سرویس ایران جوان آنلاین: آب وهوای گرم وخشک وبیابانی سیستان بلوچستان بهترین شرایط را فراهم کرده تا این استان درزمینه برخی از تولیدات ازجمله پرورش شتر و شترمرغ که بهترین سازگاری با این آب وهوارا دارند، حرف‌های بسیاری برای گفتن داشته باشد، مساله‌ای که حالا با توجه به کاهش تولید گوشت قرمز می‌تواند زمینه خوبی برای رفع این مشکل ایفاکند.
موضوعی که به گفته رئیس سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان باعثشده تا در حال حاضر ۷ واحد پرورش شتر مرغ دراین استان با ظرفیت تولید ۷۰ تن گوشت و ۱۲۵۰ قطعه جوجه مشغول فعالیت باشند.
سیستان وبلوچستان از آب وهوای گرم وبیابانی برخورداراست، اما این مهم نتوانسته سدی بر سر تولیدات کشاورزی ودامی این استان داشته باشد.
نگاه ویژه به کشاورزی این استان سبب شد تا تولید محصولات زراعی به میزان ۳ میلیون تن و میوه‌جات باغی نیز به ۵۵۰ هزار تن برسد. این در حالی است که این استان در زمینه تولیدات و افزایش آبزیان، دام و طیور نیز به پیشرفت قابل توجهی رسیده است.
با وجود اینکه سیستان و بلوچستان در منطقه گرم و خشک قرار گرفته است، اما سختکوشی مردم استان باعث شده تا آن‌ها در سخت‌ترین شرایط بتوانند بهترین بهره را از کشاورزی خود ببرند. این مهم سبب شده تا در سیستان و بلوچستان ۱۷۰ هزار بهره‌بردار در بخش کشاورزی فعالیت داشته باشند و بیش از ۷۰ درصد معیشت مردم استان وابسته به بخش کشاورزی باشد. این در حالی است که این استان ۴۲۰ هزار هکتار اراضی قابل کشت دارد، ولی به دلیل محدودیت منابع آبی تنها ۴۵ تا ۷۰ درصد آن به زیر کشت محصولات باغی و زراعی رفته است.
آمار‌ها نشان می‌دهد این استان بیابانی در زمینه ارتقای تولید میوه‌های گرمسیری به میزان ۱۶۰ هزار تن و توسعه زیر کشت باغات به ۹ هزار هکتار رتبه اول کشوری را به خود اختصاص داده است.
این در حالی است که زمینه تولید گوشت قرمز در استان به میزان ۱۰۰ هزار تن در سال، ارتقای زمینه تولید عسل در استان به میزان ۷۰ تن و افزایش کلنی‌های زنبورعسل به ۶۵۰۰ کلن، معرفی بیش از ۱۰۰ رقم محصول زراعی اصلاح‌شده و گواهی‌شده با عملکرد کمی و کیفی برتر برای ارتقای تولید و سازگار با شرایط اقلیمی استان و ارتقای زمینه تولید شیر به میزان ۱۰۶ هزار تن در سال و راه‌اندازی هزار و ۷۲۰ واحد گاوداری شیر صنعتی و سنتی از دیگر دستاورد‌های بخش کشاورزی استان در سال‌های اخیر بوده است.
رئیس سابق جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان با اشاره به موفقیت این استان در زمینه تولید پسته و گیاهان دارویی می‌گوید: «ارتقای سطح زیر کشت پسته به میزان ۹ هزار هکتار و ایجاد چهار مرکز ضبط و فرآوری پسته به ظرفیت ۳ هزار تن، توسعه و ارتقای سطح زیر کشت گیاهان دارویی در سطح ۵ هزار هکتار و توسعه این سطح به ۲۰ هزار هکتار در برنامه است.» مجتبی پیری می‌افزاید: «توسعه مرغداری‌های صنعتی و ارتقای ظرفیت جوجه‌ریزی به میزان ۲۳ میلیون قطعه در سال و تولید ۳۹ هزار تن گوشت مرغ و افزایش ظرفیت تولید تخم‌مرغ به میزان ۱۱ هزار تن ایجاد و توسعه پرورش صنعتی شترمرغ با ایجاد ۷ واحد، راه‌اندازی بزرگترین مزرعه چرخه کامل زنجیره تولید شترمرغ جنوب شرق کشور در چابهار به ظرفیت ۲۳ هزار و ۷۰۰ قطعه از دیگر موفقیت‌های جهاد کشاورزی استان در زمینه تولید گوشت سفید منطقه بوده است.»
