جوان آنلاین: مصر و امریکا، امروز نشستی را در شرمالشیخ ترتیب دادهاند تا با حضور نمایندگان بیش از ۲۰ کشور، پرونده جنگ غزه را ببندند. این در شرایطی است که به رغم استقبال اروپاییها، حماس و رژیم صهیونیستی هیچکدام برای حضور در این نشست چراغ سبز نشان ندادهاند و با توجه به سوابق رئیسجمهور امریکا، امید چندانی به اینکه توافق امروز در شرمالشیخ به صلح عادلانه منجر شود، وجود ندارد.
شرمالشیخ مصر، امروز میزبان نشستی با حضور ۲۰ کشور است. دستور کار این نشست آنطور که ریاستجمهوری مصر اعلام کرده، توافق میان حماس و رژیم صهیونیستی است. براساس بیانیه ریاست جمهوری مصر، ریاست این اجلاس به طور مشترک برعهده «عبدالفتاح السیسی» رئیسجمهور مصر و «دونالد ترامپ» رئیسجمهور امریکا خواهد بود و هدف از آن پایان جنگ در نوار غزه و تقویت تلاشها برای برقراری صلح و ثبات در غرب آسیا اعلام شده است. دیگر هدف این اجلاس، گشایش فصلی جدید از امنیت و ثبات منطقهای است. ارتش مصر، دیروز در تدارک برای برگزاری این نشست بینالمللی، در اطراف شرمالشیخ اقدام به استقرار سامانههای پدافند هوایی روسی کرد. گزارش العربیالجدید به نقل از چند منبع نظامی حاکی از این است که هدف از این اقدام، محافظت از محل برگزاری نشست در برابر هرگونه تهدید هوایی احتمالی، از جمله پهپادها یا موشکهای کروز است.
توپ در زمین اسرائیل
نشست شرمالشیخ در شرایطی برگزار میشود که حضور دو طرف مناقشه با، اما و اگرهایی مواجه شده و رسانههای رژیم صهیونیستی اعلام کردند که این رژیم در نشست روز دوشنبه شرکت نخواهد کرد. بعدازظهر دوشنبه، دفتر بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی نیز رسماً اعلام کرد مقامات این رژیم در نشست شرمالشیخ درباره نوار غزه شرکت نمیکنند. حسام بدران، عضو دفتر سیاسی جنبش حماس هم عدم تمایل برای شرکت در این نشست را علنی کرد و گفت: «حماس در مراسم امضای رسمی توافق آتشبس که قرار است در شرمالشیخ مصر برگزار شود، شرکت نمیکند.» او در گفتوگو با شبکه خبری الجزیره با اعلام اینکه «در شرمالشیخ بر پایان جنگ و ورود روزانه ۶۰۰ کامیون کمکرسانی توافق کردیم»، یادآور شد: «براساس توافق آتشبس، اشغالگران ۲۵۰ اسیر فلسطینی را که به حبس ابد و حبسهای طولانی محکوم شدهاند، آزاد خواهند کرد.» وی تصریح کرد: «روزهای آینده آزمونی حقیقی برای اعتبارسنجی اسرائیل خواهد بود و توپ در زمین کابینه رژیم اسرائیل است و باید این قرارداد را قبول کند.» این چهره شناخته شده حماس افزود: «در موضوع امضای رسمی توافق، دخالتی نمیکنیم و حماس از ابتدا از طریق میانجیهای قطری و مصری در مذاکرات آتشبس شرکت کرده است.» بدران هشدار داد: «سخن از اخراج هر شهروند فلسطینی چه اعضای حماس و چه افرادی غیر از آنها از سرزمین خود، یک سخن پوچ است و هیچ فلسطینی آن را نمیپذیرد.» بدران درباره اقدام صهیونیستها مبنی بر از سرگیری جنگ نیز اعلام کرد که حماس به هرگونه نقض آتشبس پاسخ خواهد داد.
تشکیلات خودگردان دعوت نشد
کر استارمر، نخستوزیر بریتانیا، برای شرکت در اجلاس صلح شرمالشیخ به مصر سفر خواهد کرد. خبرگزاری فرانسه نیز روز یکشنبه از حضور آنتونیو کوستا، رئیس شورای اتحادیه اروپا در این نشست خبر داد. همچنین، وبگاه امریکایی آکسیوس به نقل از منابع خود گزارش داد که وزارت خارجه امریکا روز شنبه دعوتنامههای رسمی را برای این نشست سران درباره غزه که قرار است روز دوشنبه برگزار شود، ارسال کرده است و گفت که جمهوری اسلامی ایران نیز برای شرکت در این نشست مهم درباره غزه در شرمالشیخ دعوت شده است. هرچند تایمز اسرائیل عصر دیروز چنین دعوتی را از قول یک مقام امریکایی رد کرد. بحثها در داخل کشور نیز نشان نمیدهد که ایران در نشست امروز شرکت خواهد کرد یا نه. همچنین بنابر اعلام وزارت خارجه امریکا، اسپانیا، ژاپن، جمهوری آذربایجان، ارمنستان، مجارستان، هند، السالوادور، قبرس، یونان، بحرین، کویت و کانادا در فهرست مدعوین به این نشست قرار دارند. در این بین، نامی از تشکیلات خودگران دیده نمیشود. یک منبع عالیرتبه به العربیالجدید گفت تشکیلات خودگردان فلسطین به نشست شرمالشیخ مصر دعوت نشده است. به گفته این منبع، رهبری فلسطین از رئیسجمهور مصردرخواست کرد که به محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین اجازه حضور داده شود تا این پیام را منتقل کند که تشکیلات خودگردان تنها نماینده مشروع فلسطینیان است. با این حال، این درخواست پذیرفته نشد.
