ماهیان خاویاری ممتاز جهان شامل فیل ماهی یا بلوگا، تاس ماهی روسی یا چالباش، تاس ماهی ایرانی یا قره برون، ماهی شیپ و ماهی ازون برون یا سوروگا گونه های اصلی دریای خزر هستند.

از آنجا كه بيشترين تولید خاویار ایران متعلق به استان گلستان است اما صید بی رویه، آلودگی رودخانه ها به عنوان محل اصلی تکثیر، تغییر اقلیم و کم توجهی به لزوم تکثیر بچه ماهیان خاویاری برای حفظ نسل این گونه های مهم آبزی، این تولیدات را کاهش داده است.

از آنجا كه تولید خاویار در گلستان طی سال های اخیر به دلیل صید بی رویه این گونه ماهیان کاهش چشمگیری یافته اما مسوولان شیلات استان با اجرای طرح هایی مانند افزایش مزارع تولید بچه ماهی خاویاری و پرورش برای جلوگیری از نابودی این آبزیان ارزشمند تلاش می کنند.

براساس اعلام اداره کل شیلات گلستان در سال های اخیر میزان تولید خاویار از ماهیان خاویاری دریای خزر از 300 تن به یک تن کاهش یافته است.
مدیرکل شیلات گلستان دراين خصوص مي گويد:« یکی از برنامه های این اداره برای جلوگیری از نابودی ماهیان خاویاری ، پرورش مصنوعی این آبزی است. »
سیدجواد قدس علوی مي افزايد:«هم اینک صید ماهیان خاویاری در خزر ممنوع است و توجه بیشتر به تولید و تکثیر این آبزی در مراکز پرورشی، این گونه ها را از شرایط بحرانی خارج کرده و به ثبات نسبی خواهد رساند. »
وي ادامه مي دهد:« طرح پرورش ماهیان خاویاری و بویژه فیل ماهی در مزارع منفرد و مجتمع های خاویاری، ایده های به اجرا درآمده شیلات گلستان برای جلوگیری از نابودی این آبزی و ایجاد فرصت های جدید اشتغال است. »
براساس اعلام شیلات گلستان تاکنون 23 متقاضی راه اندازی مراکز پرورش ماهیان خاویاری در مزارع منفرد شده اند که از آنان به دلیل نقش آفرینی موثر در ایجاد شغل، درآمد و رونق اقتصادی حمایت خواهد شد.
اين درحالي است كه یکی از مشکلاتی در روند تولید ماهیان خاویاری در مزارع ، طولانی بودن دوره تولید و پرورش این آبزی است.
مدیرکل شیلات گلستان با اشاره به برداشتن اين مدت زمان مي افزايد:« دوره تولید ماهیان خاویاری هشت ساله است اما در مراکز آزمایشگاهی و علمی شیلات گلستان به دنبال کاهش مدت این دوره هستیم و امیدواریم با پایان یافتن تحقیقات آزمایشی و به ثمر نشستن آن، این دوره را به 3 تا 5 سال کاهش داده و از این طریق بهره وری هر چه بیشتر را نصیب پرورش دهندگان ماهیان خاویاری استان کنیم. »
وي ادامه مي دهد:« چشم انداز شیلات استان درافق 1404 افزایش تولیدات ماهیان خاویاری در مزارع منفرد به هشت هزارتن گوشت و حدود 400 تن خاویار و در مجتمع های تولید خاویار 8هزار و 340 تن گوشت ماهی خاویاری و 400 تن خاویار با اشتغالزایی 4هزار و 800 نفر است. »
اين درحالي است كه علاوه بر توسعه مزارع تولید خاویار در گلستان؛ ارسال بچه ماهی به مزارع پرورش خاویار استانهای دیگر برای تکثیر و تولید فیل ماهی زمینه ساز رونق اشتغال بخش شیلات کشور بوده و تولید خاویار را از افزایش خواهد داد.

هم اینک گلستان تنها استان تولید کننده بچه فیل ماهی در کشور است که این تولیدات با توجه به استقبال پرورش دهندگان ماهیان خاویاری به استانهای دیگر ارسال می شود.
معاون آبزی پروری اداره کل شیلات گلستان دراین خصوص مي گويد:« توزیع 24 هزار قطعه بچه فیل ماهی برای پرورش در مزارع ماهیان خاویاری کشور آغاز شده است. »
محمود سقلی مي افزايد:« بخشی از این بچه ماهیان به مزارع پرورشی برای پایداری و حفظ ژنتیک این ماهی و تولید و ایجاد اشتغال ارسال می شود. »
به گفته وي این فیل ماهی ها با وزن متوسط 10 گرم در مرکز بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی شهید مرجانی گلستان با هدف تامین نیازهای کشور در زمینه تکثیر و برداشت ماهیان خاویاری تولید و بین دارندگان پروانه بهره برداری و پرورش این گونه ها توزیع شده است.
گلستان تنها توزیع کننده بچه ماهی فیل در کشور است و تامین بچه ماهی مورد نیاز مراکز، استمرار و افزایش صید سالانه، ارتقا سهم اشتغال زایی و حفظ و ماندگاری ذخایر ژنی آبزیان از مهمترین دغدغه های این سازمان به شمار می رود.
همچنین امسال بیش از 60 میلیون قطعه انواع بچه ماهیان خاویاری و استخوانی تولیدی مراکز بازسازی ذخایر آبزیان گلستان در رودخانه های قره سو و گرگانرود رها شد.
مرکز بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی شهید مرجانی گلستان به عنوان یکی از مراکز قدیمی و ویژه تکثیر و تولید آبزیان کشور است که در راستای تولید انواع بچه ماهیان خاویاری، حفظ و احیا ذخایر آبزیان موجود در دریای خزر تلاش می کند.

نظر شما
جوان آنلاين از انتشار هر گونه پيام حاوي تهمت، افترا، اظهارات غير مرتبط ، فحش، ناسزا و... معذور است
تعداد کارکتر های مجاز ( 200 )
پربازدید ها
پیشنهاد سردبیر
آخرین اخبار