رونق گرفتن تولید شتر مرغ در استان
آب وهوای گرم وخشک بیابانی در سیستان وبلوچستان بکی از بهترین شرایط را برای تولید وپرورش شتر مرغ مهیاکرده است به طوری که در حال حاضر ۷ واحد پرورش شتر مرغ در استان با ظرفیت تولید ۷۰ تن گوشت و ۱۲۵۰ قطعه جوجه مشغول فعالیت هستند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان سیستان و بلوچستان با اشاره به رونق این صنعت در شرق کشور می‌گوید: «۹ واحد پرورش شتر مرغ با ظرفیت تولید ۱۳۵ تن گوشت و هزار قطعه جوجه در استان در حال ساخت است که ان‌شاءلله بزودی راه اندازی خواهند شد.»
غلام حیدر زورقی تصریح می‌کند: «با شروع بکار این واحد‌ها تعداد واحد‌های پرورش شتر مرغ به ۱۶ واحد و ظرفیت تولید گوشت شتر مرغ به ۲۰۵ تن و تولید جوجه به ۲۲۵۰ قطعه افزایش خواهد یافت.»
به گفته وی، این مرکز پرورش شتر مرغ در چابهار با ظرفیت ۷۰۰ قطعه شتر مرغ مولد و ۲۴۰۰۰ قطعه شترمرغ پرواری در حال فعالیت است.
پرورش شتر مرغ صنعتی پر سود
استفاده از تمامی اجزاءشترمرغ موجب شده تا این پرنده سود بسیاری برای کسانی که دراین زمینه فعالیت دارند داشته باشد.
این مهم موجب شده تا در برخی از مراکز پرورش این پرنده، امکاناتی همچون، کشتارگاه، تولید محصولات پوستی، واحد روغن‌کشی و تولید محصولات بهداشتی و جانبی در این مجموعه پرورش شتر مرغ پیش‌بینی شده است.
ازطرفی این موقعیت می‌تواند بیش از ۱۰۰۰ شغل در این مجموعه‌ها به وجود دارد.
سال ۹۶ بود که برای نخستین بار پروژه پرورش زنجیره‌ای شتر مرغ توسط شرکت «مکران ساحل آرامش» بخش خصوصی در چابهار آغاز شده است.
این پروژه با هدف اشتغالزایی، محرومیت‌زدایی، تولید و افزایش درآمد خانوار‌های روستایی در زمینی به مساحت ۷۳ هکتار عملیات اجرایی آن از سال گذشته آغاز شده است.
رئیس جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان با تایید این مهم می‌گوید: «شهرستان چابهارظرفیت مناسبی برای توسعه بخش کشاورزی، راه‌اندازی واحد‌های مرغ گوشتی، ایجاد گلخانه و صنایع بسته‌بندی موادغذایی دارد.»
زورقی صادرات محصولات تولیدی از جمله گوشت و تخم شترمرغ را اقتصادی دانسته و تصریح می‌کند: «از هرگونه طرح اشتغالزا در حوزه کشاورزی استقبال خواهیم کرد.»
در همین راستا سیستان و بلوچستان در حیطه پرورش شترمرغ با قوت تمام وارد شده به گونه‌ای که هم‌اکنون واحد‌های صنعتی پرورش شتر مرغ در شهرستان‌های زهک، هیرمند، هامون، میرجاوه و سراوان و چابهار فعال است همچنین در شهرستان‌های خاش، زاهدان و ایرانشهر هم به‌صورت سنتی بهره‌برداران در حال پرورش شتر مرغ هستند.
این مهم موجب شده تا کارآفرینان داخلی در سال‌های اخیر با توجه به تأکیدات رهبری در خصوص اقتصاد مقاومتی به بهترین شکل ممکن اشتغالزایی و کارآفرینی کرده‌اند که می‌تواند آغازی بر تحولی بزرگ در اقتصاد کشور شود.
