سالها بعد از اینکه پدر و مادرهاپول میدادند تا فرزندانشان در فیلمهای سینمایی و سریالهای تلویزیونی نقش بازی کنند، این بار تهیهکنندههای سینما راه مطمئنتری برای درآمد پیدا کردهاند، آنها سراغ چهرههای مشهور در اینستاگرام میروند تا با دعوت از آنها برای بازی در فیلمهایشان از شهرت اینفلوئنسرها برای تضمین فروش فیلم استفاده کنند.
در جدیدترین خبر از دنیای همکاری تجاری میان چهرههای مشهور اینستاگرام و سینما گفته شده است «سهیل مستجابیان» که با نام «سهیل» در اینستاگرام فعالیت میکند و دابسمش میسازد، قرار است در پروژهای سینمایی حضور پیدا کند. شاید از میان همه چهرههای اینستاگرامی، سهیل که بازیگری تئاتر خوانده و دانش آموخته هنر نمایش است، تنها کسی باشد که در کنار شهرت در فضای مجازی، دانش حضور در عرصه هنر حرفهای را دارد، اما تهیهکنندهای که امروز به «سهیل» پیشنهاد بازی در فیلم داده است، زمانی که این هنرمند در اینستاگرام مشهور نشده بود، چرا این پیشنهاد را ارائه نداده بود؟! پاسخ مشخص است، چون آن زمان سهیل مستجابیان تا این حد مشهور نبود و نمیشد تعداد فالوورهای او را به عنوان پتانسیل فروش بالای فیلم در نظر گرفت.
اینفلوئنسرها روی موج پولسازی
اینفلوئنسر (Influencer) به معنای چهره تأثیرگذار در شبکههای مجازی است. در ایران مهمترین محل تجمع اینفلوئنسرها شبکه مجازی اینستاگرام است. از دابسمش سازها گرفته تا بازیگرها، ورزشکارها، سازندگان کلیپهای طنز و حتی دنسرها و بچههای کوچک حاضر جواب همه در زمره افراد تأثیرگذاری هستند که ویدئوهایی که منتشر میکنند اغلب با حجم بالایی لایک میخورد و هر کدام از آنها دست کم چند صد هزار نفر «فالوور» (دنبالکننده) دارند.
برخی از اینفلوئنسرها با استفاده از هنرشان به درآمد رسیده و برخی دیگر هم یک اتفاق باعث شده است به چهرهای شناخته شده تبدیل شوند. از گروه اول میتوان سهیل مستجابیان را مثال زد و از گروه دوم میشود «امیر عباس رجبیان» پسربچه مازندرانی را به عنوان نمونه آورد که صرفاً به خاطر بیان جالبش درباره «کچلیک» (غذای محلی شمالی) به شهرت رسید و سر از تلویزیون و تبلیغات برندهای تجاری درآورد. هم اکنون مبلغ متوسط تبلیغات در صفحات این چهرهها مبلغی مابین ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان است و همین موضوع باعث شده است اصطلاحی به عنوان «اینفلوئنسر مارکتینگ» در فضای کسب و کارهای اینترنتی مطرح شود.
مستقیم از اینستاگرام به تلویزیون
علاوه بر درآمدزایی مستقیم از طریق تبلیغات مستقیم در پیجهای اینستاگرامی، یکی دیگر از راههای شهرت مضاعف و درآمد اینفلوئنسرها حضور در برنامههای تلویزیونی به عنوان مهمان و مجری است.
بسیاری از تاک شوهای تلویزیونی، در کنار دعوت از بازیگران و خوانندگان، نگاه جدی به اینفلوئنسرها دارند و حتی از این چهرههای اینستاگرامی برای اجرای برنامه دعوت میکنند. اقدامی که اگرچه از نظر مجریهای حرفهای تلویزیون، کاری غیراخلاقی و غیرحرفهای است، اما از نظر برنامهسازها، توجیه خوبی برای دیده شدن برنامه است. نمونه جنجالی این اقدام برنامه «ایرانیوم» شبکه سه سیما بود که با دعوت از «مجید افشاری» استندآپ کمدینی که در فضای مجازی شهرت داشت، اجرای برنامه را به وی سپردند.
