جوان آنلاین: شهرداری پایتخت از آغاز کمپینی با عنوان «مقابل ایرانیان زانو بزنید» خبر داده‌است؛ طرحی که با محوریت نصب مجسمه‌ای از صحنه اسارت والرین، امپراتور روم، در میدان انقلاب تهران اجرا می‌شود.
این پروژه، نه‌تنها بازآفرینی یک واقعه‌تاریخی است، بلکه تلاشی نمادین برای یادآوری ریشه‌های وحدت، عزت و مقاومت ملی ایرانیان در قلب فرهنگی پایتخت به‌شمار می‌آید.
پادشاه قدرتمند رومی که در مقابل ایران به زانو درآمد
در قرن سوم میلادی، زمانی که امپراتوری روم در اوج اقتدار خود بود، والرین با سپاهی عظیم برای فتح ایران وارد خاک این سرزمین شد، اما در نبردی سرنوشت‌ساز در شهر ادسا، سپاه ایران به فرماندهی شاپور اول ساسانی توانست ارتش روم را شکست دهد. در پایان نبرد، والرین امپراتوری که قدرتش مرز‌های جهان باستان را درنوردیده بود در برابر پادشاه ایران به زانو درآمد و به اسارت گرفته شد.
شاپور ساسانی این لحظه را با دقت و غرور در سنگ‌های بیشاپور و نقش رستم حک کرد؛ تا تاریخ بداند که در برابر اراده‌ایرانی، حتی امپراتوران جهان نیز سر تعظیم فرود می‌آورند. این تصویر، قرن‌ها بعد به یکی از ماندگارترین نماد‌های اقتدار فرهنگی و استقلال ایرانیان بدل شد.
از نقش‌برجسته تا مجسمه شهری
اکنون، بیش از ۱۷ قرن بعد، شهرداری تهران تصمیم گرفته است، این لحظه تاریخی را در قالب مجسمه‌ای شهری در میدان انقلاب بازآفرینی کند. آنطور که مهدی مذهبی مدیرعامل سازمان زیباسازی توضیح داده‌است: در طرح نهایی، پیکره‌ای از والرین در حال زانو زدن زیر پای شاپور ساسانی طراحی شده‌است؛ اثری با ابعاد بزرگ که در بخش مرکزی میدان انقلاب نصب خواهد شد.
پایه این مجسمه شامل ۱۲ پرده روایی است که هر یک به یکی از مقاطع مقاومت ملت ایران در برابر بیگانگان اختصاص دارد از پایداری در برابر حملات اسکندر و اعراب تا ایستادگی در برابر استعمار و جنگ تحمیلی. این پرده‌ها با بهره‌گیری از فناوری نورپردازی و تصویر دیجیتال طراحی شده‌اند تا تجربه‌ای زنده را از تاریخ برای مخاطبان شهری فراهم کنند.
مدیر عامل سازمان زیباسازی شهرداری تهران درباره‌این پروژه گفت: مجسمه والرین بازتابی از یک حقیقت تاریخی است؛ اینکه ایران در طول تاریخ، سرزمین ایستادگی بوده‌است. ما با اجرای این طرح در میدان انقلاب می‌خواهیم پیوندی میان گذشته‌باشکوه و امروز پرامید این سرزمین برقرار کنیم.
این طرح بر مبنای یکی از بیانات رهبری در دیدار با مسئولان اجرایی استان فارس پایه‌ریزی شده‌است، ایشان در اردیبهشت ۱۳۸۷ در واکنش به این واقعه تاریخی گفته‌اند: «در دنیا از چیز‌هایی که جنبه افتخارآمیز هم خیلی ندارد، گاهی اوقات به‌عنوان مفاخر تاریخی استفاده می‌کنند. آن کسانی که مفاخر تاریخی را ندارند، برای خودشان خلق می‌کنند! ما این همه مفاخر تاریخی داریم، این همه چیز‌هایی که مایه تفاخر تاریخی ملت ایران است، اعتماد به نفس ملت ایران است؛ چرا اینها را نشان ندهیم؟ یک نفری برای من نقل می‌کرد، می‌گفت رفته‌بودیم یونان، از جمله یک نقطه‌ای بردند، یک بیابان خالی، گفتند اینجا همان جایی است که سپاهیان ایرانی آمدند اینجا، از ما شکست خوردند. یک مدعای تاریخی را با یک فضای خالی اثبات می‌کنند. خب اینجا نزدیکی کازرون، آن‌طوری که شنیدم، مجسمه والرین هست، امپراتور روم، که زانو زده در مقابل پادشاه ایران. خیلی خوب؛ این را بروید نشان بدهید. این به آن در! این همه نقاط مثبتی که می‌تواند گذشته ما را نشان دهد.»
تبلیغی در حرکت برای یک پیام تاریخی
شهرداری تهران در کنار اجرای این مجسمه، کمپین «مقابل ایرانیان زانو بزنید» را که با شیوه‌ای نوآورانه در سطح شهر معرفی می‌شود برای نخستین‌بار در کشور و حتی در سطح جهانی، طراحی کرده‌است و یک سازه‌متحرک دیجیتال برای تبلیغ پیام فرهنگی کمپین به کار گرفته شده‌است.
