جوان آنلاین:بحث افزایش جمعیت که پیش می‌آید، یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های اقتصادی تأثیرگذار در تصمیم خانواده‌ها برای داشتن فرزندان بیشتر مسکن است. واقعیت این است که در آپارتمان‌های ۵۰- ۴۰ متری نمی‌توان به داشتن سه تا چهار فرزند فکر کرد! این مسئله به ویژه برای خانواده‌هایی که مسکن ندارند و اجاره نشینند از اهمیت بیشتری برخوردار است به گونه‌ای که بسیاری از صاحبخانه‌ها، خانه‌شان را به یک زوج یا به خانواده‌های نهایتاً سه نفره اجاره می‌دهند. این مسئله موجب می‌شود تا خانواده‌هایی که تعداد بیشتری فرزند دارند و اجاره نشینند، حسابی سرگردان شوند. بر این اساس یکی از مهم‌ترین انتظاراتی که مردم برای همراهی با سیاست‌های افزایش جمعیت از دولت و حاکمیت دارند، در خصوص تأمین زمین و مسکن مناسب است. خانه‌هایی که بشود در آن سه، چهار فرزند را بزرگ کرد. این یکی از موضوعاتی است که در قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده هم لحاظ شده است. در ماده۴ این قانون آمده است به منظور تحقق بند «چ» ماده ۱۰۲ قانون برنامه پنج‌ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران دولت مکلف است یک قطعه زمین یا واحد مسکونی حداکثر به میزان ۲۰۰ مترمربع منطبق با ضوابط حد نصاب تفکیک بر اساس طرح‌های هادی روستایی و شهری یا طرح‌های جامع و تفصیلی شهری مصوب برای ساکنان در روستا‌ها یا شهر‌های کمتر از ۵۰۰ هزار نفر پس از تولد فرزند سوم و بیشتر به صورت مشترک و بالمناصفه به پدر و مادر، در همان محل بر اساس هزینه آماده‌سازی فقط برای یک‌بار به صورت فروش اقساطی با دو سال تنفس و هشت سال اقساط اعطا نماید و سند مالکیت، پس از پرداخت آخرین قسط، ظرف حداکثر یک ماه به مالکان تحویل داده شود. برای ساکنان شهر‌های بالای ۵۰۰ هزار نفر، زمین یا واحد مسکونی با شرایط مقرر در این ماده بسته به اعلام ظرفیت از سوی دولت مبنی بر وجود زمین یا واحد مسکونی در شهرک‌های اطراف یا شهر‌های جدید یا شهر‌های مجاور یا زادگاه پدر یا مادر مشروط به اینکه بالاتر از ۵۰۰ هزار نفر نباشد، به انتخاب پدر و در صورت فوت پدر، به انتخاب مادر بر اساس آیین نامه مذکور اختصاص می‌یابد. بر اساس تبصره۲ این قانون مالکیت زمین یا واحد مسکونی در صورت فوت هر یک از پدر و مادر بر اساس موازین قانونی ارث به ورثه متوفی تعلق می‌گیرد.
با وجود این اگر از خانواده‌های دارای سه، چهار و بیشتر جویا شوید، متوجه خواهید شد بسیاری از این خانواده‌ها برخلاف قانون جوانی جمعیت زمینی دریافت نکرده‌اند! این مسئله حتی برای شهر‌های کوچک هم صادق است. از سوی دیگر از آنجایی که خانواده‌های دارای فرزندان بیشتر اغلب جزو اقشار و طبقات ضعیف اقتصادی دسته‌بندی می‌شوند، حتی در صورت اختصاص زمین نیازمند کمک‌های دولتی برای ساخت خانه هستند. البته آنطور که محمدصادق مرادی، نماینده وزیر در نهاد‌های انقلابی و دبیر ستاد جوانی جمعیت وزارت راه و شهرسازی در گفتگو با «جوان» می‌گوید در حال حاضر ۵۰۰ هزار خانواده سه فرزند بالا برای دریافت زمین در شهر‌های زیر ۵۰۰ هزار نفر جمعیت ثبت نام کرده‌اند که ۲۳۰ هزار نفرشان تأیید شده‌اند، اما با توجه به پیش‌بینی‌ها و برنامه‌ها دولت می‌تواند سالانه ۵۰ هزار قطعه زمین به این خانواده‌ها تخصیص دهد. با یک حساب سرانگشتی نزدیک به پنج سال طول می‌کشد تا این خانواده‌ها زمین‌شان را دریافت کنند. این بدین معناست که فرزند یکساله یک خانواده سه نفره تا هنگام دریافت زمین شش ساله شده است! آنچه در ادامه می‌آید حاصل گفت‌وگوی ما با صادق مرادی، مسئول طرح جوانی جمعیت وزارت مسکن راه و شهرسازی است.