از اینستاگرام تا سینما
غیر از تلویزیون که جنبه عمومی دارد، اینفلوئنسرها به سینما نیز سمپاتی خاصی دارند. رابطه دوجانبه اینستاگرام و سینما تا پیش از این اینگونه بود که اینستاگرام محل تبلیغات فیلمهای سینمایی و تریبون رسمی بازیگران سینما شده بود، اما الان بخش جدیدی به این رابطه افزوده شده و آن پیدا کردن بازیگر از اینستاگرام است. پیش از اینکه سهیل به سینما دعوت شود، رضا پرستش که به خاطر شباهت ظاهری با لیونل مسی، بازیکن تیم ملی آرژانتین و ستاره بارسلونا به شهرت رسیده بود، در یک فیلم ضعیف تجاری نقشآفرینی داشت. علاوه بر آن حمید سپیدنام که در شبکههای مجازی با نام «مستر تیستر» شناخته میشود برای بازی در فیلم سینمایی دعوت شده بود. ورود افرادی مانند رضا پرستش و مستر تیستر به دنیای بازیگری، شاید خبر خوبی برای علاقهمندان به اینستاگرام باشد، اما از سوی دیگر برای فارغالتحصیلان بازیگری در دانشگاه و هنرآموزان آموزشگاههای خصوصی هنر، اتفاق ناگواری است، اما ورود اینفلوئنسرها به دنیای بازیگری و کسب شهرت مضاعف، علاوه بر اینکه بازار کار بازیگران سینما را کساد میکند، تبعات اجتماعی دیگری نیز دارد.
در همین رابطه «فارس» مینویسد: «انتخاب بازیگر از اینستاگرام پیامدهای بسیار منفی را در پی خواهد داشت و باعث میشود سیل عظیمی از دوستداران عرصه سینما سعی کنند خود را با انتشار انواع کلیپهای هجو به شاخ اینستاگرامی تبدیل کنند تا شاید بتوانند از این دریچه خود را به سینمای ایران برسانند. از جمله عناصری که باعث شده است بسیاری از این افراد پرطرفدار در اینستاگرام به شاخ اینستاگرامی تبدیل شوند، رعایت نکردن ادب، اخلاق اجتماعی و عفت زبان در این شبکه اجتماعی است. امروز بیماری عجیب افراد در شبکههای اجتماعی، به خصوص اینستاگرام، شهوت دیده شدن است؛ شهوت دیده شدنی که نه تنها شاخهای اینستاگرامی، بلکه بسیاری از تهیهکنندگان سینمای ایران نیز به این بیماری دچار هستند. تهیهکنندگانی که تنها از گیشه سینمای ایران پول میخواهند و جز پول چیز دیگری نمیخواهند. شاید اگر نظام کشورمان جمهوری اسلامی نبود، این تهیهکنندگان با نمایش آثار مبتذلتر و جنسی، سعی میکردند پول بیشتری از سینمای ایران در بیاورند.»
نبود نظام صنفی و نظارت ضعیف
همانطور که در مسائلی مانند پزشکی، نظام صنفی اجازه ورود افراد غیرمتخصص به حوزه درمان را نمیدهد و اگر تخلفی صورت گیرد این نظام صنفی است که به عنوان مدعی وارد میشود، باید در زمینه بازیگری یا به طور کل هنرهای نمایشی نیز چنین نظام صنفی شکل گیرد تا حداقل جلوی ورود افراد غیرمتخصص به حوزه کاری گرفته یا حداقل برای آن الزاماتی در نظر گرفته شود. متأسفانه به دلایل متعددی از جمله بازیهای سیاسی، خانه سینما که نهاد صنفی خانواده سینمای ایران است نتوانسته است تا امروز نقش مؤثری در حمایت از بازیگران سینما ایفا کند و همین موضوع به حضور چهرههای اینفلوئنسر جلوی دوربین فیلمسازان دامن زده است.