دگردیسی یک ساله ترامپ و دوستانش چرا و چگونه اتفاق افتاده است

اوهام ترامپ

سرویس سیاسی جوان آنلاین: امریکایی‌ها کماکان «مذاکره» را به عنوان یک گزاره مطلوب برای استانداردسازی رفتار ایران و ایجاد یک مانع جدی بر سر راه پیشرفت و توسعه کشورمان قلمداد می‌کنند و گزینه‌هایی نظیر تحریم و تهدید نظامی را جهت دستیابی به اهداف ضدایرانی خود بلااثر می‌دانند.

دولت کنونی ایالات متحده امریکا نیز همانند دولت‌های پیش از خود خواهان مذاکره مستقیم با ایران برای حل و فصل مناقشات فی‌مابین است، اما نحوه پیشنهاد آن‌ها برای مذاکره با ایران با آنچه سال گذشته ابراز می‌کردند تفاوت‌های فراوانی دارد و مهم‌ترین تفاوت آن پیشنهاد «مذاکره بدون پیش‌شرط» امریکایی‌ها طی روز‌های اخیر است، آن هم در حالی که دولتمردان این کشور در هر سطح و رتبه‌ای خواهان پذیرش و اجرایی شدن شروط دوازده‌گانه دونالد ترامپ از سوی ایران بودند.

اردیبهشت ماه سال گذشته بود که مایک پمپئو وزیر امور خارجه امریکا طی سخنرانی خود در بنیاد هریتیج شروط دولت متبوع خود را که توسط دولت ایران باید پذیرفته شود اینگونه بیان کرد:
۱- ایران باید به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارش کاملی از ابعاد نظامی برنامه هسته‌ای خود ارائه کند و برای همیشه از برنامه نظامی هسته‌ای خود دست بکشد.
۲- ایران باید غنی‌سازی اورانیوم را متوقف کند و هرگز به دنبال بازفرآوری پلوتونیوم نرود و تاسیسات آب سنگین خود را ببندد.
۳- ایران باید به بازرسان آژانس اجازه بازدید از همه سایت‌های خود در سرتاسر کشور را بدهد.
۴- ایران باید به برنامه موشک‌های بالستیک خود پایان دهد و پرتاب یا توسعه موشک‌های با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای را متوقف کند.
۵- ایران باید شهروندان امریکایی و همچنین شهروندان متحدان ما که در ایران زندانی، مفقود یا در بازداشت هستند را آزاد کند.
۶- ایران باید به حمایت از گروه‌های تروریستی خاورمیانه از جمله حزب الله لبنان، حماس و جهاد اسلامی فلسطین پایان بدهد.
۷- ایران باید به دولت عراق اجازه دهد شبه نظامیان شیعه را خلع سلاح کند.
۸- ایران باید به حمایت نظامی خود از حوثی‌های یمن پایان دهد و در راستای یک راه‌حل صلح‌آمیز در این کشور گام بردارد.
۹- ایران باید همه نیرو‌های تحت فرماندهی خود را از سوریه خارج کند.
۱۰- ایران باید به حمایت از طالبان و دیگر گروه‌های تروریستی در افغانستان و منطقه پایان دهد.
۱۱- ایران باید به حمایت سپاه قدس از گروه‌های تروریستی و شبه‌نظامیان منطقه پایان دهد!
۱۲- ایران باید رفتار‌های تهدیدکننده علیه همسایگان خود را کاهش بدهد، چراکه بسیاری از آن‌ها متحدان امریکا هستند.

تغییر موضع تحقیر‌آمیز

درست یک سال بعد از رسانه‌ای شدن این پیشنهادات توسط هیئت حاکمه امریکا، از اردیبهشت ماه امسال تاکنون مقامات دولت امریکا یکی پس از دیگری از مذاکره بدون پیش‌شرط با ایران سخن به میان آورده و به صورت تلویحی و صریح از بی‌فایده بدون فشار‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی برای تغییر رفتار در ایران گفته‌اند، کمااینکه طی هفته اخیر نیز بار دیگر رئیس‌جمهور این کشور، خواهان مذاکره بدون پیش‌شرط با ایران شد.

اواخر اردیبهشت ماه امسال بود که پس از درخواست ترامپ از ایران برای مذاکره برای توافق جدید، ریچارد نفیو معمار تحریم‌های ضدایرانی و عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای امریکا، در حساب توئیتری خود نوشت: «اگر روحانی همین الان به درخواست ترامپ پاسخ مثبت بدهد و به کاخ‌سفید زنگ بزند و بگوید وصل کنید دفتر رئیس‌جمهوری، جان بولتون ولو با پرواز از پله‌های سه طبقه کاخ سفید، خود را به سرعت می‌رساند تا دستش را روی تلفن بگذارد و تماس را قطع کند.»