رئیس جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان با بیان اینکه ه. پرورش شتر مرغ در شهرستان هیرمند هم از رونق خوبی برخورداراست می‌گوید: «این شهرستان با داشتن افزون بر ۱۰۰۰ قطعه شترمرغ، قطب پرورش این پرنده در سیستان و بلوچستان محسوب می‌شود.»
زورقی می‌افزاید: «اقلیم شهرستان هیرمند شرایط مناسبی را برای پرورش شتر مرغ فراهم کرده است به طوری‌که هم‌اینک ۲ واحد صنعتی و حدود ۱۰۰۰ واحد سنتی در این شهرستان به پرورش این پرنده اختصاص دارد.»
با توجه به خشکسالی‌های پی در پی و لزوم توسعه طرح‌های کم آب‌بر، یکی از فعالیت‌های عمده در حوزه دامپروری توسعه پرورش شتر مرغ در سطح استان است.
به طوری که در همین راستا در غالب طرح پرورش شتر مرغ در منطقه سیستان از سال ۱۳۹۲ تاکنون ۷ واحد پرورش شتر مرغ به ظرفیت ۱۹۰۰ قطعه شتر مرغ مولد و گوشتی احداث شده است که سالیانه ۷۰ تن گوشت و۱۳۰۰ قطعه جوجه تولید و به بازار مصرف عرضه می‌شود.
رئیس جهادکشاورزی سیستان وبلوچستان با اشاره به راه‌اندازی بزرگترین مجتمع پرورش شتر مرغ جنوب شرق کشور در چابهاردراین خصوص می‌گوید: «این مجتمع دارای ظرفیت ۲۳ هزار و ۷۰۰ قطعه شتر مرغ مولد و پرواری است.»
به گفته وی مزرعه شتر مرغ "کشاورز" در شهرستان هیرمند با ظرفیت ۳۰۰ قطعه و با سرمایه‌گذاری ۹۸۰۰ میلیون ریال در زمینی به مساحت یک هکتار در سال ۱۳۹۳ به بهره‌برداری رسیده است.
زورقی همچنین از توجه ویژه وزیر جهاد کشاوزی به توسعه این صنعت در استان خبر دادهوتصریح می‌کند: «در سفر وزیر محترم جهاد کشاورزی به استان ایشان از نزدیک مرکز پرورش شترمرغ شهرستان هیرمند را بازدید کرد و بر حمایت و برطرف کردن مشکلات کارآفرینان این بخش تأکید کردند.
رتبه اول در پرورش شتر
استفاده غذایی و دارویی از شیر و گوشت و حتی موی شتر موجب شده تا در چند سال اخیر پرورش آن در استان‌های گرم و خشک کشور ازجمله سیستان وبلوچستان که بهترین شرایط را برای پرورش این حیوان را داراست از رونق خوبی برخوردار شود.
استاندار سیستان و بلوچستان، با بیان اینکه برای ساخت این طرح، ۶۰۰ میلیارد ریال اعتبار اولیه از محل تسهیلات روستایی و عشایری برای بخش خصوصی در نظر گرفته شده است، می‌گوید: «با راه‌اندازی این پروژه برای ۳۰۰ نفر به طور مستقیم شغل ایجاد می‌شود.»
از مجموع حدود ۱۵۰ هزار نفر شتر در کشور ۷۵ هزار نفر در این استان نگهداری می‌شوند به همین دلیل سیستان و بلوچستان در پرورش شتر رتبه اول کشور را به خود اختصاص داده و قطب پرورش این دام در ایران محسوب می‌شود.
همچنین در راستای اجرای سند توسعه پرورش شتر و با هدف ساماندهی، هویت‌دار کردن و اجرای برنامه اصلاح نژاد شتر و کنترل قاچاق بیش از ۳۰ هزار نفر شتر بومی استان با تخصیص بیش از ۱۵ میلیارد ریال اعتبار پلاک‌کوبی شده است.