این سازه، ریلی ۱۸چرخ با سه وجه تمام‌ال‌سی‌دی است که در مسیر‌های اصلی شهر تردد می‌کند و در نقاط پررفت‌وآمد همچون میدان انقلاب، ولی‌عصر، ونک و آزادی، پیام‌ها و تصاویر کمپین را پخش می‌کند.
تصاویر تاریخی از نقش‌برجسته شاپور ساسانی، نما‌های طراحی‌شده از مجسمه جدید و شعار‌های فرهنگی درباره وحدت و مقاومت ملی روی صفحه‌های دیجیتال آن به نمایش درمی‌آیند.
سخنگوی شهرداری تهران در توضیح این ایده گفت: در دنیای امروز، پیام‌های فرهنگی نباید در قاب‌های ثابت بمانند. با این سازه دیجیتال در حال حرکت، ما می‌خواهیم روح وحدت و مقاومت ایرانی را در خیابان‌های تهران جاری کنیم. این نخستین تجربه تبلیغ فرهنگی سیار در مقیاس شهری است.
میدان انقلاب؛ از نماد دانش تا نشانه هویت
انتخاب میدان انقلاب برای اکران و نصب این مجسمه، انتخابی نمادین است. این میدان در دهه‌های گذشته همواره مرکز تپنده اندیشه، فرهنگ و جنبش‌های اجتماعی تهران بوده‌است. وجود دانشگاه تهران، کتاب‌فروشی‌ها و حضور فعال جوانان در این محدوده، به میدان انقلاب جایگاهی ویژه بخشیده‌است؛ جایی که تاریخ، اندیشه و زندگی شهری در کنار هم نفس می‌کشند.
با نصب مجسمه والرین در این نقطه، قرار است مفهومی از «تاریخ زنده» در چهره میدان نقش ببندد.
طراحان پروژه می‌گویند تلاش کرده‌اند ترکیبی از زبان هنری ساسانی و هویت مدرن تهران را در یک قاب واحد به نمایش بگذارند؛ تلفیقی از سنگ و نور، از گذشته و آینده.
به گواه تاریخ‌پژوهان وقتی والرین در برابر شاپور زانو زد، فقط یک ارتش شکست نخورد، بلکه اراده‌ای شکست خورد که می‌خواست بر فرهنگ‌ها سلطه یابد.
امروز، بازنمایی آن صحنه در میدان انقلاب، نوعی یادآوری است که ملت ایران در هر عصر و شرایطی، با وحدت و آگاهی از هویت خود می‌تواند پابرجا بماند.
از آرش تا والرین
پروژه مجسمه والرین در میدان انقلاب ادامه روندی است که شهرداری تهران در سال‌های اخیر برای احیای نماد‌های ملی در فضا‌های شهری آغاز کرده‌است. پیش از این، با رونمایی از مجسمه آرش کمانگیر در میدان ونک، قهرمان اسطوره‌ای ایران به سیمای پایتخت بازگشت.
آرش، نماد فداکاری و مرزبان ایمان و شاپور، نماد تدبیر و پیروزی در برابر سلطه. این دو در دو میدان مهم تهران، دو سوی یک مفهوم را بازتاب می‌دهند: پایداری در دفاع از سرزمین و مردم.
به گفته طا‌ها حکیمی، مدیر این پروژه، در طراحی هر دو اثر، نگاه بر آن بوده که اسطوره و تاریخ در کنار هم، چهره‌ای زنده از هویت ایرانی بسازند. او می‌گوید: ما می‌خواهیم تهران به موزه‌ای زنده از حافظه‌جمعی ایرانیان تبدیل شود. هر میدان باید روایتی از افتخار و امید را بازگو کند.
والرین روایت ایستادگی ملت ایران در برابر سلطه و تحقیر
با اجرای این پروژه، میدان انقلاب چهره‌ای تازه می‌گیرد. مجسمه والرین نه فقط یک سازه‌سنگی، بلکه روایت ایستادگی ملت ایران در برابر سلطه و تحقیر است؛ روایتی که از سنگ‌نوشته‌های ساسانی تا معماری امروز تهران امتداد یافته‌است.
شهرداری تهران اعلام کرده‌است که مراسم رسمی رونمایی از این اثر به‌زودی برگزار می‌شود و در کنار آن، نمایشگاهی از تصاویر و مستندات تاریخی نبرد شاپور و والرین نیز برای آشنایی عموم مردم برپا خواهد شد.
از تاریخ تا امروز؛ صدای ماندگار مقاومت
در نهایت، آنچه کمپین «مقابل ایرانیان زانو بزنید» بیان می‌کند، تنها یک بازگشت به گذشته نیست. این پروژه تلاش دارد تاریخ را به زبان امروز بازگو کند؛ با تصویر، با نور، با هنر شهری و با فناوری.
وقتی رهگذری از کنار مجسمه والرین در میدان انقلاب عبور می‌کند، شاید تنها چند ثانیه نگاهش به آن بیفتد، اما همان نگاه کوتاه می‌تواند یادآور حقیقتی دیرپا باشد: در این سرزمین، هیچ قدرتی فراتر از اراده مردمش نیست و اگر روزی امپراتوران جهان زانو زدند، امروز نیز تاریخ در برابر نام ایران سر تعظیم فرود می‌آورد.