هشدار فقدان برنامه و دورنمای سیاسی
نشست شرمالشیخ در شرایطی برگزار میشود که به پایدار ماندن و مؤثر بودن آتشبس به دیده تردید نگریسته میشود. فارن پالیسی درباره آینده توافق آتشبس در غزه نوشت: «ترامپ چندان قابل اعتماد نیست. دفعه قبل که اسرائیل آتشبس را نقض کرد، این کار را با تأیید ترامپ انجام داد. در ماه ژوئن هم، او بود که در بحبوحه مذاکرات هستهای امریکا و ایران، به اسرائیل اجازه داد تا حمله غافلگیرانه خود به ایران را انجام دهد و حتی ادعا کرد که از آخرین دور مذاکرات بهعنوان پوششی برای حمله اسرائیل استفاده کرده است. در نهایت، ترامپ در حمله اسرائیل به قطر در ماه سپتامبر هم دست داشت.» در گزارش این نشریه امریکایی آمده است: «تردیدهای جدی وجود دارد که چارچوب مبهم طرح ۲۰مادهای امریکا، هرگز بهطور کامل تکمیل و اجرا شود. در پس این توافق یک مفهوم ساده وجود دارد که ساختار مذاکرات و اجرای مرحلهای آن را بیاهمیت میسازد؛ امتیازهایی که حماس میدهد غیرقابل برگشت است، حال آنکه هر امتیازی که اسرائیل میدهد قابل لغو است. نتانیاهو ممکن است در طول این فرآیند هر جا که احساس کند به نفع اوست، از توافق خارج شود یا عملیات نظامی خود را از سر بگیرد.» پاسکال بونیفاس، رئیس مؤسسه روابط بینالملل و راهبردی فرانسه نیز معتقد است: «باید در مورد آنچه ترامپ به عنوان امضای توافق میان حماس و [رژیم]اسرائیل اعلام کرد و آن را مدیون مداخله خود در تحقق امری «ناممکن» خواند که مدت زمان طولانی به تأخیر افتاده بود، هوشیار بود.» وی با اشاره به مواردی که مطرح شده همچون آزادی اسیران اسرائیلی، آتشبس در نوار غزه و توقف بمباران، امکان دسترسی [مردم منطقه]به کمکهای بشردوستانه و آزادی زندانیان فلسطینی، خاطرنشان کرد: «آتشبس به معنای صلح نیست. هرچند که این امر خوشحالکننده است، اما کافی نیست.» این محقق فرانسوی تأکید کرد: «فقدان دورنمای سیاسی و فقدان برنامهای برای سامان دادن به مسئله فلسطین میتواند به درگیری و خشونتهای تازه منجر شود.» بونیفاس به مسئله «بلاتکلیفی و فقدان قطعیت» در این توافق اشاره کرد و گفت: «این مسئله در روشن نبودن تکلیف حماس، سرنوشت غزه و همچنین سرنوشت دولت فلسطین وجود دارد. در مورد غزه حرفهای زیادی به گوش میرسد؛ همچون ایجاد یک مرجع بینالمللی از جمله شخص تونی بلر که خاطره خوبی از او در ذهن نیست. او با توجه به سابقه جنگ عراق، اعتبار چندانی جز اعتماد ترامپ ندارد.» بونیفاس با بیان اینکه نه کشورهای عربی و نه کشورهای اروپایی هیچکدام ابزار و تمایلی برای ایجاد فشار بر اسرائیل و ایالات متحده ندارند، تأکید کرد: «اما مهمتر از همه، میبینیم که در اسرائیل در حالی که روزهای حضور نتانیاهو در دولت ممکن است به شماره افتاده باشد، باید ظرف یک سال آینده انتخابات برگزار شود. ما هنوز شاهدیم که او ادعا میکند با آزادی اسرا و برچیدن حماس به اهداف جنگی خود دست یافته است، اما میتوانست مدتها پیش به این هدف دست یابد و او دیگر مطلوب ترامپ هم نیست.» رئیس مؤسسه روابط بینالملل و راهبردی فرانسه یادآور شد: «ما در قرن بیست و یکم هستیم؛ یک ملت نمیتواند به اشغال دیگری درآید مگر در سایه تداوم هر روزه خشونت.»