آمار‌های جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان نشان می‌دهد تنها در سال ۹۵ بیش از ۲ هزار و ۷۰۰ تن گوشت شتر در استان تولید شد که از این میزان ۶ هزار و ۷۰۰ نفر شتر بومی سیستان و بلوچستان به صورت زنده به استان‌های یزد، اصفهان، قم و خراسان رضوی حمل شده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان با تأیید این موضوع می‌گوید: «این سند با هدف استفاده مطلوب و مفید از ظرفیت‌های موجود سیستان و بلوچستان در زمینه تولیدات شتر و ساماندهی پرورش شتر شیری و تولید شیر آن به عنوان یک محصول ارگانیک و هدایت بخشی از شتر‌های جوان به واحد‌های پرواربندی برای پروار و تأمین بخشی از گوشت قرمز مورد نیاز بازار تدوین شده است.»
رضا نجفی با اشاره به وضعیت مناسب تولید شیر در استان می‌افزاید: «بر اساس این طرح جایگاه‌های بهداشتی سنتی و مراکز جمع‌آوری شیر در مناطق مستعد پرورش در سیستان و بلوچستان ساخته خواهد شد.»
در کنار شیر تولیدی شتر در این استان مهم‌ترین بخش و اعظم نیاز گوشت شتر در کشور از این استان وارد بازار می‌شود.
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان با اشاره به اینکه امسال ۱۴ واحد سنتی پرورش شتر شیری با ظرفیت کلی ۲ هزار و ۸۰۰ نفر در استان راه‌اندازی شده است در این خصوص می‌گوید: «باتوجه به ظرفیت بالای سیستان و بلوچستان در پرورش شتر و وجود نیمی از شتر کشور در این استان برنامه توسعه پرورش شتر خصوصاً پرورش شتر شیری در دستور کار قرار گرفته و از ابتدای سال جاری تاکنون ۱۴ واحد سنتی پرورش شتر شیری با ظرفیت ۲۸۰۰ نفر شتر در استان راه‌اندازی شده است.»
حسین سرابندی می‌افزاید: «با ایجاد ظرفیت‌های جدید و افزایش تولید شیر و گوشت شتر به روش‌های نیمه‌صنعتی شرایط ایجاد واحد‌های کاملاً صنعتی با تجهیز شیردوش و شیرسردکن و با تکیه بر واردات شتر‌های پرتولید شیری فراهم شده و همچنین زمینه فرآوری و بسته‌بندی شیر و گوشت شتر بیش از پیش مشهود است.»
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان با اشاره به جمعیت ۷۵ هزار نفری شتر در سیستان و بلوچستان ادامه می‌دهد: «در حال حاضر ۵۳ واحد پرورش شتر شیری کوچک روستایی با ظرفیت ۹۰۰ نفر شتر، ۵ واحد پرواربندی صنعتی شتر و ۱۳ واحد پرواربندی کوچک روستایی با ظرفیت ۱۱۰۰ نفر شتر مشغول فعالیت هستند.»
ایرانشهر قطب پرورش شتر
وجود بیش از ۹ هزار نفر شتر، ایرانشهر را به عنوان یکی از مناطق مستعد پرورش شتر تبدیل کرده است. این مهم موجب شده تا بیش از ۷۰۰ نفر در ایرانشهر در زمینه پرورش شتر مشغول به‌کار شده و برای خود و خانواده‌هایشان کسب درآمد کنند.
رئیس اداره دامپزشکی ایرانشهر با اشاره به تأکیدات مقام معظم رهبری در اجرای اقتصاد مقاومتی، در این خصوص می‌گوید: «پرورش شتر می‌تواند گام مهمی در ایجاد اشتغال برای جوانان و تأمین گوشت مورد نیاز کشور باشد.»
عبداللهی با اشاره به اینکه پرورش شتر در شهرستان ایرانشهر همانند سایر دام‌های اهلی از اهمیت خاصی برخوردار است، می‌افزاید: «با توجه به شرایط آب و هوایی نسبتاً مناسب منطقه و دارا بودن علوفه و آب کافی، این شهرستان یکی از زیستگاه‌های مناسب پرورش شتر در کشور است.»