آقای مرادی! همانطور که می‌دانید در بحث جوانی جمعیت، برای همه دستگاه‌ها تکالیف مشخصی وجود دارد و یکی از این دستگاه‌ها وزارت راه و شهرسازی است که در این زمینه نقش بسیار مهمی دارد و آن اهدای زمین به خانواده‌های دارای سه فرزند و بیشتر است. تاکنون در راستای اجرای قانون جوانی جمعیت و اهدای زمین به این خانواده‌ها چه اقداماتی انجام داده‌اید؟
یکی از مهم‌ترین تکالیف بر عهده وزارت راه و شهرسازی، تخصیص زمین‌های رایگان به خانواده‌هایی است که دارای فرزند سوم و بیشتر هستند. این موضوع از سال گذشته آغاز شده و در سال گذشته ۷۰ هزار زمین تخصیص یافته است. تا به امروز نیز ۱۶ هزار زمین دیگر تخصیص داده شده که این رقم قطعاً افزایش خواهد یافت. در دهه فجر، یک پویش بزرگ برگزار خواهیم کرد و ان‌شاءالله تعداد زیادی زمین در این دهه به مردم واگذار خواهد شد.
اما وقتی با این خانواده‌ها صحبت می‌کنیم می‌بینیم بسیاری از آنها هنوز زمینی دریافت نکرده‌اند! ماجرا از چه قرار است؟
لازم است اطلاع‌رسانی مناسبی به مردم انجام شود، زیرا برخی افراد ممکن است ثبت‌نام کنند و یک سال یا بیشتر در نوبت بمانند. قانون به ما اجازه نمی‌دهد در شهر‌های با جمعیت بالای ۵۰۰ هزار نفر زمین تخصیص دهیم که این مسئله دست ما را برای اعطای زمین محدود می‌کند. علاوه بر این برای الحاق زمین‌های جدید نیاز است نظر حدود ۱۵ تا ۲۰ سازمان مختلف دریافت شود و برای الحاق یک متر زمین تمام این سازمان‌ها باید نظر بدهند. اگر هر یک از این سازمان‌ها نظر منفی بدهند، امکان الحاق آن زمین وجود نخواهد داشت که این موضوع روند کار را طولانی می‌کند. همچنین آماده‌سازی زمین‌ها برای افرادی که تا امروز تأیید نهایی شده‌اند، حدود ۴۰ همت بودجه نیاز دارد که عدد بالایی است. با وجود تمام چالش‌ها، وزارت راه و شهرسازی و خانم دکتر صادق به عنوان وزیر بارها اعلام کرده‌اند قانون جوانی جمعیت باید به طور جدی اجرا شود و ما باید به این قانون احترام بگذاریم و تکالیف آن را انجام دهیم و مشکلات و موارد آن در حوزه وزارت راه و به صورت فراسازمانی برطرف شوند.
آقای مرادی! من در جشن نفس که اخیراً برگزار شد و خانواده‌هایی که از سقط جنین منصرف شده بودند، حضور داشتم. در این مراسم، متوجه شدم بسیاری از خانواده‌ها که دارای فرزند سوم، چهارم و پنجم بودند و اتفاقاً در شهرستان‌های کوچک یا روستا زندگی می‌کردند هنوز زمین دریافت نکرده‌اند. دلیل این موضوع چیست؟ آیا به خاطر عدم ثبت‌نام یا عدم آگاهی از مراحل مربوطه بوده است؟ چرا به این افراد هنوز زمین اهدا نشده است؟
تا امروز حدود ۵۰۰ هزار نفر در سامانه وزارت راه و شهرسازی ثبت‌نام کرده‌اند. از این تعداد، حدود ۲۳۰ هزار نفر تأیید نهایی شده‌اند. این یعنی ۲۳۰ هزار قطعه زمین که عدد بزرگی است و در یک سال تأمین و واگذاری این تعداد زمین ممکن نیست. برای تأمین سهم زمین این افراد، نیاز به زمان بیشتری داریم. با این حال، در سال گذشته و تا امروز، قریب به ۸۶ هزار زمین تخصیص یافته است و مابقی نیز قطعاً تأمین خواهد شد. طبق قانون، حق هیچ فردی ضایع نخواهد شد و هر کس ثبت نام کند زمین خود را دریافت خواهد کرد، اما با توجه به تعداد زیاد متقاضیان ما باید برای ۲۳۰ هزار نفر زمین مهیا کنیم و هر کدام از آنها به حدود ۲۰۰ متر زمین نیاز دارند که عدد بسیار بزرگی می‌شود. به همین دلیل، ممکن است روند تأمین زمین طولانی شود، به ویژه اینکه الحاق زمین‌ها نیز زمانبر است، اما قطعاً انجام می‌شود.