نفیو و بسیاری از سیاستمداران امریکا به خوبی پی برده‌اند و به دولت دونالد ترامپ نیز توصیه کرده‌اند که تشدید فشار‌ها بر جمهوری اسلامی ایران به معنای پذیرش پیشنهاد مذاکره مستقیم از سوی ایرانی‌ها نیست. همزمان با رسانه‌ای شدن شروط دولت امریکا برای ایران بسیاری از شخصیت‌های امریکایی نیز ارائه چنین پیش‌شرط‌هایی را خیالی و دور از واقعیت‌های حاکم بر گفتمان انقلاب اسلامی و عناصر سیاست خارجه جمهوری اسلامی ایران توصیف کرده‌اند.

رؤیایی که هیچ گاه تعبیر نخواهد شد

رابرت آینهورن از مقام‌های سابق وزارت خارجه امریکا همزمان با ارائه پیش‌شرط‌های دوازده‌گانه می‌گوید: «اینکه باور کنیم دولت (ترامپ) می‌تواند فهرست خیالی از اهداف جاه‌طلبانه و غیرواقع‌بینانه خود را در مذاکره به دست بیاورد رؤیایی بیش نیست. مت رید پژوهشگر در بنیاد «امریکای جدید» نیز بیان می‌کند کاخ سفید با ارائه این پیشنهادات نشان داده است امریکا یا به دنبال «یک بده‌بستان کلان یا هیچ‌گونه بده بستان» است. این پژوهشگر در ادامه بیان می‌کند که ایالات متحده در حالی خواستار آن است که ایران برای همیشه محور مقاومت را رها کند و به ازای آن تحریم اقتصادی علیه ایران برچیده شود که چنین امری برای حکومت ایران غیرقابل مذاکره است.
طی هفته اخیر بود که هفته‌نامه آلمانی اشپیگل در تحلیلی نوشت که فاصله رئیس‌جمهور امریکا با اهداف و آرزوهایش در قبال ایران بسیار زیاد است: «دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا عاشق این است که به عنوان یک سوپرمن ارزیابی شود. به نظر می‌رسد واشنگتن از این هدف که توافق جدید هسته‌ای را با ایران مورد مذاکره قرار دهد که نه تنها برنامه هسته‌ای بلکه مسئله توسعه موشکی این کشور را هم در برگیرد و به فعالیت‌های منطقه‌ای ایران هم بپردازد، بسیار فاصله دارد.»

حشمت‌الله فلاحت‌پیشه نیز در گفت‌وگویی که روز گذشته منتشر شد، گفت: در شرایط فعلی دعوت از امریکا برای بازگشت به ۱+۴ ناشیانه است و این فرصت را در اختیار این کشور قرار می‌دهد که با استفاده از برخی بند‌های قطعنامه ۲۲۳۱ تحریم‌های جدیدی را به کشورمان تحمیل و به نوعی دکمه انفجار برجام را لمس کند. وی افزود: بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ اگر یکی از اعضای برجام عدم پایبندی ایران را تأیید کند، امکان بازگشت تحریم‌های شورای امنیت و ارسال پرونده به شورای حکام وجود دارد، در شرایط کنونی که اروپایی‌ها عزمی برای عمل به تعهداتشان ندارند و به دنبال امریکا حرکت می‌کنند، خروج امریکا از برجام به نفع ما تمام شده است.

فلاحت‌پیشه با اشاره به ادعا‌های امریکایی‌ها برای مذاکره بدون پیش‌شرط با ایران گفت: امریکا با طرح این موضوع انحرافی، به دنبال مذاکره بدون موضوع یا به عبارتی مذاکره باز است که این برای ما خطرناک است. برخی از کشور‌های همراه امریکا به دنبال کشاندن پرونده هسته‌ای ایران به شورای حکام هستند که این موضوع یادآور خاطرات تلخ گذشته برای ماست چراکه مقدمه‌ای برای ارسال پرونده به شورای امنیت سازمان ملل است.

آنچه بیش از هر مسئله دیگری به چشم می‌خورد آن است که دولتمردان کنونی امریکا بدون توجه به توصیه اندیشکده‌ها و شخصیت‌های سیاسی باتجربه خود یک مسیر پراشتباه و بدون دستاورد را بار دیگر تجربه کردند و آن اینکه جمهوری اسلامی ایران با تشدید فشار‌های اقتصادی و سیاسی و نظامی نه تنها از تأمین منافع خود چشم‌پوشی نمی‌کند بلکه پافشاری بیشتری بر رویکرد مقاومت خود در برابر فشار‌های بیرونی از خود نشان می‌دهد.
برای آنکه ترامپ و همفکران وی در دولت امریکا به چنین نتیجه‌ای برسند که رویکرد ایران در مواجهه با امریکا تغییرناپذیر است تنها ۱۴ ماه نیاز بود (از زمان خروج ترامپ از برجام).