چه خانواده‌هایی می‌توانند این زمین‌ها را دریافت کنند و برای دریافت زمین چه مراحلی را باید طی و چگونه و کجا ثبت‌نام کنند؟
برای ثبت‌نام در سامانه مسکن حمایتی وزارت راه به نام «سمن» (saman. mrud. ir) خانواده‌هایی که دارای سه فرزند هستند و فرزند سوم آنها ۲۰ مهر ۱۴۰۰ به بعد متولد شده است، شامل قانون جوانی جمعیت می‌شوند. همچنین خانواده‌هایی که چهار فرزند زیر ۲۰ سال دارند نیز مشمول بند چ قانون بودجه هستند و ما باید به آنها زمین بدهیم.
تأمین زمین در شهر‌های زیر ۵۰۰ هزار نفر امکان‌پذیر است، اما شرایط سختی دارد و در شهر‌های بالای ۵۰۰ هزار نفر نمی‌توانیم زمین تخصیص دهیم و قانون اجازه نمی‌دهد. به طور نمونه تمام شهرستان‌های اطراف تهران بالای ۵۰۰ هزار نفر جمعیت دارد و به همین دلیل ممکن است مجبور شویم به مناطق دورتر مانند دماوند یا شمشک برویم تا زمین‌های مناسب را پیدا کنیم.
آیا زمین‌های این مناطق گران‌تر نیست؟
زمین‌ها، چون دولتی هستند ما با قیمت دولتی محاسبه می‌کنیم و این به نفع خانواده‌ها خواهد بود. همچنین زمین‌ها به صورت سنددار به نام آنها منتقل می‌شود و اجاره ۹۹ ساله نیست که تفاوت اصلی آن با نهضت ملی مسکن در این است که در نهضت ملی، سند ملکی صادر نمی‌شود.
آیا این زمین‌ها به خانواده‌ها فروخته یا رایگان به آنها اهدا می‌شود؟
رایگان داده می‌شود و خانواده‌های سه‌فرزندی که فرزند سوم آنها متولد شده است، شامل این قانون می‌شوند. فقط پول آماده‌سازی را به ما می‌دهند و زمین‌ها را رایگان دریافت خواهند کرد.
این هزینه آماده‌سازی زمین که می‌گویید چقدر است؟
هزینه آماده‌سازی زمین حدود ۲۰۰ میلیون تومان است. این مبلغ به مدت دو سال تنفس دارد و هشت سال تقسیط می‌شود که در واقع، بازپرداخت آن حدود ۱۰ سال طول می‌کشد. همچنین خانواده‌هایی که چهار فرزند زیر ۲۰ سال دارند، حتی هزینه آماده‌سازی را هم پرداخت نمی‌کنند.
یعنی با توجه به شرایط فعلی، این خانواده‌ها مالک زمین خواهند بود و به فرزندانشان ارث می‌رسد یا زمین در نهایت برای دولت است و به صورت اجاره ۹۹ ساله به خانواده‌ها داده می‌شود؟
خانواده‌ها مالک هستند. تنها مشکل تأمین زمین است، اما این مسئله مانع اجرای قانون نمی‌شود. با وجود تمام چالش‌ها، وزارت راه و شهرسازی و به ویژه خانم دکتر صادق بر اجرای قانون تأکید دارند.
آقای مرادی! احتمال دارد تغییراتی در قانون ایجاد شود تا فرایند اهدای زمین راحت‌تر شود؟ اصلاً آیا پژوهشی برای بهبود وضعیت واگذاری‌ها انجام گرفته است؟
ما در حال انجام آسیب‌شناسی‌هایی هستیم که چه تدابیری می‌تواند روند کار را تسهیل کند و سرعت آن را افزایش دهد. این آسیب‌شناسی‌ها با همکاری دولت و مجلس انجام و جلساتی نیز با نهاد‌های نظارتی برگزار شده است تا بتوانیم تغییرات مؤثری را به نفع مردم انجام دهیم و موضوع را تأثیرگذارتر کنیم. گاهی اوقات ممکن است قانونی اجرا شود، اما به دلیل مشکلات موجود، شیرینی‌اش را از دست بدهد. هدف ما در دولت چهاردهم این است که تمام تلاش خود را به کار گیریم تا اجرای این قانون برای خانواده‌ها شیرین‌تر شود، اما در حال حاضر تا زمانی که قانون به این شکل باقی بماند، ما همین روند را ادامه خواهیم داد.
با توجه به اینکه ۲۳۰ هزار نفر در نوبت دریافت زمین هستند، ممکن است چند سال طول بکشد تا این زمین‌ها تخصیص یابد! درست است؟
تلاش ما این است که مانند سال گذشته، بالاترین تعداد ممکن زمین را به مردم اختصاص دهیم.
با توجه به امکانات پیش‌بینی شما برای اهدای این زمین‌ها چگونه است و سالی چند قطعه زمین قرار است به خانواده‌های دارای سه فرزند و بیشتر اهدا شود؟
در برنامه اعلام کردیم حدود ۵۰ هزار زمین تخصیص خواهد یافت، اما پیگیر هستیم اگر زمین‌های بیشتری الحاق شود، تعداد را افزایش دهیم و خود را محدود به این عدد نکنیم.
همانطور که می‌دانید اغلب این خانواده‌ها از اقشار ضعیف جامعه هستند و ساخت این زمین‌ها هم ممکن است برایشان سخت باشد. آیا تسهیلاتی برای ساخت این زمین‌ها در نظر گرفته شده است که به خانواده‌ها کمک کند؟
عزیزانی که می‌خواهند برای ساخت اقدام کنند، می‌توانند از وام فرزندآوری بهره‌مند شوند. این وام به خانواده‌ها کمک می‌کند و می‌توانند ثبت‌نام کنند و از بانک وام بگیرند. همچنین وام نهضت ملی مسکن نیز در دست بررسی است تا اگر امکانش فراهم شود، به این خانواده‌ها کمک کنیم تا مشکلی در ساخت نداشته باشند.
اولویت‌بندی شما برای اهدای زمین به چه صورت است و چه خانواده‌هایی در اولویت قرار می‌گیرند؟
ما سعی کردیم اولویت‌بندی کنیم و طبق این اولویت‌ها پیش برویم. اول افرادی که فرم جیم آنها سبز است و تاکنون زمینی از دولت دریافت نکرده‌اند، در اولویت اعطای زمین قرار دارند. هدف ما این است که سریع‌تر به افرادی که مشکل دارند، زمین اختصاص دهیم.
آیا دهک‌بندی‌ها هم در اعطای زمین تأثیرگذار است و افرادی که در دهک‌های پایین‌تر و توان اقتصادی کمتری دارند، در اولویت قرار می‌گیرند؟
افرادی که فرم جیم آنها سبز است و خانه ندارند، طبیعتاً جزو دهک‌های پایین هستند. ما در تخصیص زمین‌ها، این موارد را حتماً در نظر خواهیم گرفت تا افرادی که بیشتر به زمین نیاز دارند، حمایت شوند.
ممکن است افرادی که قبلاً زمین و خانه دارند نیز زمین دریافت کنند؟
بله، قطعاً می‌دهیم، اما اولویت با کسانی است که هیچ سرپناهی ندارند. طبق قانون، اگر فرم جیم یک فرد قرمز هم باشد، باید به او زمین اختصاص داده شود. با این حال با توجه به تعداد زیاد درخواست‌ها و اینکه مدت زمان انتظار طولانی است وظیفه ما این است که به افرادی که واقعاً به سرپناه نیاز دارند، کمک کنیم. افرادی که خودشان خانه دارند، معمولاً مشکلات کمتری نسبت به مستأجران دارند، بنابراین باید این نکته را در اولویت قرار دهیم.
باعرض سلام خدمت شما ما یک سال هست که زمین جوانی جمعیت ۴فرزند زیر ۲۰سال ثبت نام کردیم متاسفانه خبری نیست بااینکه مستاجر هستیم وخونه بهمون نمیدن به اداره راه و شهرسازی و اداره واگذاری هم بارها رفتم ولی 
